3 Yıl Süren Anket Çalışması Tamamlandı

Karabük Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim görevlisi Yard. Doç. Dr. Adem Sağır, 2010 ile 2013 yılı arasında kent genelinde 10 farklı mahallede bin 100 kişi yapılan anket çalışmalarını tamamladıklarını söyledi.

Yard. Doç. Dr. Adem Sağır İHA muhabirine yaptığı açıklamada, yapılan anket çalışmalarında Karabük Üniversitesinin kente faydaları ve etkilerinin sorulduğunu belirterek, “Karabük Üniversitesi’nin şehrin ekonomik hayatına canlılık getirdiğini ve yeni işyerlerinin açıldığını, Karabük’e yapılan yeni yatırımlar için çekicilik unsuru olduğunu, Üniversite’nin her geçen gün geliştiğini ve şehrin yaşam kalitesini yükselttiğini ifade etmektedirler. Ancak üniversitenin ulaşım imkânlarının iyileşmesinde ve il dışına göçün engellenmesinde çok fazla bir etkide bulunmadığı ortaya çıktı” dedi.

Karabük Üniversitesi, 2007’den 2012 yılına kadar Karabük’te ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan önemli değişimlere yol açtığını anlatan Sağır, “Bu değişimler, tek taraflı olmaktan ziyade karşılıklı etkileşimler şeklinde devam etmektedir. Bu etkileşimler sırasıyla üniversite-kent, öğrenci-kent, üniversite-toplum ve öğrenci-toplum şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu etkileşimler aynı zamanda bir “bütünleşme çabaları” olarak görülmektedir. Bu tez çalışması, bu noktadan hareketle “Karabük’te Üniversite Algısı, Karabük Üniversitesi Örneği” başlıklı konu ile araştırılıp değerlendirilmiştir. Araştırmanın evrenini Karabük merkez ve Safranbolu merkez mahalleleri oluşturmaktadır. Örneklem alanı ise 100. Yıl Mahallesi, 5000 Evler semti,, Safranbolu Merkez Mahalleleri (Atatürk Mahallesi, Emek Mahallesi) ve Bostanbükü köyü, Karabük Merkez Mahalleleri (Yenişehir, Yenimahalle, Kayabaşı, 200 evler) olarak belirlenmiştir. Araştırmanın sadece bu yerler ile sınırlı tutulmasındaki temel kaygı, üniversite öğrencilerinin buralarda yoğun olarak ikamet etmeleri olmuştur. Araştırmada kapalı uçlu sorulardan oluşan bir anket uygulanmıştır. Araştırma, Karabük’te “üniversite algısını” ölçmeye dönük olarak belirlenen etkileşim biçimlerinden toplum-üniversite ve toplum-öğrenci etkileşimine odaklanmıştır. Toplum-üniversite etkileşiminde ölçülmek istenen temel durum, üniversitenin toplum tarafından kurumsal algılanma biçimi ve üniversitenin kurumsal olarak kentte oluşturmuş olduğu değişimdir” diye konuştu.

NİÇİN KARABÜK ÜNİVERSİTESİ

Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim görevlisi Yard. Doç. Dr. Adem Sağır, Karabük Üniversitesi'nin böyle bir çalışma alanı için seçilmesinin birkaç nedeni olduğunu da belirterek şunları söyledi:

“Bir defa diğer üniversitelerle kıyaslanınca çok hızlı bir gelişme ivmesi yakaladı ve bu ivmeyi yakalamak için de şehrin üniversiteye ayak uydurmaya çalıştığı tespit edildi. Düne kadar KARDEMİR ile özdeşleşen ve bir sanayi şehri olarak anılan Karabük, artık üniversitesiyle biliniyor. En basit olarak şunu gözlemliyoruz, halk arasında yaygın bir kitle artık üniversitenin ve öğrencilerin kentin gelişiminde birinci faktör olduğunu söylüyorlar. Karabük bir yerleşim yeri olarak çok bilinmese de Üniversiteyle birlikte Türkiye sathına yayılan bir alanı oldu. Kuşkusuz bu medyadaki gündem konuları olması ve Türkiye’nin farklı yerlerinden öğrencilerin şehre gelmesiyle doğrudan alakalıdır. Karabük ile üniversitenin birbiriyle özdeşleşen bir kimliği oluşmaya başladı ki bu kimlik biçimi, bir önceki maddede belirtildiği gibi Karabük deyince akla artık üniversitenin gelmesidir. Üniversitenin bu şekilde anılması aynı zamanda sosyal, kültürel ve bilimsel anlamda da şehrin adını duyurması açısından önemli. Üniversiteye ayak uydurmaya çalışan şehir, sosyal, kültürel ve ekonomik anlamda da vizyonunu ve misyonunu yeniden tanımlıyor ve yeni bir kimlik kazanmaya başlıyor. Bu gelişmeler mekanın görüntüsünü değiştirme adına (örneğin yeni inşaat alanları yapılması, evler, yurtlar, kampus vs), sosyal alanları değiştirme adına (Cafeler, yemek yerleri, eğlence merkezleri, etkinlik alanları vs) önemli bir değişim oluşturmakla birlikte ekonomik anlamda da önemli bir olgudur. Bunlar bizim temel hareket noktalarımız ve araştırmayı tamamladığımızda en net görebildiğimiz alanlar. Tabii ki daha detaylarına girildiğinde birçok farklı nokta daha karşımıza çıkıyor.”

SONUÇ BAŞLIKLARI

Bu araştırma, Karabük halkının Karabük Üniversitesi’ni nasıl algıladığını ve ondan neler beklediğini belirlemeyi amaçladığını da ifade eden Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim görevlisi Yard. Doç. Dr. Adem Sağır, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Bununla dolaylı olarak, Karabük Üniversitesi’nin Karabük’ün sosyo-ekonomik kalkınmasına yaptığı katkı da belirlenmeye çalışılmıştır. Karabük Üniversitesi’nin Karabük ile olan etkileşimini, ekonomik ve sosyokültürel ilişkiler oluşturmaktadır. Ancak bu ilişkileri birbirinden bağımsız olarak ele almak mümkün değildir. Çünkü sadece ekonomik olarak değerlendirilebilecek bir unsurun, sosyokültürel etkileri olabileceği gibi sosyokültürel işlevlerin de uzun dönemde ekonomik etkiler yaratması doğaldır. Üniversitelerin bulunduğu bölgedeki halkla ilişkileri incelendiğinde bu durum daha rahat bir şekilde görülmektedir. Üniversitelerin ekonomik etkilerin dışında, üniversitenin şehirle etkileşiminin en yoğun olarak gözlendiği işlevlerinden birisi de topluma hizmettir. Ayrıca üniversitenin, sanat, kültür ve spor olanaklarını halka açması, öğrenciler hedeflenerek açılmış işletmelerden şehrin de faydalanıyor olması, genel olarak şehrin kültürel dokusunu etkiler. Bu durum, şehir halkı kadar üniversite çalışanları ve öğrencileri için de yaşamlarını zenginleştirici etkinlik alanlarının oluşmasına katkıda bulunur. Karabük Üniversitesi, üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde ve topluma hizmet uygulamaları ile çevreye katkı vermektedir. Bu işlevlerin yanı sıra Üniversite bölge ve şehre pek çok olanak (kampüsteki kantinler, spor tesisleri gibi) ve sanat- kültür etkinlikleri de sunmaktadır. Şehrin üniversiteyi nasıl algıladığına ilişkin yapılan araştırmanın sonucunda, genel olarak Karabük halkının Karabük Üniversitesine ilişkin olumlu görüşlere sahip olduğu anlaşılmıştır. Çarpıcı olarak katılımcıların büyük çoğunluğunun (Yüzde 84) 'Karabük Üniversitesi Karabük’te kabul görüp benimsenmiştir' ifadesini onaylamışlardır. Bunun yanında, tarafsızlığı sağlamak amacıyla kullanılan 'Kiralık Evim Olsaydı Öğrenciye Kiralamazdım' şeklindeki olumsuz bir ifadeye ise katılımcıların büyük bir bölümü (yaklaşık yüzde 82) karşı çıkarak, üniversite ve öğrencileri için olumlu düşüncelere sahip olduklarının altını çizmiştir. Ayrıca, 'Karabük Üniversitesinin Karabüklü gençleri üniversiteli olmaya özendirme de olumlu etki etmiştir' ifadesi de büyük çoğunluk tarafından olumlu tepkilere neden olmuş ve gençlerin başka bir ile gitmeden 'kaliteli' ve 'hesaplı' bir üniversite eğitimi almalarını sağlayabileceği fikrini ortaya çıkarmıştır. Katılımcılar tarafından Karabük Üniversitesine yönelik olarak belirtilen görüşler ayrıca eğitim durumu, meslek, yaş, cinsiyet, gibi sosyo-demografik değişkenlerle ilişkilendirilmiştir. Karabük halkı söz konusu değişkenlerde farklılık göstermeksizin, Karabük Üniversitesine karşı olumlu bir algı sergilemişlerdir. Karabük Üniversitesinin şehrin sosyal yaşamına katkısı, sadece belirli bir yaş grubunda, eğitim seviyesinde veya gelir durumunda olan bireyler tarafından değil, Karabük’te yaşayan ve yaş, cinsiyet, eğitim, sınıf gibi önemli sosyolojik kategorilerde heterojen bir görünüm arz eden nüfusun tamamına yakını tarafından kabul görmektedir. Örneğin; 'Karabük Üniversitesi hem Karabük’te hem de Karabük dışında olumlu imaja sahiptir' ifadesi, (yüzde 62,3) tarafından kabul görüp benimsenmiştir. Örnekler içindeki katılımcıların neredeyse tamamı Karabük Üniversitesinin Karabük’ün sosyokültürel yaşamına çok büyük katkıda bulunduğu konusunda hemfikirdir. Katılımcıların tamamına yakını yüzde 77,9’u 'Karabük Üniversitesi Karabük’ün sosyal ve kültürel yaşamını olumlu etkilemiştir' diyerek üniversitenin Karabük’ü genel olarak geliştirdiğini ve değiştirdiğini ifade etmişlerdir. Aynı zamanda, Karabük Üniversitesinin Karabük’ün çevre değişiminde büyük bir rol oynadığı ve oynamaya devam ettiği görüşü de katılımcılar tarafından büyük oranda paylaşılmaktadır. Karabük Üniversitesinin şehrin kültürel yaşamına katkısı Karabük nüfusunun büyük bir çoğunluğu tarafından kabul edilmektedir. Karabük halkı şehrin kültürel yaşamında hem niteliksel hem de niceliksel düzeyde çok önemli ve belirleyici bir rol oynayan Karabük Üniversitesi bünyesindeki kültürel ve bilimsel etkinliklere katılım düzeylerine ilişkin anlamlı bir yargıya varmak için katılımcılara 'Karabük Üniversitesi’nin düzenlediği bilimsel etkinliklere katılıyor musunuz?' diye sorulmuştur. Sonuç olarak halkın büyük çoğunluğunun yüzde 54,3’ü üniversitenin düzenlediği etkinliklere katılmadıkları yönündedir. Şehir merkezinde ve kampüsteki kültürel etkinlikleri izleme konusunda nüfusun eğitim ve gelir durumu oldukça belirleyici bir değişkendir. Genel olarak bakıldığında, Karabük nüfusunun büyük bir bölümünün kültürel etkinliklere katılımının oldukça az olduğu görülmektedir. Üniversiteler düzenledikleri kongre, sempozyum, panel, konferans, seminer, çeşitli faaliyetlerle sosyo-kültürel canlılığa katkı sağlamaktadırlar. Bu soruyla katılımcıların Karabük Üniversitesi ile ilgili hangi kaynaklardan bilgi sahibi olunduğu değerlendirilmiştir. Katılımcıların sadece yüzde 46,9’u 'yerel ve ulusal medyadan' bilgi sahibi olduklarını belirtmişlerdir. Karabük Üniversitesi hoşgörü ve demokrasi kültürünün gelişmesinde ve kültürel yaşamı geliştirmede olumlu yönde etkilemeye başlamıştır. Bu durum Karabük Üniversitesi’nin Türkiye’nin yeni kurulan illerinden olan Karabük’te ekonomik ve sosyal açıdan değişim ve gelişim sürecini başlattığını göstermektedir. Bu sürecin daha hızlı ve verimli bir şekilde devam edebilmesi, tüm paydaşların yörenin kalkınmasını ve daha da gelişmesini esas alan işbirliği sürecini devam ettirmelerine bağlıdır.”

EKONOMİK CANLILIK ÜNİVERSİTE İLE BİRLİKTE GELDİ

Yöre halkının yeni bölüm ve fakültelerin kurulmasını talep etmeleri, ekonomik katkıları açısından doğal bir beklenti olduğunun da altını çizen Şağır, “Ancak yeni bölüm ve fakültelerin kurulması için beklentiler tek başına yeterli ve gerçekçi değildir. Öğrenci sayısındaki artışın beraberinde getireceği yeni taleplerin karşılanabilmesine imkân veren hizmetlerin hazır hale getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca yöre halkının, halkı ve işletmeleri ilgilendiren sosyokültürel faaliyetler ve seminerler düzenlemesine yönelik beklentilerinin karşılanabilmesi için Üniversite’nin; kamu, özel ve sivil toplum kuruluşları ile birlikte işbirliği yapmaları gerektiği düşünülmektedir. Üniversite etkisi ile konut kiralarındaki yükselme katılımcıları rahatsız eden belli başlı konulardan birisidir. Bunun büyük ölçüde nedeni konut arzının konut talebini karşılayamamasından kaynaklanmaktadır. Öte yandan, konut fiyatları ve kiralardaki artış konut sektöründe büyük bir canlanmaya neden olmuş, bu ise konut sektörü ve onunla ilgili bütün sektörlere topluca bir canlılık getirmiştir. Nitekim, “ekonomik canlılığın üniversite ile birlikte geldi” şeklindeki yargı hemen hemen bütün katılımcılar tarafından paylaşılmaktadır. Sosyal ve ekonomik açıdan yeni gelişmeye başlayan illere kurulan yeni üniversiteler nüfus ve göç verilerini önemli derecede etkilemektedir. Kısa sürede binlerce öğrenciye ulaşan üniversiteler, kuruldukları illerin nüfusunu arttırmakta ve göç oranlarının artmasına yol açmaktadır. 2007 yılında kurulmuş olan Karabük Üniversitesi sanayi şehri olan Karabük’ü sosyal ve kültürel yaşamda hareketlilik kazanmasını sağlamış ve bir üniversite şehri olması yönünde değiştirmeye başlamıştır. Üniversite il merkezinde yeni iş yerlerinin açılmasıyla birlikte şehrin ekonomik yaşantısına bir canlılık getirmiş, şehre yeni yatırımların yapılmasında önemli bir unsur olmuş ve şehrin yaşam kalitesini yükseltmeye başlamıştır. Yapılan çalışmalarda üniversitelerin kuruldukları şehrin ekonomisini ve sosyal yapısını olumlu yönde etkilediğine yönelik sonuçlara ulaşılmıştır. Cevaplayıcılar; Karabük Üniversitesi’nin şehrin ekonomik hayatına canlılık getirdiğini ve yeni işyerlerinin açıldığını, Karabük’e yapılan yeni yatırımlar için çekicilik unsuru olduğunu, Üniversite’nin her geçen gün geliştiğini ve şehrin yaşam kalitesini yükselttiğini ifade etmektedirler. Ancak üniversitenin ulaşım imkânlarının iyileşmesinde ve il dışına göçün engellenmesinde çok fazla bir etkide bulunmadığını belirtmektedirler. Anket sorularımıza da bakınca az çok sonuçlarımızın bir bütün olarak neye karşılık gelebileceğini daha rahat görebiliriz diye düşünüyorum” dedi.