10 ekmekten 1'i israf ediliyor
ANKARA (İHA) - Sağlık Bakanlığı, açıkta satılan gıdaların alınmaması, ambalajlı gıda satın alırken de ambalajın bozulmamış ve yırtılmamış olmasına dikkat edilmesini önerdi.
Ürün alırken etiket bilgilerinin mutlaka kontrol edilmesini hatırlatan Bakanlık, israftan kaçınılmasını tavsiye etti. Sağlık Bakanlığı Türkiye'de 10 ekmekten birinin israf edildiğini açıkladı. Sağlık Bakanlığı'nca "16 Ekim Dünya Gıda Günü" dolayısıyla hazırlanan raporda, güvenli gıda tüketimi ve gıda israfı konularına dikkat çekildi. Raporda, vatandaşların gıda tüketiminde dikkat etmeleri gereken kurallar ve gıda israfının yol açtığı kayıplara yer verildi. Gıda güvenliğinin sağlanması açısından, tüketicilerin satın alma aşamasında dikkat etmeleri gereken noktaların vurgulandığı raporda, açıkta satılan gıdaların alınmaması, ambalajlı gıda satın alırken de ambalajın bozulmamış ve yırtılmamış olmasına dikkat edilmesi önerildi. Raporda, etikette yer alması gereken, Tarım Bakanlığı'nca verilen üretim izninin tarih ve sayısı, üretim ya da son kullanma tarihi, üretici firmanın adı ve adresi, içerik bilgileri, miktar ve fiyat bilgilerinin incelenmesi gerektiğine dikkat çekilerek, tüketicilere yönelik şu uyarılara yer verildi:
"Çabuk bozulabilen et, tavuk, balık gibi gıdalar alışverişin sonunda satın alınmalı, çiğ gıdalarla teması önlenmeli ve sıcak havalarda en fazla 1 saat, normal zamanda ise en fazla 2 saat içinde buzdolabına yerleştirilmelidir. Donmuş gıdalar alışverişin sonunda alınmalı, çözünmemiş olmalarına dikkat edilmeli ve en kısa zamanda dondurucuya yerleştirilmelidir. Kaynağı bilinmeyen, denetimsiz sokak sütü ve çiğ sütten yapılmış, olgunlaştırılmamış peynir satın alınmamalı, pastörize veya sterilize süt tercih edilmelidir. Kırık, çatlak ve kirli yumurta satın alınmamalı, yumurtalar yıkanmadan buzdolabına yerleştirilmelidir. Şişmiş, hasar görmüş, paslanmış veya çentikli konserveleri almayın. Bunlar botulizme gıda zehirlenmesine yol açan bakteri için uyarı işaretleridir. Besinlerin özellikle kavanozda satılan ürünlerin güvenlik kapaklarını parmağınızla kontrol edin."
Sağlık Bakanlığı'nca hazırlanan raporda, gıda güvenliğinin sağlanması açısından saklama ve depolama aşamasında, tüketicilerin dikkat etmeleri gereken noktalara da yer verildi. Buna göre; tahıl, kurubaklagil, şeker gibi kuru gıdalar karanlık, kuru ve serin ortamda depolanmalı. 1-2 gün içinde tüketilmeyecek et, tavuk ve balık, birer yemeklik miktarlarda ve yassı bir şekilde paketlenmiş olarak dondurulmalı. Çözdürme işlemi buzdolabında yapılmalı, çözdürülmüş gıdalar yeniden dondurulmamalı. Tüketilmemiş et yemekleri buzdolabında 1-2 günden, etsiz yemekler ise 3-4 günden fazla bekletilmemeli. Bu yemekler tüketilecek kadar ısıtılmalı, sebze yemekleri günlük pişirilmeli. Kıyma, küçük parça etler ve balık buzdolabının alt kısmında, 1 günden, büyük parça etler, salam ve sosis 2-4 günden, pastörize süt 1-2 günden, yumurta da 2 haftadan fazla bekletilmemeli. Buzdolabında çiğ et, tavuk ve balığın, pişirilmeden tüketilecek gıdalar ve tüketime hazır gıdalarla teması önlenmeli."
Raporda, güvenli gıda tüketiminin sağlanması açısından hazırlama, pişirme ve servis aşamasında, tüketicilerin dikkat etmeleri gereken noktalara da yer verildi. Gıdalar hazırlanırken, pişirilirken ve servisi yapılırken ellerin sürekli temiz olması gerektiği ifade edilen raporda, gıdaların hazırlandığı ve pişirildiği alanların, kullanılan araç ve gereçlerin temiz olmalarının önemine vurgu yapıldı.Tüketicilere uyarıların yer aldığı raporda, "Meyve ve sebzeler akan su altında iyice yıkanmalı, gerekirse yıkama fırçası kullanılmalıdır. Çiğ et, tavuk, balık ve yumurtaya dokunduktan sonra eller yıkanmalıdır. Uygun sıcaklık ve sürede pişirilmemiş hayvansal gıdalar, potansiyel tehlikeli gıdalar olup, etin iç sıcaklığının en az 75 dereceye ulaşması gerekiyor. Bozulmuş olmasından kuşku duyulan gıdalar tüketilmemeli, tüketilmemiş yemekler yeniden ısıtılırken en az 75 dereceye ulaşması gerekmektedir. Küflenmiş gıdalar ve temizliğinden kuşku duyulan sulardan uzak durulmalı" uyarısında bulunuldu.
Raporda ayrıca, gıda israfıyla ilgili çarpıcı rakamlar da yer aldı. Türkiye'de her gün üretilen ekmeğin yüzde 10'unun israf edildiğine işaret edilen raporda, ekmek israfında yüzde 70 oranıyla yemekhaneli işyerleri, hastane, yatılı okul, öğrenci yurdu, otel ve lokantaların ilk sırayı aldığına vurgu yapıldı. Ekmeğin çöpe atılmasında en önemli faktörün bayatlaması olduğu belirtilen raporda, ekmeğin uygun koşullarda saklanmaması nedeniyle bayatladığı ve bu durumun ülke ekonomisine de büyük zarar verdiğinin altı çizildi.
