1-2 yaş çocuklarda gelişim basamakları

Pelin Kılıç

20.01.2016 16:34

Listeye Ekle

Aşağıda yer alan maddeler, çocuğunuzun 1-2 yaş aralığında fiziksel, sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimi ile ilgili bir rehber niteliğindedir.

Bu rehberden faydalanırken her çocuğun kendi hızında büyüdüğünü, kimi alanlarda yaşıtlarına göre daha geriden gelen bir çocuğun kimi diğer alanlarda yaşıtlarının ötesine geçebildiğini unutmayın. Yazının sonundaki “dikkat edilmesi gerekenler” bölümü, hangi durumlarda uzman görüşü almanızın faydalı olacağına dair bilgiler içerir.

**1 - 2 YAŞ

**

SOSYAL - DUYGUSAL GELİŞİM

Bu dönemde ebeveynlerinden ayrılmak çocuğunuza zaman zaman zor gelebilir. Kendine olan güvenini geliştirmesi için duygusal desteğinizi ona bol bol hissettirin, yapabilecekleri hakkında cesaretlendirin. 2 yaşına yaklaştıkça bireysel hareket etmekte, ebeveynleri dışındaki yetişkinlerle de zaman geçirmekte ve başka çocuklarla birlikte oynamakta daha rahat hissedecektir.

2 yaşına yaklaştıkça evde bol bol “ben!” kelimesini duyabilirsiniz. Bu dönemde çocuğunuz pek çok şeyi kendi başına yapmayı denemek ister. Kıyafetlerini giyerken, yemek yerken, ellerini yıkarken vb zamanlarda kendi başına yapmayı denemek istediğinde ona izin vermeniz ve destek olmanız önemlidir. Deneme isteğinin ve hevesinin kırılması hem özgüvenini kırabilir, hem de her şeyi başkalarından bekleme alışkanlığı yaratabilir.
Bu dönemde bezinden kurtulup tuvaleti ya da lazımlığı denemek isteyebilir, ancak istemediği sürece ona bunu zorlamamalısınız. Çocuğunuz buna hazır olduğunda size belli edecektir.

FİZİKSEL GELİŞİM

Bu dönemde çocuğunuz artık kendi ayakları üzerinde yürüyebilmeye, parmak uçlarına yükselebilmeye, topa vurabilmeye ve yardımınızla merdivenlerden çıkabilmeye başlar. Onu evin pek çok yerinde tırmanmaya çalışırken de görebilirsiniz; koltuk, yatak, masa, vb.

BİLİŞSEL GELİŞİM

Dil becerileri gelişmekte olan çocuğunuz sizin sözlerinizi daha iyi anlamaya başlar. 18 aya doğru “kitabı al, buraya getir” gibi iki adımlı yönergeleri anlayabilir ve yerine getirebilir. Birkaç kelimelik kelime dağarcığı vardır.

Renkleri ve şekilleri öğrenmeye başlar.
Boya kalemleriyle karalama yapmak, top fırlatmak, kutuları doldurup boşaltmak keyif aldığı oyunlardan birkaçıdır. Bu dönemde bol bol yap-inan (rol ve taklit) oyunları da oynarlar.
Evcilik, telefonda konuşur gibi yapma, doktorculuk sık sık oynadıkları oyunlardandır.
Sağ ya da sol elini kullanacağına dair ilk belirtileri bu dönemlerde görebilirsiniz.

NELER YAPABİLİRSİNİZ

Yaşadığı farklı duyguları ve deneyimlerini ona sözel olarak anlatın: “Sen bunu yapmayı çok seviyorsun!” “Aa, bu seni şaşırttı” “Sabırsızlandığını biliyorum..” gibi.
Söylemeye çalıştığı tüm kelimeleri tekrar ederek ona geri söyleyin, mimiklerine ve surat ifadelerine kadar pek çok detayı fark etmeye ve ona anlatmaya çalışın: “Mmm sen bu yemeği pek sevmedin” “Ellerini çırpıyorsun, kahkaha atıyorsun, çok mutlusun!” gibi.
Vücudunun farklı yerlerine dokunarak ona kendi bedenini anlatın.
Bir şeye işaret ettiğinde onun ismini söylemesi için onu teşvik edin. Yanlış söylediği kelimeleri “hayır, bu doğru değil” gibi negatif yorumlar ile düzeltmemeye çalışın, kelimenin doğrusunu ona tekrar söyleyin ve mimiklerinizle onun söylediği kelimeyi de kabul ettiğinizi belli edin.
Bol bol rol oyunları oynayın, sosyal-duygusal gelişimine çok destek olacaktır. Bunun dışında bilişsel gelişimini desteklemek için oyuncakları renklerine, şekillerine, dokularına göre ayırmak ve dizmek gibi oyunlar faydalıdır.
Kendi başına yapmak istediği, denemek istediği zamanlarda hevesini kırmayın, teşvik edin ve destek olun. Kendi başına yiyebilmesi için ona özel bir çatal bıçak seti alabilirsiniz.
İyi davranışlarını fark etmeye ve ona belirtmeye devam edin. Net ve anlaşılır sınırlar koyun, sınırlarınızda tutarlı olmanız çok önemlidir. Unutmayın, disiplin sağlamak demek kızmak demek değildir. Sınırlarınızı anlayışlı ve sabırlı bir dille ilettiğinizden ve çocuğunuza farklı alternatifler ve seçimler sunduğunuzdan emin olun. Siz ne kadar anlayışlı olursanız, çocuğunuz da davranışlarını kontrol etmeyi o kadar iyi öğrenecektir.
Evin dışında yeterli vakit geçirdiğinden, rahatça koşup zıplayabildiği yerlere gidebildiğinden emin olun.