19. Uluslararası Antalya Güvenlik Ve İş Birliği Konferansı

19. Uluslararası Antalya Güvenlik ve İş birliği Konferansı'nın üçüncü panelinde konuşan TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı AK Parti İstanbul Milletvekili Volkan Bozkır, Suriye’de yaşanan durumun Türkiye ve bölge için birtakım sıkıntılar ortaya çıkardığına değinerek Rusya’nın Suriye’deki krizin temel faktörü olduğunu savundu.

Oturumun ilk konuşmacılarından olan TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Volkan Bozkır, Orta Doğu’da hali hazırda üç gerginlik unsurunun varlığını koruduğuna değindi. Bunların Sovyet tarzı otokratik yönetimler, Arap-İsrail ve Arap-İran çatışmaları olduğunu ifade eden Bozkır, bu çok zor denklemde NATO bakımından demokratik dönüşümün desteklenmesinin önem arz ettiği bildirdi. Yerel çatışmaların önlenmesi için yerel girişimlerin uluslararası toplumca desteklenmesi gerektiğini kaydeden Bozkır “Kapsayıcı yaklaşımlarla dengeli, çifte standarttan uzak bir tutum alması NATO bakımından önemlidir” dedi.

Türkiye’nin savunma ve güvenlik politikalarının diyalog, iş birliği ve çok taraflılığa dayandığını ifade eden Bozkır, son dönemde, ‘diktatörlüklerin yıkılışı ve demokratik yönde ülkelerinin değişiminin’ yaşandığı Orta Doğu’da Türkiye ve NATO için yeni görevler ve tehditlerin ortaya çıktığını bildirdi. Mısır, Libya ve Tunus’taki faktörlerin tamamen ayrı olmasına rağmen özellikle Türkiye’nin komşusu olan Suriye’de yaşananların Türkiye ve bölge için yeni sıkıntılar ortaya çıkardığına değinen Bozkır, konuşmalarını şöyle sürdürdü:

“Rusya faktörü Suriye’deki krizin temel faktörü olmuştur. Rusya’nın yeni konumunda Suriye içindeki rolünü iyi değerlendirmesi önem arz etmektedir. Suriye’deki sorunun çözümü, Mısır, Tunus ve Libya’dan farklı olarak, büyük bir oranda Rusya’nın özellikle Suriye’deki çıkarlarının tatmin edilmesinde yatmaktadır. Rusya’nın Suriye’de şu anda sahip olduğu deniz üssü yaklaşık 300 yıldan beri sıcak denizlerine inme arzusunda olan Rusya tarihinin başarıya ulaştığı noktadır. Rusya, bunu hiçbir şekilde elinden bırakmak istemeyecektir. Rusya Suriye’ye silah satmaktadır. Rusya’nın ihracat listesinde doğalgaz ve petrolden sonra yegane ihracat kalemi silah satışlarıdır ve böyle imkanını bırakmak istemeyecektir. Irak’ta kaybettiği pazarı Suriye’de muhafaza etmek isteyecektir.”

Rusya’dan Suriye’ye 1 milyar dolarlık silah satışının olduğunu kaydeden Bozkır Rusya’nın ayrıca bölgede kalan yegane etki alanını kaybetmek istemeyeceğini belirtti. Rusya’nın Suriye krizinin ilk günlerinde ‘Yönetim ne pahasına olursa olsun kalmalıdır’ anlayışından zaman içinde ‘Yönetim gidebilir ama sonrası ne olacak’ sorusuna tartışır noktaya geldiğini ifade den Bozkır, bunun Rusya’nın sorun karşısında önemli bir değişim yaşadığının göstergesi olduğunu ifade etti.

Türkiye’nin Suriye sorunu karşısında aldığı tutumu da değerlendiren Bozkır, “Halkını katleden, 40 - 50 bin kadar insanını Rus silahlarıyla ve ağır silahlarla katletmiş bir rejim mi, yoksa geleceğe yatırım, tabiri caizse geleceği satın alarak halktan yana bir tutum mu?” dedi. Bunun sonuçlarının Türkiye için sıkıntı yarattığını belirten Bozkır, “Fakat Suriye rejimi yıkıldığında ve halkın seçtiği bir iktidar başa geldiğinde Türkiye o zaman ‘Zor günlerinde kendisiyle beraber olmuş bir Türkiye’ algısıyla çok daha iyi bir komşusuna kavuşacaktır” dedi.

Bozkır’ın konuşmasının ardından söz alan Rusya Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı Genel Müdür Yardımcısı Yuri Andreevich Gorlach, Rusya’nın Orta Doğu’da eski Sovyet dönemi politikalarından tamamen farklı bir dönem yaşadığını bildirdi. Bozkır’ın Rusya ile ilgili söylediklerine katılmadığını ifade eden Gorlach Rusya’nın Suriye’ye silah tedarik etmediğini, Suriye’deki Rus silahlarının savunma amaçlı olduğunu söyledi. Gorlach, Rusya’nın Suriye konusunda insanlarını öldürülmesi yönünde bir politika değişikliği olmadığını ifade etti.

Rusya’nın kağıt üzerinde gerçekten de Suriye’ye silah satmadığını söyleyen TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Bozkır ise Türkiye ve Rusya’nın Türkiye tarihi boyunca en iyi ilişkiler içerisinde olduğu bir dönemden geçtiğini belirtti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in İstanbul’a gelişi sırasında 100 milyar dolarlık ticaret hedefinin sağlandığını kaydeden Bozkır, “Kağıt üzerinde Rusya’nın Suriye’ye silah satmadığı doğru ama satıcılar Rus şirketleri. Gerçekliğe bakacak olursak bunlar Rus ürünleri. İster devlet ister şirket tarafından üretilsin Rus mühimmatı. Rus şirketleri Irak pazarında tek tedarikçiydi ve yaklaşık Rusya’dan Irak’a 4 milyar dolarlık bir silah batışı bilinmeyen nedenlere ertelendi, geciktirildi. Bunu söylemeye çalıyoruz” açıklamasını yaptı.

Rusya’nın Suriye konusundaki tutumunun Birleşmiş Milletlerin (BM) kapasitesini engellediğini belirten Bozkır, BM’nin bir gün liderlerin eylülde gidip konuşma yaptığı platform haline dönüşeceğini söyleyerek, “Rusya veto imkanını kullanıp ve muhtemel çözümlere imkan tanımaz, bloke ederken kendi çıkarına olan bazı avantajları kazanmaya çalışıyor Suriye’de. Bu satranç oyunun Suriye için Rus ruletine dönüşmesini umuyorum” dedi.

Konferans panel konuşmaları ile devam etti.