2009 pistlerinin karşılaştırılması

Formula 1'de otomobillerin çoğunun kendine özgü, farklı bir tasarımı var ve gride yerlerini belli ediyorlar. Ama pistlere baktığımızda, özellikle son yıllarda çoğunun benzer tasarımı olduğunu ve eski pistlerin de yenilenerek belli, sabit bir şekle uydurulmaya çalışıldığını görüyoruz.

Ancak tabi ki her pistin derinine indiğimizde farklı bir karakteristiği olduğunu ve çok farklı ayarlar gerektirdiğini biliyoruz. İşte Formula 1 2009 takvimindeki pistlerin karşılaştırması;

En yüksek hız

Pist – kmh/mph

Monza - 351/218
Istanbul - 315/195
Interlagos - 314/195
Suzuka - 313/194
Spa-Francorchamps - 310/192
Shanghai - 310/192
Bahrain - 309/192
Catalunya - 308/191
Valencia - 306/190
Melbourne - 303/188
Nürburgring - 300/186
Sepang - 297/184
Singapore - 297/184
Silverstone - 294/182
Hungaroring - 291/180
Monte-Carlo – 286/177

Daha önce, özellikle eski Hockenheim'le birlikte, pistler daha hızlıydı. Ancak 2000'lerde başlayan Hermann Tilke devriyle birlikte artık ormanın içinden geçen ve rüzgara karşı bütün motor kuvvetini kullanmaya izin veren pistler de ortada kalmadı.

Bu senenin en hızlı, belki de tek hızlı pisti Monza. 351 kmh'ye ulaşılan bu pistten sonraki en hızlı pist ise sadece üçüncü sektöründeki düzlüğü ile İstanbul. Ancak takvimin ikinci en hızlı pisti olmasına rağmen maksimum hız sadece 315 kmh.

Uzunluk

Spa - 7.004
Suzuka - 5.807
Abu Dhabi - 5.8*
Monza - 5.793
Sepang - 5.543
Shanghai - 5.451
Valencia - 5.44
Bahrain - 5.412
Istanbul - 5.338
Melbourne - 5.303
Nürburgring - 5.148
Silverstone - 5.141
Singapore - 5.067
Catalunya - 4.655
Hungaroring - 4.381
Interlagos - 4.309
Monte Carlo - 3.34

*İnşaat tamamlanmadı ve kesin bilgi değil

Pistlerin giderek benzer olmasının en büyük kanıtından biri bu. Neredeyse hepsi 5-5.5 kilometrelik uzunluğu kendilerine limit almışlar ve kimse daha uzatmaya veya kısa tutmaya cesaret edememiş.

Bu sene 5 kilometrenin üstünde olan pist sadece efsanevi Spa. Bunun yanında 5 kilometrenin altındaki pistler sadece Barcelona, Hungagoring, Interlagos ve Monte Carlo.

Uzun pistlerin olması ile ilgili birçok tartışma var. Pistin uzun olması, daha çok pilotaj gerektiriyor. Buralarda hem pilotların iyi kullanması, hem de ayarın doğru yapılması gerekiyor ki çok farklı virajlardan ve düzlüklerden oluşan turlarda ayarlara karar vermek daha güç oluyor. Ayrıca pilotların pite daha geç gelmeleri, stratejileri tam olarak planlamayı gerektiriyor.

En uzun düzlük

Spa - 1,865
Shanghai - 1,370
Monza - 1,320
Suzuka - 1,230
Interlagos - 1,220
Istanbul - 1,200
Catalunya - 1,140
Bahrain - 1,050
Valencia - 930
Silverstone - 890
Sepang - 830
Nürburgring - 800
Hungaroring - 750
Melbourne - 735
Singapore - 650
Monte-Carlo – 510

Downforce'un artırılması ve pistlerin yenilenmesiyle Eau Rouge gibi birçok virajı kendi özelliğini kaybedecek ve tam gaz geçilecek kadar düzleştirdiler. Bu sene downforce'un düşürülmesiyle pilotların nasıl üstesinden gelecekleri meçhul.

En uzun düzlük beklendiği gibi Spa'ya ait. Spa'nın bir düzlüğü, Monako'nun bir turunun yarısı kadar. Spa'yı ise Shanghai'in meşhur arka düzlüğü ve Monza takip ediyor.

Tam gaz geçme oranı

Spa - 70%
Monza - 70%
Suzuka - 67%
Melbourne - 65%
Sepang - 65%
Interlagos - 65%
Silverstone - 64%
Bahrain - 63%
Istanbul - 63%
Nürburgring - 62%
Valencia - 59%
Hungaroring - 58%
Catalunya - 57%
Shanghai - 55%
Singapore - 44%
Monte-Carlo - 42%

Monza, Silverstone veya Össterreichring (A1) gibi pistlerin sade olduğu 1960 ve 70'li yıllarla şimdiki pistleri bu açıdan karşılaştırmak, büyüleyici bir sonuç doğuruyor.

Bu seneki pistlerde tam gaz dönülen birçok viraj olmasına rağmen, şikanlar bu oranı büyük ölçüde düşürüyor.

Amerika'daki oval pistlerdeki oranlara baktığımızda da büyük farklar var. Örneğin; IndyCar'ın Michigan'daki oranı %90'ın üzerinde, NASCAR'ın Daytona ve Talladega gibi restrictor plate pistlerindeki oranı ise %100.

Spa ve Monza, gerçekten yüksek bir tam gaz oranına sahip. Ancak genele baktığımızda pilotlar turların yaklaşık %50-60'ını tam gaz geçiyor. Singapur ve Monte Carlo'da ise bu oran sadece %42.
Shanghai ve Catalunya gibi ne ağır, ne hafif, orta derecede ve sürekli virajların olduğu pistlerde ise oragan %50.

Lastik aşındırma

Suzuka - yüksek
Istanbul - yüksek
Silverstone – orta/yüksek
Hungaroring – orta/yüksek
Spa - orta
Shanghai - orta
Interlagos - orta
Catalunya - orta
Bahrain - orta
Valencia - orta
Sepang - orta
Nürburgring - orta
Singapore - orta
Monte-Carlo - orta
Melbourne – düşük/orta
Monza – düşük

Pistlerin lastik aşındırma özellikleri, takımların stratejisini direk etkileyen bir faktör. Suzuka ve Istanbul'daki yüksek aşındırma özelliği geçen sene stratejilerin kararında önemli olmuştu. Geçen sene İstanbul'daki Massa-Hamilton savaşının temelinde yatan sebep de buydu. Hamilton, 2007'de de burada lastiğini seçememişti.

Tabi ki uzun bir bekleyişten sonra 2009'da oluksuz lastiklerin rafa kaldırılıp oluksuz (slick) lastiklerin kullanılması her şeyi değiştirebilir.

Daha yeni lastiklerin normal koşullardaki performansının net ve sürekli görülmemesi nedeniyle seneye bu konuda neler olacağı merak konusu.

Fren aşındırması

Singapore – çok yüksek
Melbourne - yüksek
Hungaroring - yüksek
Bahrain - yüksek
Nürburgring - yüksek
Monte-Carlo - yüksek
Monza - yüksek
Suzuka - yüksek
Shanghai - orta
Valencia - orta
Silverstone - düşük
Spa – düşük
Interlagos – düşük
Catalunya – düşük
Sepang - düşük
Istanbul – düşük

Yıllardır Gilles Villeneuve pisti, fren düşmanı olarak biliniyoru. Ama maalesef, Kanada 2009 takviminde yer almıyor.

5 kilometrede 23 viraj barındıran Singapur, frenlerin en çok aşındığı pist. İstanbul ise geniş ve yumuşak virajları ve agresiv sürüş gerektirmemesiyle frenleri en az aşındıran pist.

Downforce seviyesi

Singapore – çok yüksek
Hungaroring – çok yüksek
Monte-Carlo – çok yüksek
Valencia - yüksek
Silverstone - yüksek
Catalunya - yüksek
Sepang - yüksek
Melbourne - yüksek
Shanghai – orta/yüksek
Interlagos - orta
Istanbul – orta
Bahrain - orta
Nürburgring - orta
Spa - düşük
Suzuka – düşük
Monza – çok düşük

Singapur da geçen sene yüksek downforce kulübünde Hungaroging ve Monte Carlo'ya katıldı.

Çok konuşulan konulardan bir tanesi yeni aerodinamiklerin downforce'u etkilemesiyle neler olacağı. Eğer başarılı olunursa, yüksek ve düşük yere basma kuvveti gerektiren pistlerdeki farklar iyice belirgin olacak.

Tur başına vites değişme sayısı

Singapore - 76
Valencia - 74
Sepang - 60
Melbourne - 60
Bahrain - 58
Nürburgring - 58
Monte-Carlo - 54
Shanghai - 52
Spa - 52
Hungaroring - 50
Monza - 46
Catalunya - 44
Istanbul - 42
Suzuka - 42
Interlagos - 40
Silverstone – 40

Singapur ve Valencia gibi yeni, viraj yoğunluktaki cadde pistlerinde vitesler çok kritik olacak. Ayrıca Monte Carlo, gibi tur sayısının fazla olduğu pistlerde de yarış sonunda pilotların ellerinde iz çıkacak.

Pilotların vitesleri az farkla erken yükseltmesi veya geç düşürmesi motoru çok zorluyor, aynı zamanda geç yükseltmek de ivmeyi düşürüyor. Bu nedenle pilotların yarı otomatik viteslere konsantre olması gerekiyor.

TurkiyeF1.Com