17 Ağustos Depreminin 16'ncı Yıldönümünde Anma Etkinlikleri Yapılacak

Mustafa BAĞDİKEN/İZMİT Merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük ilçesi olması nedeniyle 'Gölcük Depremi' olarak da anılan 17 Ağustos 1999 tarihindeki deprem, sabaha karşı saat 03.02'de meydana geldi. Richter ölçeğine göre 7.4 büyüklüğündeki deprem, Kocaeli'nin yanı sıra Sakarya, Bolu, Düzce, Yalova, İstanbul, Bursa, Eskişehir illerini de etkiledi. Bu büyük felakette resmi kayıtlara göre yaklaşık 6 bini merkez üssü Gölcük ilçesinde olmak üzere Kocaeli'nde 9 bin 477, Sakarya'da 3 bin 891, Yalova'da 2 bin 504, İstanbul'da 981, Bolu'da 270, Bursa'da 268, Eskişehir'de 86 ve Zonguldak il sınırı içinde de 3 kişi olmak üzere toplam 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti.
16 MİLYON KİŞİYİ ETKİLEDİ
Resmi tespitlere göre depremin ilk dalgasında 133 bin 683 bina çöktü 23 bin 781 kişi yaralandı, 505 kişi sakat kaldı. Depremde 285 bin 211 konut, 42 bin 902 işyeri hasar görürken, yaklaşık 500 binin üzerinde vatandaş da evsiz kaldı. Bölgede yaşayan yaklaşık 16 milyon kişi de depremden direkt veya dolaylı etkilendi.
KIŞIN HEM DONDULAR, HEM YANDILAR
Depremin ilk şoku atlatıldıktan sonra bir kısmı o günkü imkanlarla devlet ve özel kuruluşlarca yaptırılan prefabriklere yerleştirildi. Büyük bir bölümü de ilk kışı ince çadırlarda soğuktan titreyerek geçirdi. Bu arada o dönemde katalitik olarak adlandırılan LPG'li sobalardan veya elektrikli ısıtıcılardan sık sık meydana gelen çadır ve prefabrik yangınlarında da birçok insan hayatını kaybetti.
HASARLI BİNALARLA İLGİLİ BİLGİ KİRLİLİĞİ
Depremin ardından 16 yıla geçmesine rağmen, rağmen özellikle Kocaeli ve Sakarya bölgelerinde depremin izleri ve beraberinde getirdiği sıkıntılar ortadan kaldırılamadı. Kocaeli Valiliği'nin, şu anda Hatay'da görev yapan Ercan Topaca döneminde 3 yıl önce yeniden yaptırttığı tesbitlerde kentte 3 bin 756 binada toplam 9 bin 971 konut ve işyerinin orta hasarlı olmasına rağmen bunların onarımlarının yapılmadığını, büyük bir kısmının da deprem hasarlarının sıva, boya ve badana ile kapatılıp içinde oturulduğunu, sahiplerinin bunları vatandaşlara ve öğrencilere kiraya verdiklerini tesbit etti.
Valilik, adresleri tek tek bilinen, Valliğe ait siteden de adresleri yayınlanan bu binaların can emniyeti açısından boşaltılmasını isteyerek bu yönde tabligat yapmasına rağmen, sahipleri art arda davalar açtı. Bu davaların birçoğu hala sonuçlanmadı. Bu binaların boşaltılıp yıktırılmaması için siyasi baskıların yapıldığı da idda edildi. Birçok bina sahibi yeniden tesbit yaptırtarak binasının hasar görmediğine ilişkin rapor almaya çalıştı. Bölgede halen bu binaların büyük bir çoğunluğunun öğrencilere kiraya verildiği bilinmesine rağmen yeni bir çözüm üretilemediğinden yaptırım uygulanamıyor.
ÇARE KENTSEL DÖNÜŞÜMDE
Depremin merkez üssü Gölcük'ün yanı sıra merkez ilçe İzmit ile Kocaeli'nin diğer ilçelerinde de çok sayıda bu binalardan bulunuyor. Bölgede sık sık gündeme getirilen 'Kentsel dönüşüm' projesinin hayata geçirilmesiyle bu binaların bu kapsama alınarak boşaltılıp yıktırılacağı belirtiliyor. İlk aşamada kentsel dönüşüm Gölcük'ten başlatılacak ve bu konuda önemli adımlar atıldı.
YENİ YERLEŞİM ZEMİNİ SAĞLAM BÖLGELERE KAYDI
17 Ağustos Depremindeki büyük yıkım bilindiği gibi Türkiye'deki inşaat sektörü için de değişim ve dönüşüm gerkçekleştirdi. İnşaatçılık, daha önce zorunlu olmayan zemin etütünden kullanılan malzemeye, fenni sorumluluktan diğer yasal düzenlemelere kadar yeniden gözden geçirildi. Depremin daha çok denize yakın noktalarda binaları yıkması nedeniyle de yeni yerleşim zemini sağlam dağlık alanlara kaydırdı.
Kocaeli'nin merkez ilçesi İzmit'te, yeni yerleşim kalıcı konutların da inşa edildiği kentin kuzeyine kaydı. Burada TOKİ de 5 katlıların yanı sıra çok katlı binalar da yapınca İzmit'in kuzeyinde yeni bir şehir oluştu. Burada kandıra istimametine doğru yeni konut alanları yapılmaya devam ediyor.
GÖLCÜK'TE KÖYLER ŞEHİR OLDU
Gölcük İlçesi'nde de yıkılan binaların yüz 80'inin E-130 Karayolu'nun deniz tarafında olması nedeniyle burada da yeni yerleşim dağlık alana kaydı. Kalıcı konutların inşa edildiği ve daha önce 40-50'şer haneli köyler olan Şirinköy, Saraylı ve Örcün Köyleri buralara kalıcı konutların yanı sıra TOKİ ve müteahhit firmalar tarafından yaptırılan binalarla en az 50 bin kişinin oturduğu yeni yerleşim alanına dönüştü. İnşaatlar bu bölgede fındık bahçeleri, kiraz ve üzüm bağlarına yapıldığı için buralarda meyvacılık da yok oldu.
ANMA ETKİNLİĞİ YARIN AKŞAM SAAT 21.00'DE BAŞLIYOR
Depremin etkilediği yerleşim birimlerinde, büyük felaketin 16'ncı yıldönümünde deprem kurbanları için yarın akşam anma etkinliği gerçekleştirilecek. En büyük can ve mal kaybı meydana gelen Gölcük'teki anma etkinliği yarın saat 21.00'de Kavaklı sahilinde gerçekleştirilecek. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık'ın yanı sıra, Kocaeli Valisi, Büyükşehir belediye Başkanı, yerel yöneticiler ile Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Gülay Barbarosoğlu, Kandilli Rasathanesi yetkililileri ile bilimadamlarının da katılacağı bu anma etkinliğinde, Marmara ve deperi ve olası depremler konuşulacak.
Akşam geç saatlere kadar devam edecek olan bu etkinliğin ardından, depremin meydana geldiği 17 ağustos saat 03.02'de Kavaklı sahilinde deprem kurbanları anısına denize çelenk bırakılacak.
17 Ağustos Pazartesi günü ayrıca Gölcük'te Donanma Komutanlığı'nda da, depremde hayatını kaybeden askeri ve sivil personel için de anma töreni yapılacak.