Burdur'da organik gübre konusunda faaliyet gösteren firmanın Genel Müdürü Mehmet Aksoy, AA muhabirine, yaklaşık 5 yıl önce Rusya'dan "Kırmızı Kaliforniya" adıyla bilinen "lumbricus rubellus" cinsi solucanları getirdiklerini ve organik gübre üretimine başladıklarını kaydetti. Yüzde 100 organik gübrenin bitkisel ve hayvansal organik atıklarla beslenen solucanların dışkısından elde edildiğini belirten Aksoy, ''Bu gübre görünüş olarak siyah toprağa benzer ve itici bir kokusu yoktur. İçeriğinde bitkinin gelişimi için gereken bütün enzimler, toprak antibiyotikleri, vitaminler, büyüme hormonları ve humik maddeler vardır. Kesinlikle hastalık yapıcı maddeler, parazit yumurtaları yoktur ve ağır metaller içermez'' dedi.
İthalat izni alamadı, solucanları turistik geziye çıkardı
Solucan gübresi üretimine başlama hikayesini anlatan Aksoy, 14 yıl Rusya'da çalıştığını ve ailevi nedenlerden dolayı Türkiye'ye dönmek zorunda kaldığını söyledi. Aksoy, 5 yıl önce bir Rus arkadaşının bir gün elinde bir bavul solucanla Antalya'ya kendisini ziyarete geldiğini dile getirerek, şöyle devam etti: "Rus arkadaşım (Türkiye'de ortak iş yapalım, emekliliğimi Türkiye'de geçirmek istiyorum) dedi. (Ne yapalım) derken, bir gün elinde bir valiz solucanla geldi. (Bu solucanların gübresi Rusya'da çok popüler, bunlar Burdur'da yaşar mı, bir bakalım) dedi. İki yıl boyunca evimin bodrumunda solucanları yetiştirdim. Üretim başarılı olunca Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına solucan ithalatı için müracaat ettik. Bakanlık ithalata izin vermedi. 9 ay boyunca uğraştık, her türlü belgeyi götürdük, solucanların hastalık taşımadığına dair raporları gösterdik. En sonunda Bakanlık (2 ay boyunca karantinaya alırım) dedi. Bunlarayem verilmezse ölürler. Yurt dışından timsah bile ithal edebiliyorsunuz ama solucan getiremiyorsunuz."
Bakanlık ithalat izni vermeyince Rusya'daki arkadaşla Antalya'da tatil turu ayarladım. Böylece 30 valizde 500 bin solucanı turistik yolcuların bavullarında getirttim" diyen Aksoy, "Bu şekilde işe başladık. Solucanlar çok hızlı ürüyor, ilk başlağında 3 sıram vardı, şimdi İstanbul, Balıkesir, Aydın,Fethiye, Denizli, Ankara, Samsun, Malatya, Kayseri, Adana, Mersin, Burdur ve Konya'da 18 çiftlikte 200 milyara yakın solucanım var. Sadece Burdur'da 80 milyar solucanım bulunuyor. 3 bin metrekare alanda solucan gübresi üretiyoruz" diye konuştu.
2014 yılı sonuna kadar kadar satacak ürünleri kalmadı
Aksoy, "Yaklaşık 200 milyar solucanla aylık 300 ton civarında katı gübre üretiyoruz. 2014 yılı sonuna kadar satacak ürünümüz kalmadı, çıkacak ürünün tamamı satıldı. Katı gübrenin kilogramfiyatı 1 lira ile 2,5 lira arasında değişiyor. Sulu gübrenin litre fiyatı ise 50 lira. Çıkacak ürünlerimiz de satıldı, stokta ürünümüz yok" diye konuştu.
Solucan gübresinin bitkilerde yüzde 10 ile yüzde 77 arasında değişen oranlarda ürün artışı sağladığını dile getiren Aksoy, özellikle silajlık mısır ve şalgam, turp, pancar gibi köklü bitkilerde çok ciddi üretim artışı sağladığını bildirdi. En önemli müşterilerinin çay üreticileri olduğunu, zeytin, ayçiçeği, mısır, üzüm, biber ve domates üreticilerinin de solucan gübresine ilgi gösterdiğini anlatan Aksoy, solucan gübresinin etkisinin yaklaşık 3 yıl sürdüğünü kaydetti.
Gelen siparişlere göre yem veriyor
Türkiye topraklarında bulunan solucanların normalde yediklerinin ancak yüzde 10'unu çıkarttığını, Kırmızı Kaliforniya solucanlarının aşırı obur olduğunu ve yediklerinin yüzde 90'ını dışkı olarak çıkardıklarını belirten Aksoy, solucanların ana yeminin ise büyükbaş hayvan gübresi olduğunu söyledi. Aksoy, büyükbaş hayvanların güblerini ve bitkisel atıkları aldıklarını fermantasyon alanında ıslatarak çürüttüklerini, kuruduktan sonra elekten geçirerek solucanlara verdiklerini ifade etti. Solucanların haftada bir kez beslendiğine dikkati çeken Aksoy, "1 milyar solucana haftada yaklaşık 800 kilogram yem veriyoruz. Solucanlar yediklerinin yüzde 90'ını dışkı olarak çıkartıyor. Aslında bunu 3 günde de yiyebilirler. Gelen siparişlere göre yem miktarını belirliyoruz" diye konuştu. Solucanları "meleklerim" diye sevdiğini anlatan Aksoy, "Tamamen zararsız canlılar. Onlar benim bayram tatili, yıllık izin bilmeyen işçilerim. 7 gün 24 saat, gece gündüz itiraz etmeden sessiz sakin çalışırlar. Onlarla çok mutluyum" ifadesini kullandı.
Yurt dışından talep yağıyor
Aksoy, bugün ABD gibi gelişmiş ülkelerin kimyasal gübreyi büyük oranda terk ettiğini ve organik gübreye geçtiğini söyledi. Oldukça talep geldiğine işaret eden Aksoy, "Solucan gübresi için yurt dışından da talep yağıyor. Almanya istiyor. Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Libya ile anlaşma yapmak üzereyiz" dedi.
Solucan doğanın dengesi
Türkiye'de yılda 7 milyon tona yakın kimyasal gübre tüketildiğini, topraktan daha çok verim almak isteyen çiftçinin çok fazla kimyasal gübre kullandığını, bunun da toprakları, hatta yeraltı sularını bile kirlettiğini vurgulayan Aksoy, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının organik gübreyi teşviketmesi gerektiğini dile getirdi. Doğanın dengesi ve topraklar için solucanların çok önemli olduğunu ifade eden Aksoy, "Solucanlar hiçbir şekilde hastalık taşımıyor. Ağır metaller, kalıntılar aklınıza ne gelirse solucan alıyor. Solucan doğanın dengesi aslında ama biz kimyasal gübre kullanarak solucanları ve toprak için faydalı diğer canlıları öldürüyoruz, bu da doğal döngüyü kırıyor" diye konuştu. Çiftçilere yüzde 100 organik solucan gübresi kullanmaları tavsiyesinde bulunan Mehmet Aksoy, "Bir inek günde ortalama 30 kilogram dışkı çıkartıyor, 20 litre süt veriyor. 20 litre süt 14 lira ediyor, 30 kilogram dışkı 15 kilogram solucan gübresine dönüşse 2 liradan satsa 30 lira oradan para kazanır" diye konuştu.
Yeni ürünler araştırılıyor
Solucan gübresinin faydaları konusunda bazı üniversitelerle ortaklaşa Ar-Ge çalışmaları yaptıklarını, şu ana kadar 2 milyon liranın üzerinde bir kaynağı Ar-Ge için harcadığına dikkati çeken Aksoy, halen kozmetik üzerine araştırma yaptıklarını, yara yanık tedavisinde kullanılan bir de krem yapıldığını söyledi. Aksoy, "Yara, yanık kremi için patent müracaatını yaptık, bir de solucan likörü ürettik" dedi. Solucanların ağır metalleri yok ettiğini ifade eden Aksoy, Rusya'dan nükleer santral tesisleri yakınında tarım yapılan yerlerde solucan gübresi kullanıldığını sözlerine ekledi. (AA)
