176 dokunulmazlık dosyası beklemede

TBMM'ye 22. Yasama Dönemi'nde 183 dokunulmazlık dosyası gönderildi. TBMM Anayasa-Adalet Karma Komisyonu, aralarında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar ile Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun'un dosyalarının da bulunduğu 138 dokunulmazlık dosyası hakkında 26 Mayıs 2004 tarihinde "Dönem sonuna erteleme" kararı aldı. Bu dosyalardan 7'sinin daha sonra Başbakanlığa iade edilmesiyle Genel Kurul gündemine girmeyi bekleyen dosya sayısı 131'e düştü.

Bu dosyaların kesinleşmesi için yeni yasama yılında Genel Kurul'un bilgisine sunulması gerekiyor. Genel Kurul'da okunduktan sonra on gün içinde itiraz edilmemesi durumunda bu kararlar kesinleşecek. İtiraz edilen kararlar ise gündemde yerini aldıktan sonra görüşmeye açılacak.
CHP milletvekilleri, kararların büyük bir bölümüne itiraz etmeye hazırlanıyorlar.

45 YENİ DOSYA
Karma Komisyon'un toplantısından sonra TBMM'ye, aralarında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın da bulunduğu 48 milletvekili hakkında 45 yeni dosya daha sevkedildi. Bu dosyalar da öncelikle hazırlık komisyonunda ardından da Anayasa-Adalet Karma Komisyonu'nda görüşülecek.

DOKUNULMAZLIK KOVUŞTURMAYA ENGEL
Anayasa'ya göre, seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclis'in kararı olmadıkça, sorguya çekilemiyor, tutuklanamıyor ve yargılanamıyor.

Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasa'nın 14. maddesinde düzenlenen, temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılması durumları bu hükmün dışında tutuluyor. Ancak, bu halde de yetkili makamın, durumu hemen ve doğrudan doğruya TBMM'ye bildirmesi gerekiyor.

Milletvekili hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılıyor, ancak üyelik süresince zamanaşımı işlemiyor. Tekrar seçilen milletvekili hakkında ancak Meclis, yasama dokunulmazlığı kaldırdığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılabiliyor.

Savcı, suç isnat edilen milletvekilleri hakkında soruşturma ve kovuşturma yapabilmek için, suça ilişkin dosyayı Adalet Bakanlığı'na gönderiyor. Adalet Bakanlığı da Başbakanlık aracılığıyla, dokunulmazlığın kaldırılması istemiyle TBMM'ye iletiyor.

Başbakanlık Tezkeresi olarak Anayasa-Adalet Karma Komisyonu'nda ele alınan dosyalar hakkında dönem sonuna erteleme ya da dokunulmazlığın kaldırılması kararı verilebiliyor. Bu kararlardan erteleme yönünde olanlar sadece Genel Kurul'un bilgisine sunuluyor.

Bir itiraz olmaması durumunda bu karar kesinleşiyor. İtiraz edilen kararlar ile dokunulmazlığın kaldırılmasına ilişkin kararlar ise Genel Kurul'da görüşmeye açılıyor. Genel Kurul'da salt çoğunluğun (276) oyuyla dokunulmazlık kaldırılabiliyor.