12 Eylül yönetimi "erkek spiker"i tercih etmiş

ANKARA(ANKA)- TRT'nin ilk radyo spikerlerinden Aylin Özmenek, 12 Eylül döneminde nöbetçi olmasına karşın, "sunumları erkek spikerin yapmasını isteyen" askeri yönetim nedeniyle, darbe günlerinin ilk birkaç günÜ radyoya gidemediğini belirtti.

TRT'nin ilk spikerlerinden biri olan Aylin Özmenek, çalışma hayatında 43 yıl 8 ay ve 14 günü geride bırakarak emekli oldu. Çalışma süresi bakımından bir ilke imza atan Özmenek, sürekli olarak vardiya usulü çalıştı.

ANKA'nın sorularını yanıtlayan Özmenek, İzmir'de ekonomi okuduğunu, ancak her zaman edebiyata, tiyatroya, operaya ilgisi bulunduğunu belirterek, annesi Adalet Çelebioğlu'nun duyduğu bir anonsla spikerlik sınavına girdiğini ve TRT'nin ilk spikerlerinden biri olduğunu kaydetti.

Spikerlik kursu için Ankara'ya geldiğinde, sınıf öğretmenlerinin Turgut Özakman olduğunu kaydeden Özmenek, onu hem çok sevdiklerini, saygı duyduklarını, aynı derecede ondan korktuklarını da belitti.

-"HALİKARNAS BALIKÇISI'NIN ÖĞRENCİSİYDİM"-
Halikarnas Balıkçısı- Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın öğrencisi olduğunu ifade eden Özmenek, "Kabaağaçlı, profesyonel rehberlik kursunda benim öğretmenimdi. Ben aynı zamanda Ege Bölgesi profesyonel rehberiyim. Hiç farkında olmadan beni yaşama hazırladı. Hem bize hem de dünyaya Ege'nin Anadolu kültürünün bir parçası olduğunu anlattı. Bodrum'u Bodrum yapan insanın, evinin müze olarak tutulmasını isterdim, oysa ki onun evi şimdi bir cafe" dedi.

-"ALTYAPI OLMADAN SPİKER OLUNMAZ"-

Özmenek, altyapı olamadan spiker olunamayacağına, iyi bir altyapının ise aileden kazanıldığına değinerek, TRT olarak en azından, düzeltilebilecek hataları olan kişileri kuruma kabul ettiklerini ve bu kişilerin daha sonra iyi birer spiker olduklarını söyledi. TRT'nin okul olma özelliğini koruduğunu, burada yetişen kişilerin zaman zaman özel radyo ve televizyonlara geçebildiklerini dile getiren Özmenek, "TRT kökenli olmak bir ayrıcalıktır. Bana da özel radyo ve televizyonların kurulduğu dönemde teklif gelmişti, ancak ben TRT'de kalmayı tercih ettim" diye konuştu.

-"65 YAŞ HERŞEYİN BİTTİĞİ BİR YAŞ OLMAMALI"-

Yaş haddinden emekli olan Aylin Özmenek, Türkiye'de 65 yaşın her şeyin bittiği bir yaş gibi algılandığını belirterek, "Emekli olduktan sonra tecrübemizi aktarmak için devlet üniversitelerinde bile ders veremiyoruz. Bu nedenle özel bir üniversite çalışmayı düşünüyorum" dedi. Emekli olduğu günü "sahi gibi gelmedi" diyerek anlatmaya çalışan Özmenek, program önerilerinde bulunmak gibi çeşitli projeleri bulunduğunu, bu projeleri hayata geçirmek için çalışacağını söyledi.

-"12 EYLÜL'DE AKLIMDA HEP COP VARDI"-

Spikerlik döneminde yaşadığı ilginç ve komik anılarını anlatan Özmenek şöyle devam etti:
"Bir yılbaşı günü Milli Piyango bileti almak istedim. Gözleri görmeyen bir biletçiden "Bilet alabilir miyim, bana çıkmaz ama' diyerek bilet istedim. Biletçi bana 'Aynı şeyleri bir daha söyleyebilir misiniz' diye sordu, ben de tekrar ettim. 'Siz Aylin Özmeneksiniz' dedi. Çok mutlu oldum.

Spikerlik yaşamım boyunca 12 Mart ve 12 Eylül dönemlerine şahit oldum. 12 Eylül döneminde nöbetçi olmama rağmen o gün beni gelip evden almadılar. Nedenini sorduğumda ise sunumların erkek spiker tarafından yapılmasının istendiğini öğrendim. İlk birkaç gün radyoya gidemedim. Bana kısaca 'elinin hamuruyla darbe işine karışma' demiş oldular.

12 Eylül döneminde yaşadığım komik bir olay daha var. O dönemde teleks var ve gelen haberler noktalama işaretleri olmadan geliyor. Benim aklımda hep coplar olduğu

için bir haberi 'Antalya'da grev bitti coplar toplandı' diye okudum'. Oysa 'Antalya'da grev bitti çöpler toplandı' diye okumam gerekiyordu.

Bir gün zamanın Bayındırlık ve İskan Bakanı Selahattin Babüroğlu ile ilgili bir haber sunacaktım. O haber öncesinde 'Ayda fotoğraflar çekildi yer yüzüne indiler' gibi bir cümle okudum. Daha sonra okuduğum haberde ise 'Deprem bölgesinde inceleme yapan Bakan Babüroğlu Ankara'ya döndü' diyeceğime 'yeryüzüne indi' dedim."
Özmenek ayrıca, haber spikerlerinin 9 ayının 1 yıl sayıldığını, ancak radyo spikerlerine bu hakkın tanınmadığını belirterek, yasalarda büyük bir haksızlık bulunduğunu dile getirdi.

-AYLİN ÖZMENEK KİMDİR?-
1942 yılında İstanbul'da doğdu. İzmir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'ni bitirdi. Okurken rehberlik yaptı. 1964 yılında TRT İzmir Radyosu'nda spikerliğe başladı. 1970 yılında, televizyon programcısı Varlık Özmenek'le evlenerek Ankara Radyosuna geçti. 1983 yılından itibaren başlayan diksiyon hocalığı nedeniyle, bugün özel ya da TRT kanallarında çalışan birçok spikerin yetişmesinde çok emeği oldu. Üniversitelerde, akademilerde, İçişleri Bakanlığı'nda diksiyon dersleri verdi. Alman West Deutscher Rundfunk radyosu ve Hollanda NOS radyosunda çalıştı. İlk GAP yayınlarıyla birlikte Güneydoğu Anadolu'ya yönelik kadın programları sunuculuğu yaptı. (ANKA)