4. Sanayi Devrimi : Endüstri 4.0 nedir?

18. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan sanayi devrimi ile beraber dünyada teknoloji açısından pek çok gelişme yaşanmıştır. Bu teknolojik gelişmeler sayesinde yeni makineler üretilmiş ve insan hayatı büyük ölçüde kolaylaşmıştır. Aynı süreçte teknoloji de değişime ve gelişime uğrayarak yaşamın her alanına yayılmış ve günümüzde “4. sanayi devrimi” olarak adlandırılan “endüstri 4.0” kavramı ortaya çıkmıştır.

Endüstri 4.0 Nedir ve Ne İçin Kullanılır?

Endüstri 4.0 veya diğer adıyla 4. sanayi devrimini tanımlamadan önce, endüstri 4.0 kavramının ortaya çıkmasına neden olan diğer etkenlerden bahsedilmelidir. Sanayi 1.0 yani ilk sanayi devrimi, su ve buhar gücünün kullanılmaya başlamasıyla ortaya çıkmıştır. İkinci sanayi devriminde ise öncekinden farklı olarak elektrik teknolojisi kullanılarak, su ve buhar gücüne göre daha fazla verim elde edilmiştir. Üçüncü sanayi devriminde teknolojik gelişmelerin hızla artmasıyla beraber dijitalleşme de artmış, bu sayede bilgisayar, cep telefonu gibi cihazlar hayatımıza girmiştir.

Peki, günümüzde adını sıklıkla duyduğumuz 4. sanayi devrimi nedir? Sanayi 4.0 ismi ilk olarak Almanya’daki Hannover Fuarı’nda duyulmuştur. Endüstri 4.0’ı tanımlamak için üç oluşumdan söz etmek gerekir. Bunlar; Nesnelerin İnterneti (IoT), Hizmetlerin İnterneti ve Siber-Fiziksel Sistemler’dir. Bu üç oluşumu kısaca özetleyelim...

Endüstri 4.0’ın Temelindeki Oluşumlar

Nesnelerin İnterneti (IoT) Nedir? : Açık yazılımı “Internet of Things” olan Nesnelerin İnterneti, kullanılan tüm cihazların internete bağlanmasını sağlayarak diğer cihazlarla etkileşim halinde olmasını sağlar. Bu tür cihazlar insanlarla da iletişime geçip onlara bilgi verebilir. Akıllı priz, akıllı kilit gibi teknolojiler Nesnelerin İnterneti’ne örnek olarak gösterilebilir.

Hizmetlerin İnterneti: Nesnelerin İnterneti kavramının artmasıyla beraber hizmet ihtiyacı da artış gösterir. Bu süreç “Hizmetlerin İnterneti” oluşumunun doğmasına neden olur. Hizmetlerin İnterneti denilen oluşum; Nesnelerin İnterneti alanında hizmet sağlayanlar ve hizmet alanlar dışında, ona bağlı olan altyapıyı ve hizmetleri içerir.

Siber- Fiziksel Sistemler: Kısaca söylemek gerekirse bu sistemler, fiziksel dünyayı sensörler yardımıyla sanal dünyaya bağlar. Yani fiziksel dünya ile sanal dünya arasında bir nevi köprü görevi oluşturur.

Dijital Dönüşüm ve Endüstri 4.0 Arasındaki İlişki

Endüstri 4.0 denildiğinde teknolojik anlamda birden fazla yenilik akla gelir. Bunlardan birisi de dijital dönüşüm kavramıdır. Peki, dijital dönüşüm kavramı nedir? Endüstri 4.0 ve dijital dönüşüm arasında nasıl bir ilişki vardır? Gelin, bu ilişkiyi birlikte irdeleyelim...

Dijital Dönüşüm Nedir?

Dijital teknolojilerin günlük hayatta meydana getirdiği değişimlere dijital dönüşüm adı verilir. Bu tanım tam olarak ne anlama gelir? Örneklerle açıklamak gerekirse, günümüzde kullanılan e-ticaret, online kurs veren siteler veya bunlar gibi diğer pek çok uygulama da dijital dönüşümün birer parçasıdır. Bu gibi uygulamaların ortaya çıkmasıyla beraber firmalar arasındaki rekabet de artmıştır.

Dijital Dönüşüm, Endüstri 4.0’ın Doğal Bir Sonucudur

Endüstri 4.0 ve dijital dönüşüm birbirleriyle yakından ilişkili olan iki kavramdır. Bunun en büyük sebebi 4. sanayi devrimi ile gelişecek teknolojinin firmaların çalışma şekillerini değiştirerek onları dijital dönüşüme zorlayacak olmasıdır. Bunun basit bir örneğini e-ticaret sektöründe görmek mümkündür. İlerleyen teknoloji ile birlikte ortaya çıkan e-ticaret kavramı birçok firmayı etkilemiş ve firmaların dijital dönüşüme ayak uydurmasını sağlamıştır.

Endüstri 4.0 Avantajları ve Dezavantajları

Endüstri 4.0 kavramıyla birlikte birden fazla soru da ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri de endüstri 4.0 avantajları ve dezavantajları nedir sorusudur. Bu oldukça tartışmalı bir konudur. Bir kesim endüstri 4.0 avantajlarının dezavantajlarına oranla daha fazla olduğunu söylerken bir başka kesim de bu yorumun tam tersini savunur. Endüstri 4.0’ın avantajlarını ve dezavantajlarını inceledikten sonra tartışmanın hangi tarafında yer alacağınıza karar verebilirsiniz.

Endüstri 4.0’ın Avantajları:

• Makinelerin uzun sürede yapacağı işi daha kısa bir sürede yaparak zaman kazandırması
• Daha düşük fiyatla daha fazla ürün yapılması ve bu durumun daha az maliyetle daha çok kazanç sağlaması
• Dijital dönüşüm sayesinde yeni çalışma alanları ortaya çıkarması
• Kullanılan sistemlerin basit olması nedeniyle sistemlerin izlenmesinin daha kolay olması
• Eskiden kullanılan buhar, kömür gibi doğaya zarar veren kaynaklardan ayrılarak, çevreye duyarlı olan bir sistemin izlenmesi
• Üretilen ürünlerin daha fazla denetlenerek neredeyse hatasız ürünlerin oluşturulması

Endüstri 4.0’ın Dezavantajları:

• Endüstri 4.0 ile, makineler daha önemli bir iş gücü kaynağı haline geleceği için, işsizlik oranın yükselmesi
• İş dünyasına makinelerin girmesiyle birlikte bazı mesleklerin tamamen ortadan kalkması ve buna bağlı olarak sosyal hayatın bozulması
• Makinelerin kontrolünün artması

Farklı Sektörlerdeki Endüstri 4.0 Örnekleri

Endüstri 4.0’ın birden fazla yerde kullanıldığını belirtmiştik. Son olarak farklı sektörlerdeki Endüstri 4.0 örneklerini inceleyelim:

Beyaz Eşya: “Entegre Kalite Yönetimi” sistemi ile ürünler sürekli denetlenerek hata payına bakılır ve daha az hatalı ürün elde edilmesi sağlanır.
Kimyasallar: Çeşitli algoritmalar ile malzemelerin karışımındaki sorunlar bulunarak ürünün elde edilme sürecinin kalitesi belirlenir.
Otomotiv: Otomobil parçalarının üretilmesi ve kalite kontrolünün yapılmasında rol oynayan bir teknolojidir.