2 Bin 500 Yıllık Kabartma Yok Edildi

Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde, geçen yıl M. Ö 330’lu yıllara ait olduğu tahmin edilen ve yaklaşık 2 bin 500 yıllık olduğu öne sürülen bir kitabenin sırra kadem basmasının ardından aynı bölgede bulunan Doğu Roma İmparatorluğu’nun simgesi Romus Romülüs kabartması da tahrip edilerek yok edildi.

Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde, Lale Adasında bulunan Turizm Otelcilik, Ticaret Meslek Lisesi ile Pakmaya Kenan Kaptan Denizcilik Meslek Lisesinin denize bakan kısmında bulunan Kültür ve Turizm Bakanlığınca 2. derecede Antik Kent olduğu açıklanan kayalık alanda bulunan M.Ö 330’lu yıllara ait olduğu savunulan tarihi bir kitabenin ardından, aynı bölgedeki kayalıklarda bulunan Doğu Roma dönemine ait olduğu savunulan Romus Romülüs kabartması da tahrip edilerek yok edildi. Geçen yıl; üzerinde Roma dönemine ait Latince harflerin bulunduğu yaklaşık 100X40 ebatlarındaki kitabenin sır olması gibi Doğu Roma İmparatorluğunu kuran Romus ve Romülüs kardeşleri, dişi bir kurdun emzirmesini simgeleyen kabarmanın da, kim ya da kimler tarafından tahrip edilerek yok edildiği ise bilinmiyor.

Sırra kadem basan yazıt gibi Romüs Romülüs kabartmasının da yaklaşık 3 yıl önce çekilen fotoğrafları ‘Kültürel Turizme’ aday Ayvalık’ın tarihi bir değerinin daha yitirdiğinin kanıtı olarak arşivlerdeki yerini almış görünüyor. Hiçbir korumanın olmadığı Lale Adasındaki tarihi kayalıkların üzerinde teneffüs saatlerinde her iki lisenin onlarca öğrencisinin neşe içinde gezindiği gözlenirken, söz konusu alanın bir kısmında Pakmaya Kenan Kaptan Denizcilik Lisesi’nin de eğitim amaçlı bir tersane yapılabilmesi için girişimlerinin olduğu biliniyor. Kayalıklarda bulunan ve Helenistlik döneme ait olduğu sanılan gülen insan maskının ise ne zaman yitirileceği merak konusu olarak nitelendiriliyor.

ANTİK KAYALIKLAR TBMM GENEL KURULUNDA GÖRÜŞÜLMÜŞTÜ

Yaklaşık iki yıl önce muhabirimizin keşfettiği ve o dönemler inşaat halindeki iki okulun inşaatına ait molozların döküldüğü antik kent ile ilgili haberlerin ülke genelinde yüzlerce yayın kuruluşu tarafından kamuoyuna duyurulmuştu. Yayınların ardından dönemin CHP Balıkesir Milletvekili Hüseyin Pazarcı tarafından TBMM gündemine, dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın cevaplandırması koşuluyla Ayvalık’taki antik kayalıklara moloz dökülmesinin nedeni ve bu kayalıkların akibetiyle ilgili yapılacak çalışmalar hakkında bir soru önergesi verilmişti.

Önergenin verilmesinden yaklaşık iki ay kadar sonra TBMM Genel Kurulunda, Bakan Ertuğrul Günay’da, Pazarcı’nın sürü önergesini cevaplandırarak, Ayvalık Lale Adasındaki kayalıkların Porsedelene dönemine ait 2. derecede Antik Sit Alanı olduğunu doğrulamış ve ilgili kurumlara bakanlıkça yazılan yazılarla söz konusu alana moloz dökülmesini durdurmuş, daha önceden dökülen molozların kaldırılması talimatını verdiğini açıklayarak, söz konusu kayalıkların koruma altına alınacağını vurgulamıştı. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın bu açıklamalarının ardından, Lale Adasındaki molozlar kaldırılmış ancak, aradan geçen süre içinde halen daha antik kayalıkların koruma altına alınmaması nedeniyle de geçen yıl 2 bin 500 yıllık olduğu iddia edilen kitabenin kaybolup, sıra kadem basmasının ardından bu yıl da; Doğu Roma dönemine ait Romus Romülüs kabartmasının tahrip edilerek, yok olduğu gözleniyor.

Bursa Anıtlar Kurulunun da kayalık arazinin korunmasında pasif kaldığını kaydeden vatandaşlar ise duruma oldukça tepkili görünüyor. Geçen yıl kitabenin kayıplara karışması sırasında, Romüs Romülüs kabartmasının da keski ve çekiç gibi aletlerle oyularak yerinden çıkarılmaya çalışıldığını hatırlatan bazı vatandaşlar, antik kayalıkların hemen yakınındaki okulların geçtiğimiz yıl Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan bir yönetmelikle satışının gündeme geldiğine dikkat çekiyor. Türkiye genelinde emlak açısından arsası değerli olan okulların satılarak, elde edilen gelir ile arsası daha ucuz yerlerde okul kurulmasına ilişkin planlama kapsamda derslik başına düşen öğrenci sayısının da azaltılması amaçlandığını savunan vatandaşlar, Lale Adası’ndaki okulun arsasının konumu itibarıyla en prestijli alanda bulunması ve MEB’in okul satışıyla ilgili planlamasıyla örtüşmesi Ayvalık’ta satış söylentilerini güçlendirdiği de iddia ediliyor. Söz konusu alanda olası bir satışta Koç ve Sabancı ailelerinin şimdiden talip olabileceklerine dair spekülasyonlara da dikkat çekildiği gözleniyor.

KAYALIKLARDA ISRARLA ÖNLEM ALINMAMASINA TEPKİ GÖSTERİLİYOR

Öte yandan Lale Adasındaki sakinler ile antik kayalıklara sık sık gelen balıkçılar, bölgenin koruma altına alınması için yetkililere sözlü olarak serzenişlerde bulunduklarını ancak hiç kimsenin kendilerini dikkate almadığını kaydediyor. Kayalık arazinin eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay tarafından 2. derecede antik sit olduğuna ilişkin açıklanmasının ardından, özellikle define avcılarının akınına uğradığını gözlemlediklerini savunan küçük balıkçılar, “Bu alanda geçen yıl yok olan kitabe gibi bu yılda Romus Romülüs kabartması yok edildi. Bunların yanı sıra Helenistlik dönemine ait olduğu varsayılan gülen insan figürü, korsan maskı, uçan ejder gibi figürlerin dışında sonradan birileri tarafından çizilmiş yeni tarihli sembollerde vardı. Bu yüzden de söz konusu define avcıları bölgenin tarihi bir yer olmadığı yaygarasını çıkarmışlardı. Bazı gazetelerde bu alanın Bakan Günay’ın açıklamalarına rağmen tarihi olmadığını yazmışlardı. Böylelikle hedef saptıran uyanık define avcıları, kamuoyunun dikkatinin kayalıklardan uzaklaşmasını sağlayarak, eski yunanca Latin harflerinin bulunduğu kitabeyi çaldıktan sonra bu yılda efsaneye göre Romus ve Romülüs kardeşleri emziren dişi kurt kabartmasını tahrip edip, yok ettiler. Yazık oldu. Eğer bu alan ve Ayvalık’taki diğer benzeri antik bölgelerde tedbirler alınmazsa, bu gibi tarihi zenginlikler bir bir yitirilmeye devam edecektir. Kültürel Turizme talip olan Ayvalık’ımızda bu tür değerlerin acilen koruma altına alınması gerekiyor” şeklinde konuşmaları dikkat çekti.