28 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin iptal istemi

Anayasa Mahkemesi, 28 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin, "Türkiye'nin tanıtımına yönelik yurt dışında yapılacak mal ve hizmet alımlarında ön ödeme yapılabilmesi"ni öngören kuralını iptal etti, aynı kararnamenin "hastanelerin müşterek yönetimi için koordinatör başhekim görevlendirilmesini" öngören kuralı ise Anayasa'ya uygun bulundu.

Anayasa Mahkemesinin Resmi Gazete'de yayımlanan kararına göre, CHP, 28 numaralı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin bazı hükümlerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulmasına istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurdu.

Kararnamenin, "Türkiye'nin tanıtımına yönelik yurt dışında yapılacak mal ve hizmet alımlarında turizm bakanının onayı ile yüklenme tutarının tamamına kadar yükleniciye bütçe dışı avans olarak ön ödeme yapılabileceği"ni düzenleyen kuralının iptali istendi.

Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin bu kuralını iptal etti.

Yüksek Mahkemenin gerekçesinde, iptali istenen kuralın, "Türkiye'nin tanıtımına yönelik yurt dışında yapılacak mal ve hizmet alımlarında alım yapılacak ülkedeki piyasa şartlarının gerektirmesi ve önemli fiyat avantajı sağlanması halinde Kültür ve Turizm Bakanının onayı ile yüklenme tutarının tamamına kadar yükleniciye bütçe dışı avans olarak ön ödeme yapılabileceği, bu ödemeye ilişkin bakan onayında teminat alınıp alınmayacağının ayrıca belirtileceği, usul ve esasların bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği"ni öngördüğü hatırlatıldı.

Gerekçede, Anayasa'nın 104. maddesi uyarınca, kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarılamayacağı vurgulandı.

Bütçe dışı avans ödenebilmesinin hüküm ve şartlarının genel olarak 5018 sayılı Kanun ile düzenlendiği ve bütçe dışı avansın yüklenme tutarının yüzde otuzunu geçemeyeceği ve ancak teminat karşılığında ödenebileceği hüküm altına alındığı belirtilen gerekçede, şunlar kaydedildi:

"Bu hüküm Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kuralının ilişkili olduğu bakanlık da dahil olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşlarının yurt içi ve yurt dışı bütçe dışı avans ödemelerinin hüküm ve şartlarını düzenlemektedir. Buna göre dava konusu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kuralının olmaması durumunda Türkiye'nin tanıtımına ilişkin yurt dışında yapılacak mal ve hizmet alımlarında anılan kanun hükmü uygulanacaktır. Bu çerçevede kanunun açıkça düzenlediği bir konuda düzenleme yapan kuralın Anayasa'nın 104. maddesinin on yedinci fıkrasının dördüncü cümlesine aykırı düzenleme getirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın konu bakımından yetki yönünden Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir."

- Koordinatör başhekim görevlendirilmesi

CHP, aynı kararnamedeki, "hastanelerin müşterek yönetimi için koordinatör başhekim görevlendirilmesini öngören kuralların da iptaline ve yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesini istedi.

Anayasa Mahkemesi, bu düzenlemenin ise Anayasa'ya uygun olduğunu karar verdi.

Yüksek Mahkemenin gerekçesinde, kurallarda aynı yerleşke içinde birden fazla hastane bulunması durumunda bu hastanelerin müşterek yönetimi için bir koordinatör başhekim görevlendirilebileceğinin öngörüldüğü hatırlatıldı.

Anayasa'nın, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi tarafından düzenleneceğini özel olarak öngördüğü bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulmasının düzenlenmesi kapsamında, bu konularla sınırlı olmak üzere Anayasa'nın 123. maddesinde belirtilen hususlarda düzenleme yapılabileceği belirtildi.

Gerekçede, şu tespitler yapıldı:

"Bu çerçevede kuralların, Anayasa'nın 106. maddesinin 11. fıkrasında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenmesi özel olarak öngörülen konulardan biri olan bakanlıkların teşkilat yapısına ilişkin olduğu anlaşıldığından kuralların Anayasa'nın 123. maddesiyle bağlantılı olarak 104. maddesinin on yedinci fıkrasının üçüncü cümlesine aykırı bir yönü bulunmamaktadır. Kurallarla esas itibarıyla bir koordinatör başhekimlik ve buna bağlı başhekimlikler ile müdürlüklerin kurulması ile bunların görev ve yetkileri düzenlenmekte olup kuralların Anayasa'nın 128. maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesinde kanunla düzenleneceği öngörülen konularda düzenleme getiren bir yönü bulunmamaktadır. Koordinatör başhekimliğe ilişkin olarak karşılaştırmaya esas olabilecek şekilde herhangi bir kanunda düzenleme olduğu da tespit edilememiştir."