300 yıllık esere Osmanlı sansürü

Devlet Tiyatroları ‘sahneye koyma’ sorumlusunun ‘Oynanamaz’ raporu verdiği ve Osmanlı padişahları ile Hz Muhammed’in küçümsendiği iddia edilen Cervantes’in oyunu “Büyük Sultan” bu yıl Devlet Tiyatroları’nda sahneye konuyor. Konu soru önergesiyle Meclis’e gelince Bakan Günay’ın verdiği yanıtta eserin sansürlendiği ortaya çıktı.

Devlet Tiyatroları’nın 2011 programında yer alması eleştirilere neden olan Cervantes’in ‘Büyük Sultan’ eserinin “Türk ulusunun milli ülküleri” gözönüne alınarak rötuşlandığı ortaya çıktı. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, orijinal metinde Osmanlı padişahlarını aşağıladığı ve Hz. Muhammed’i küçümseyen ifadelere yer veren ünlü İspanyol yazar Cervantes’in “Büyük Sultan”ın adlı eserinin, “Türk ulusunun milli ülküleri” gözönünde tutularak yeniden düzenlendiğini açıkladı. İlginç itiraf MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural’ın konuya ilişkin verdiği soru önergesiyle ortaya çıktı. Bakan Günay, eserde aşkın her türlü kuraldan, yasadan, yaptırımdan daha güçlü olduğunun altının çizildiğini vurgulayarak, Devlet Tiyatroları’nın 2011 sezon programı kapsamında oyunun gösterimine devam edileceğini söyledi.

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Ajansı ile İstanbul Cervantes Enstitüsü’nün ortak projesi olarak sahneye konulan İspanyol yazar Cervantes’in, Sultan III. Murad ile Oviedolu Catalina arasındaki aşkı konu alan “Büyük Sultan” adlı eseri, Devlet Tiyatroları dramaturgu Gökhan Akçura’nın geçmişte “Osmanlıyı aşağılayan bölümleri nedeniyle oynanamaz” yönünde rapor hazırladığının ortaya çıkması üzerine, tartışmalara neden olmuştu. Eserde Osmanlı padişahlarının aşağılandığı, Hz. Muhammed’in küçümsendiği iddialarını TBMM gündemine taşıyan Vural, Bakan Günay’a, eserde “Oynanamaz” raporunda hassasiyetleri dikkate alan düzenlemeler yapılıp yapılmadığını, Devlet Tiyatroları’nın kendi ecdadını aşağılayan bir oyunu sahnelemesinin milli kültüre nasıl bir katkı sağlayacağını sordu.

Milli ülküler hassasiyeti

“Cervantes tarafından yazılan Büyük Sultan oyunu, İspanyol rejisör Jose Maria Pau ile Baydramaturg Fürüzan Tercan’ın çalışmasıyla, ulusumuzun milli ülküleri gözardı edilmeden yeniden düzenlenmiştir” vurgulamasını yapan Bakan Günay, “Oyunun konusunda da ne Türk halkını ne milli değerlerimizi ne de Müslümanlığı hedef alacak bir önerme, yaklaşım ya da tavır sözkonusu değildir” dedi. Günay, oyunu şöyle savundu, “Cervantes eserinde, aşk karşısında boyun eğmeyen, bildiği doğrulardan vazgeçmeyen insanların değişmez yargılarını konu almış, aşkın her türlü kuraldan, yasadan, yaptırımdan daha güçlü olduğunun altını çizmiştir. Bu ortaklığın amacı dünyada milletlerarası bir hoşgörü ortamına aracılık etmek, insanın temel özelliklerine, koşulsuz sevgiye, dostluğa ve aşka değinmek, Osmanlı dönemi üzerinde fantastik bir performans sunmaktır. Günümüzde de dini hoşgörü ve kültürel kabullenmelerle ilgili fırsatlar, Türkiye ve İspanya’nın gururla desteklediği Birleşmiş Milletler Medeniyetler İttifakı’nın ortak değerlerdir.” Günay, Oyunun tüm giderlerinin İstanbul 2010 Avrupa Kültür Ajansı ile Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nce karşılandığını belirtti. Eser metnin düzeltilmesi için rejisör Pou ile görüşüldüğü, ancak Pou’nun “Bu yüzyılda Cervantes’i sansürletmem ve sansürlü bir oyunu yönetmem” diyerek talebi reddettiği iddia edilmişti.(Vatan)