Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Tasarısı, kamuoyunda torba yasa olarak bilinen tasarı, meclisten geçti. Memurlardan gençlere, emeklilerden kolluk kuvvetlerine toplumun pek çok kesimini ilgilendiren torba yasayla bu yıl pek çok yeni düzenleme gelecek. Peki, 2016 Torba Yasa'da neler var? 2016 Torba Yasası taşerona işçileri kapsıyor mu? Teşkilat mensupları ve çalışan kadınları bekleyen yeni uygulamalar neler? 2016 Torba Yasası'nın meclisten geçmesiyle tüm bu soru işaretleri yanıt buldu. Milyonların sorunlarını çözeceği iddiasıyla yola çıkan 2016 Torba Yasası'nın içeriği ve detaylarını sizler için derledik.
1 Kasım seçimlerinden bu yana çalışma hayatında yeni düzenlemeler için kolları sıvayan TBMM, yasama faaliyetine son yıllarda olduğu gibi bu yılki düzenlemelerine de Torba Yasa ile başladı. 2016 Torba Yasası'nda polisten askere, muhtarlardan esnafa, çalışanlardan emeklilere kadar pek çok kesim için önemli düzenlemeler var.İşte 2016 Torba Yasası'na girenler ve girmeyenler!
İŞ KURAN GENCE 3 YIL VERGİ YOK
2016 Torba Yasası düzenlemesinde çalışan kesimin yanı sıra çalışma hayatına yeni adım atacak gençleri teşvik edecek uygulamalar var. Buna göre ilk defa iş kuracak olan genç girişimcilere gelir vergisi muafiyeti getirilecek. Üç vergilendirme dönemi boyunca kazançlarının 75 bin liralık kısmından vergi alınmayacak. 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerden ve ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle ilk defa gelir vergisi mükellefi olan kişilerden faaliyete başladıkları tarih itibariyle üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançların bir kısmı gelir vergisinden müstesna olacak. Vergilendirmeden belirtli şartlarla muaf tutlacak bir diğer kesim ise basit usulde vergilendirilen esnaf için. Bu gruba giren esnaflardan tespit edilen ticari kazançlarının 8 bin lirasına kadar olan kısmı üzerinden gelir vergisi alınmayacak. Tutar oranı, her yıl günün ekonomik koşullarına uygun olarak yeniden belirlenecek.
EMNİYAT TEŞKİLATINA ZAM GELİYOR
2016 Torba Yasası düzenlemesi kapsamında mahalle bekçilerinden Emniyet Genel Müdürü’ne kadar emniyet teşkilatına zam yolda. 2016 Torba Yasası'nda yapılacak yeni düzenlemeyle birlikte teşkilat mensuplarına verilen Emniyet Hizmetleri Tazminatı %25 oranında artacak. Zam oranı rütbeye göre değişmekle birlikte değişecek. Zam miktarı 140 lira ile 615 lira arasında değişecek.
DOĞUM YAPAN KADINLARA YENİ DÜZENLEMELER YOLDA
2016 Torba Yasası'na göre çalışan annelerin çalışma hayatını daha rahat devam ettirebilmesi içni yeni düzenlemeler var. Buna göre; doğum sonrasında ücretsiz izin alan memur anne ve babaya, her sene için bir kademe ilerlemesi ve her üç yıl için bir derece yükseltmesi verilecek. Veriecek bu yeni hak, torba kanun yürürlüğe girdiği tarihten sonra kullanılan izinler için geçerli olacak. Bu yeni hak evlat edinenler için de geçerli olacak. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen memurlar, iki yıllık aylıksız izin hakkından yararlanabilecek. Ayrıca üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen memur eşe, çocuğun teslim edildiği tarih itibariyle sekiz hafta aylıklı izin verilecek.Çalışan kadınlara yönelik pek çok yeni hakkında yer aldığı 2016 Torba Yasası'na göre erken doğum sebebiyle doğum öncesi iznini kullanamayan memur, kullanamadığı bu süreyi doğum sonrası iznine ek olarak talep edebilecek. Ayrıca üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen memur eşe, çocuğun teslim edildiği tarih itibariyle sekiz hafta aylıklı izin verilecek.
UZMAN ERBAŞLARA EK GÖSTERGE ARTIŞI
2016 Torba Yasası ile birlikte emniyet teşkilatının yanı sıra TSK’ya zam yolda! Mevcut uygulamaya göre uzman erbaşın ek göstergesi astsubayın 2/3 ’ünden fazla olamıyor. Ek gösterge tavanı 2.200 olarak uygulanıyor. Yeni Torba Yasa ile birlikte bu rakam artacak ve 3.000'i bulacak. Böylece uzman erbaşlar için maaş artışı ve özellikle emekli aylığında artış olacak.
EBEVEYNE KISMİ SÜRELİ ÇALIŞMA HAKKI
Yeni doğum yapan ebevynlerin yanı sıra küçük yaşta çocukları olan, tam süreli olarak çalışan anne ve babalara yeni düzenleme geliyor. Yeni Torba Yasa ile birlikte İş Kanunu değişecek, çalışan anne ve babalar, isterlerse çocuklarının ilkokula başladığı tarihe kadar kısmi süreli çalışabilecekler. İşveren ebeveynin bu talebini fesih sebebi sayamayacak. Doğum veya doğum sonrasında annenin vefatı halinde annenin kullanamadığı izinler, babaya geçecek.
EMEKLİ MAAŞINDAN KESİNTİ KALKIYOR
2016 Torba Yasası 'dan etkilenecek bir diğer grup emekliler olacak. Şuan ki uygulamada emekli olduktan sonra esnaf veya şirket ortağı olarak çalışmaya devam edenlerden yüzde 10 oranında destek primi kesiliyor. Yeni Torba Yasa ile birlikte bu kesinti kalkacak. Yani emeklilik sonrasında iş yeri açıp vergiye kaydolduğu için veya şirket ortağı olduğu için emekli aylığından kesinti yapılan vatandaşlar, için maaşından kesinti sorunu kalmayacak.
GENÇ İŞSİZLERE İKİ YIL DAHA GSS
2016 Torba Yasası işsiz gençlerin en büyük sorunu Genel Sağlık Sigortası'na da kısmi çözüm getiriyor. Yeni kanunla birlikte prim ödememe zorunluluğu için ek 2 sene gelecek. Buna göre lise ve dengi okullardan mezun olanlar 20 yaşını, üniversiteden mezun olan gençler ise 25 yaşını geçmemek şartıyla, iki yıl boyunca zorunlu GSS primi ödemeksizin sağlık hizmeti alabilecekler.
KADIN İŞÇİYE YENİ İZİN
Mevcut uygulamada doğum yapan kadın işçi, isterse ücretli izin süresinin (16 hafta) bitiminden itibaren altı ay ücretsiz izin alabiliyor. İşveren bu altı 6 ay boyunca işçiye her hangi bir ücret ödenmiyor. 2016 Torba Yasası kanunuyla gelecek düzenlemeyle birlikte, bu ücretsiz izin süresince kadın işçi iş yerinde yarım gün çalışırsa, diğer yarım günün ücretini devlet ödeyecek. Ancak bunun için bazu şarlar var:Doğum tarihinden önceki son üç yıl içerisinde en az 600 gün prim ödemiş olması, doğum sonrasındaki altı aylık sürede yarım gün (haftalık 22,5 saat) çalışması, doğum sonrası analık izni bittikten sonra 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurması gerekiyor. Yarım çalışma ödeneği ödenen süre boyunca kadın işçinin primlerinin yarısı da yine İŞKUR tarafından ödenecek. Bu haktan üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birisi de yararlanabilecek.
2016 TORBA YASASI NELERİ KAPSAMIYOR?
2016 Torba Yasası'nda yer alan maddeler toplumunda pek çok kesimine büyük avantajlar sunsa da uzun zamandır düzenleme bekleyen ancak bu yılda yasa dışı kaldığı için üzülenler de var. Erken emeklilik bekleyenler, taşeron işçiler ve sigorta öncesi için doğum borçlanması bekleyenler bu gruplardan bazıları. İşte, 2016 Torba Yasası'na girmeyen konular!
Bu yıl yapılacak Torba Yasası kanununda düzenleme bekleyen kesimin başında hiç kuşkusuz taşeron işçiler geliyordu. Hükümet kanadından kamuda çalışan taşeron işçilere kadro geleceğine dair açıklamalar gelmişti ancak 2016 Torba Yasası'nda bu yönde bir düzenleme geçmedi.
2016 Torba Yasası'ndaki düzenlemeriyle hüsrana uğrayan bir diğer grup ise erken emeklilik bekleyenler oldu. 8 Eylül 1999 öncesinde çalışmaya başlayan ancak emeklilikte yaşa takılanlar da torbadan eli boş döndü.
1 Ekim 2008’den sonra ortaya çıkan çalışmaya devam ettikçe emekli aylıklarında düşüş yaşanması sorunu devam edecek. Günleri arttığı hâlde emekli aylıkları düşmeye devam edenler için 2016 Torba Yasası'nda bir düzenleme yapılmadı. Yani bu yıl da emekli aylıkları düşmeye devam edecek.
Emeklilik hayali kuran kadınların dört gözle beklediği sigorta öncesi doğum borçlanması başlığının altı da doldurulamadı. Kadınlar için uygulanan doğum borçlanmasında, “önce sigortalı ol sonra doğur” şartı bu yıl da devam edecek. Önce doğum yapıp sonra çalışmaya başlayan kadınların talepleri 2016 Torba Yasası'nda yer almadı.
Stajyerlere çözüm yok: Meslek liselerinde okuyup staj sigortası yapılanlar, emeklilikte bu sigortanın başlangıç kabul edilmesini istiyordu ancak 2016 Torba Yasası bu beklentiye de karşılamadı. Emekli aylıkları düşmeye devam edecek: 1 Ekim 2008’den sonra ortaya çıkan bir sorun da çalışmaya devam ettikçe emekli aylıklarında düşüş yaşanması. Özellikle 3.500 liranın altında kazançla SGK’ya bildirilen kişilerin, prim günleri arttığı hâlde emekli aylıkları düşüyor. Torba kanunda bu sorunun çözümü için de düzenleme yapılmadı.