‘23 Nisan’ı çocuklara Atatürk armağan etmedi’

Doç. Dr. Mehmet Ö. Alkan, 23 Nisan’ı çocuklara Atatürk’ün armağan etmediğini belirterek, “1921’den beri kutlanmakta olan ‘23 Nisan Ulusal Egemenlik Bayramı’ ile 1925’ten beri Çocuk Esirgeme Kurumu’nun kutladığı 23 Nisan ‘Çocuk Bayramı’nı “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” olarak birleştiren 1980’de Kenan Evren oldu” dedi.

Atatürk’ün ölmeden önce ismini ordu ve kale anlamına gelen “Kamal” olarak değiştirmesiyle ilgili yaptığı araştırmasıyla dikkatleri üzerine çeken İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Ö. Alkan, Toplumsal Tarih Dergisi’nin Nisan ayı sayısında “23 Nisan’ın Gayri Resmi Tarihi” başlığını verdiği araştırmasında şunları yazdı:

**1981’de armağan edildi**

23 Nisan, “Atatürk’ün çocuklara armağan ettiği bayram” olarak geçmektedir. 23 Nisan başlangıçta yalnızca ‘milli bayram’ olarak kabul edilmiştir, çocuk bayramı ile ilgisi yoktur. Bilindiği gibi TBMM 23 Nisan 1920’de açıldı. İlk yıldönümünde, yani 23 Nisan 1921’de açılış günü “milli bayram” olarak kabul edildi. Milli Mücadele’nin ilk bayramıydı, lâkin bayramın adı yoktu, yasa metninde “Milli Bayram” olarak geçiyordu. Üstelik çocuklara da armağan edilmemişti. Aslında 1981 yılına kadar da çocuklara “armağan” edilmeyecekti.

**“Kutlamalar meclisin açılışı içindi”**

23 Nisan’ın 1921’de bayram olarak kabul edildiği haberinin duyulmasıyla Ankara’da halk tezahürat yapmıştı. Aynı gün 23 Nisan 1922’de Ankara’da yayınlanmakta olan Hâkimiyet-i Milliye gazetesinde manşetten şu cümle okunuyordu: “Bu Gün 23 Nisan Türklerin ve Müstakbel Nesiller İçin En Büyük Bayramdır.” Kutlamalar meclisin açılış günü içindi. Adı olmayan bayram için gazetelerde “Hâkimiyet-i Milliye Bayramı”, “İstiklâl Günü”, “Meclis Bayramı” gibi isimlere rastlanıyordu ama “Çocuk Bayramı” diye bir ifade ortada yoktu.

**“Bayram Umay’ın armağanı"**

23 Nisan’ın çocuklara armağan edenin kuşkusuz Fuat Umay olduğunu söyeleyen Alkan, şöyle devam ediyor: Bu aşamada 23 Nisan gününü çocuklara özel bir gün olarak kim önerdi, sorusunu cevaplamak gerekir. Bu doğru bildiğimiz yanlışlardan biridir ve “Atatürk 23 Nisan’ı çocuklara bayram olarak armağan etti” şeklinde ifade edilmektedir. Bu doğru değildir. Aslında 23 Nisan’ın bir çocuk günü/ bayramı olarak kabul edilmesini Himae-i Etfal Cemiyeti uzun süre başkanlığını da yapan Kırklareli Milletvekili Fuat Umay’ın önerdiği anlaşılmaktadır.”

**Şimdiki 23 Nisan’ın mucidi Evren!**

“Atatürk, 23 Nisan’ı çocuklara armağan etmedi. 12 Eylül darbesi ertesinde TBMM ortadan kaldırıldığı için TBMM’nin açılış gününü kutlamak sorun haline gelmiştir. Kenan Evren’in talimatıyla celeyle bir yasa çıkartıldı, 1921’den beri kutlanmakta olan “23 Nisan Ulusal Egemenlik Bayramı” ile 1925’ten beri Çocuk Esirgeme Kurumu’nun kutlamakta olduğu 23 Nisan “Çocuk Bayramı”nı alelacele “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” halinde birleştirildi. Yasaya eklenen madde ile yalnızca “ana ve ilkokul çocuklarının” kutlaması kararlaştırılmıştır.”

Öznur KARSLI / VATAN