17 YAŞINDAKİ GENCİN İNTİHARI SONRASI SİBER GÜVENLİK UZMANI DEMİRCAN'DAN 'MAVİ BALİNA' UYARISI

** "Tokat'ta yaşanan olayın 'mavi balina' izlerini fazlasıyla veriyor"

** "Mesajlaşma programları üzerinden yayılan bir oyun"

** "Aile kesinlikle kolluk kuvvetlerine başvurmalı"

2016 TEOG Türkiye birincilerinden 17 yaşındaki Mustafa Ö.'nün Tokat'ın Erbaa ilçesindeki Simeri Kalesi'nden atlayarak yaşamına son vermesi üzerine Mavi Balina oyunu bir kez daha gündemde. Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, mavi balina oyunu konusunda anne, baba ve öğretmenlere çağrı yaptı. Demircan "Tokat'ta yaşanan olayın oluş izlerine bakarsanız mavi balina izlerini fazlasıyla veriyor. Sonrasında arkadaşları arasında yaptıkları yorumlar, öğretmenlerin bunu duyması, aileye iletmesi, cep telefonuyla çok fazla vakit geçiriyor olması, çok fazla içine kapanmış olması gibi bazı semptomları gösteriyor" dedi ve uyardı: Anne, babalara ve öğretmenlere çok fazla görev düşüyor. Normal uyanık kaldığınız süre içerisinde sürenin yarısında anne ve baba çocuğu görüyor. Diğer yarısında öğretmenler görüyor. Öğretmenlerimizin de çocuklardaki farkları velilere, okul müdürüne hatta kolluk görevlilerine bildirmesi gerekiyor.

Dünya genelinde pek çok intihar vakasında adı geçen Mavi Balina oyunu, 17 yaşındaki Mustafa Ö'nün intiharıyla bir kez daha Türkiye'nin gündeminde. 17 yaşındaki genç, cumartesi günü Tokat'ın Erbaa ilçesinde köyündeki Simeri Kalesi'nden atlayarak yaşamına son vermişti. Mustafa Ö'nün telefonu intihardan sonra bulunamazken, baba Orhan Ö., oğlunu intihara Mavi Balina veya Momo adlı oyunların sürüklemiş olabileceğini düşündüğünü belirterek, cep telefonunun bulunmasını istedi.

DEMİRCAN: RUSYA'DA YAKALANDI VE TUTUKLANDI
Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, DHA ekibine oyunun gelişme sürecini anlattı ve aileleri uyardı. Demircan, "Mavi balinanın çıkış noktası aslında Rusya. Rusya'da bu kişi yakalandı. Mesajlaşma uygulamalarından linkler göndererek çok sayıda çocuğun intiharına neden olduğu iddiasıyla yakalandı, suçu ispatlandı, ardından tutuklandı. İnternette maalesef kötülük, iyilikten çok daha hızlı yayılıyor. Başlangıçta bu oyun her ne kadar Rusça konuşuyor olsa da şu an İngilizce, Türkçe, İspanyolca konuşuyor. Dünyanın dört bir yanında çocuklarımızı tehdit ediyor" dedi.

ÇOK FAZLA İÇİNE KAPANDIYSA, DİKKAT
17 yaşında intihar eden Mustafa Ö.'nün ardından oyun bir kez daha gündemde. "Türkiye'de bir çok intihar vakası mavi balinayla ilişkilendirilebilecek düşüncesiyle soruşturma kapsamı farklılaştırıldı" diyen Demircan, "Tokat'ta yaşanan olayın oluş izlerine bakarsanız mavi balina izlerini fazlasıyla veriyor. Sonrasında arkadaşları arasında yaptıkları yorumlar, öğretmenlerin bunu duyması, aileye iletmesi, cep telefonuyla çok fazla vakit geçiriyor olması, çok fazla içine kapanmış olması gibi bazı semptomları gösteriyor. Mavi balinayla ilişkilendirilme gibi bir durum mevcut" ifadelerini kullandı.

"MESAJLAŞMA PROGRAMLARI ÜZERİNDEN YAYILAN BİR OYUN"
Mavi balina oyununun mesajlaşma programlarıyla yayıldığını ifade eden Osman Demircan, "Ağırlıklı olarak sosyal medya mesajlaşmaları ve günlük mesajlaşma programları üzerinden yayılan bir oyun bu. Size bir link geliyor. Gelen link sonrasında tıkladığınızda oyun sizin için başlıyor. İlk bölümler gayet basit bölümler. Yüksek sesle müzik dinlemek, üç gün boyunca uyumamak, 50 katlı bir binaya çıkıp ayaklarını sallayıp onun fotoğrafını çekmek gibi görevler var. Sonrasında görevler gittikçe ciddileşmeye başlıyor. En son görev maalesef intihar olarak gerçekleşiyor" diye konuştu.

"YAPMADIĞINDA ASLINDA BAŞINA HİÇBİR ŞEY GELMEYECEK"
Oyunun içinde çocukları zorlayan tehdit ve şantajlar var. Pek çok çocuk bu korkuyla intihara sürükleniyor. Demircan, "Yapmadığında aslında başına hiçbir şey gelmeyecek. Burası tamamen altı çizilmesi gereken bir konu. Oyun oynama süreçlerinde onlara gönderilen herhangi bir dosya tıklandığında maalesef bilgisayar, laptop veya tabletin tüm kontrolü de bu kötü niyetli kişilerin ellerine geçiyor. Bu bilgisayar ve tabletlerin içerisinde ailevi bilgiler mevcut. Anne, baba kim? Özel resimler, özel notlar. Bu sefer tehdit başlıyor. Senin annenin kolunu kesmezsen ben anneni öldürürüm tehditleri başlıyor. Ailemin başına hiçbir şey gelmesin düşüncesiyle çocuklar da maalesef görevleri tamamlamak için devam ediyorlar" dedi.

OYUNU FARK EDEN ANNE VE BABALAR NE YAPMALI?
Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, mavi balina konusunda anne, baba ve öğretmenlere çağrıda bulunda. Demircan, "Bunu fark eden aile kesinlikle kolluk kuvvetlerine başvurmalı. Çocukları ev içerisinde farklı davranıyorsa, odasından hiç çıkmıyorsa, internette çok daha fazla vakit geçirmeye başladıysa bir çocukta ufak ufak bir problem olabileceğiyle alakalı şekillenmeler olması gerekiyor ailede. Daha sonra da vücudunun kontrol edilmesi lazım. Kendine zarar vermiş mi? Eşyalarına zarar vermiş mi? Bunların kontrol edilmesi gerekiyor. Burada anne, babalara ve öğretmenlere çok fazla görev düşüyor. Normal uyanık kaldığınız süre içerisinde sürenin yarısında anne ve baba çocuğu görüyor. Diğer yarısında öğretmenler görüyor. Öğretmenlerimizin de çocuklardaki farkları velilere, okul müdürüne hatta kolluk görevlilerine bildirmesi gerekiyor" diye konuştu.

MAVİ BALİNA NEDEN YASAKLANAMIYOR?
Osman Demircan, oyun neden yasaklanamıyor sorusuna, "Bu oyun maalesef telefon, tablet veya bilgisayarlara kurulabilen bir oyun olmadığı ve mesajlaşma uygulamalarıyla geldiği için takibi yapılamıyor. O yüzden Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ve diğer yetkili kurumlar Türkiye'de tamamen yasaklanmasını sağlayamıyorlar. Bunu sağlayamayan bir tek biz değil, bütün dünya. Eğer oyunun oynandığı şüphelenilen laptop, tablet, bilgisayar veya telefon bir şekilde ele geçirilip de kolluk kuvvetleri tarafından adli bilişim kapsamında incelenirse mutlaka sonuç mavi balina mıdır, yoksa başka bir şey midir ortaya çıkacaktır" ifadeleriyle yanıt verdi.

TOKAT'TAKİ OLAYDA NELER YAŞANMIŞTI?
Olay, cumartesi günü ilçeye bağlı Güveçli köyünde meydana geldi. Orhan ve Mine Ö. çiftinin 4 çocuğundan biri olan Mustafa Ö., 2016 yılında TEOG Türkiye birincilerinden biri olup, Samsun Garip Zeycan Yıldırım Fen Lisesi'ni kazandı. 3 yıldır lise pansiyonunda kalarak eğitimini sürdüren Mustafa Ö., geçen hafta arkadaşlarına kendisini yüksekten atarak yaşamına son vereceğini söyledi. Arkadaşları durumu okul yönetimine bildirdi. Okul yönetimi de babası Orhan Ö.'yü arayarak bilgi verdi. Olayı öğrenen Orhan Ö. oğlunu yakından gözlemlemek ve hafta sonunu birlikte geçirmek için köye çağırdı.

ATLAYACAĞINI SÖYLEYİP, TELEFONU KAPATTI
Cuma günü ailesinin yanına gelen Mustafa Ö., bir gün sonra kahvaltı yaptıktan sonra köydeki Simeri Kalesi'ne çıktı. Orhan Ö., durumu öğrenince cep telefonuyla oğlunu arayarak kaleden inmesini istedi. Mustafa Ö. ise kaleden aşağıya atlayacağını söyleyerek telefonu kapattı. Daha sonra kendini yaklaşık 150 metre yükseklikten boşluğa bıraktı.
İhbar üzerine olay yerine jandarma ve sağlık ekipleri sevk edildi. Sağlık ekipleri Mustafa Ö.'nün hayatını kaybettiğini belirledi. Otopsi işlemlerinin ardından Mustafa Ö., pazar günü köyde toprağa verildi.
Mustafa Ö.'nün kaleden atlamadan önce babasıyla konuştuğu akıllı telefonu ise bulunamadı.

'HERKESİN OYNADIKLARINI OYNARDI'
Cenazeye katılan arkadaşlarının aralarında yaptıkları konuşmaların tehlikeli video oyunları ile ilgili çağrışım uyandırdığını ifade eden Orhan Ö. "O günkü kalabalıkta ben kendim bizzat duymadım. Ama sonradan komşuların duydukları, bize gelen söz. Bu dedikodu da olabilir. Kesin bir bilgi değil. 'Mustafa son görevini yaptı, ya da biz Mustafa'ya son görevimizi yaptık' gibi bir konu var ama ne olduğu net değil. Kesinleşmiş bir konu değil. Mustafa internetten herkesin oynadığı böyle vurdulu kırdılı, kale yapmaca, kale fethetme gibi oyunlar oynardı. Ama son zamanlarda üniversiteye hazırlandığı için bu oyunları bile oynayacak zamanı olmadığını söylüyorlardı" dedi.

'AMACIM FARKINDALIK OLUŞTURMAK'
Mustafa'nın daha önce internette tehlikeli oyunları oynamış olabileceğini, ancak bu konuda bir bilgisi olmadığını anlatan Orhan Ö. "Ben bu konuda toplumu bilinçlendirmek için, çocukları bu tip oyunlardan uzak tutulmasını tavsiye etmek, bir farkındalık oluşturmak için söyledim. Tavsiyem velilere çocuklarına dikkat etmeliler. Çocuklarını bu konuda bilinçlendirmeliler. Ondan daha ziyade devlet bu tip oyunların erişimi konusunda belli bir kriter, kıstas getirmeli diye düşünüyorum" diye konuştu.

'TELEFON OLAYI AYDINLATACAK'
Oğlunun olay günü kullandığı telefonunun mutlaka bulunmasını istediğini dile getiren Orhan Ö, "Telefon benim evladımın en çok haşir neşir olduğu şeydi. Yani onun kara kutusuydu diyebiliriz. Yani o telefon bulunduğu zaman bir dengesizlik, bir yanlışlık varsa, ya da bir eksiklik varsa büyük ihtimalle olayı aydınlatacaktır diye düşünüyorum" ifadelerini kullandı.

Orhan Ö. olay sonrasında bölgede telefonun bulunması için yeni bir çalışma yapılmadığını, yarın kendi imkanları ile yeniden arama yapacaklarını sözlerine ekledi.

FOTOĞRAFLARINDA YÜZÜ GÜLÜYOR
Bu arada Mustafa Ö.'nün yeni fotoğraflarına ulaşıldı. Hem arkadaş grubu, hem de okulunda ve gezi yaptığı yerlerde çektirilen fotoğraflarda Musafa Ö.'nün güleryüzlü bir görüntü verdiği görüldü. Mustafa Ö.'nün, 'Doğa için pedalla' adı altındaki bir etkinlikte yer aldığı görüldü.

GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ
------------------------------------------
- Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan ile röportaj
- Detay görüntüler

Haber-Kamera: Semih ÇALIŞKAN - Harun UYANIK / İSTANBUL / (DHA)

+++++

GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ
-------------
-Köyünden evi evinden görüntüler
-Mezarının görüntüsü
-Babasının konuşmaları
-Arkadaşları ile katıldığı etkinlikteki görüntüleri
-Fotoğrafları

Haber-Kamera: İbrahim UĞUR / ERBAA (Tokat), (DHA)