4 soruda dokunulmazlık süreci: Ne olacak?

Dokunulmazlıkların kaldırılması teklifinin kabul edildiği açıklandıktan sonra Meclis'teki HDP'li milletvekilleri alkışlarla kararı protesto etti.

Haklarında fezleke hazırlanmış 50'si HDP'li 138 milletvekilinin dokunulmazlıklarının bir kereliğine kaldırılmasına ilişkin anayasa değişikliği teklifi TBMM Genel Kurulu'nda 376 oyla kabul edildi.

Bu milletvekillerinin 27'si AKP, 51'i CHP, 50'si HDP, 9'u MHP üyesi. Hakkında fezleke bulunan bir diğer isim ise CHP'den ihraç edilen Bağımsız Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka.

HDP'nin eş başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ hakkında da hazırlanmış fezlekeler var.

Türkiye'de 2016'da siyasete damgasını vuracak gibi görünen süreçlerden biriyle ilgili merak edilen dört soruyu yanıtladık.

1- Süreçte bundan sonraki ilk adım ne?Anayasa değişikliği teklifi paketi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayının ardından yüyürlüğe girecek.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın önünde esasında teklifi incelemek için 15 günlük bir süre var.

Ancak Erdoğan'ın süre geçirmeden teklifi onaylaması bekleniyor.

Onay sonrası haklarında fezleke bulunan milletvekillerinin dokunulmazlıkları kalkacak.

Milletvekillikleri hemen düşecek mi?Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılması, meclis üyeliğinin düşmesi anlamına gelmiyor.

Dokunulmazlıkların kaldırılması sadece hakkında fezleke düzenlenen milletvekili için yargı yolunu açıyor.

Vekilliğin kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının TBMM Genel Kurulu'na bildirilmesiyle mümkün oluyor.

Karar Genel Kurul'da okunduğu anda milletvekilliği düşüyor.

3- HDP'li vekiller ne yapacak?59 HDP milletvekilinden 50'si hakkında hazırlanmış fezlekeler var.

138 milletvekili hakkındaki toplam dosya sayısı 667. Bunların 405'i de HDP milletvekillerine ait.

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ Salı günü yaptığı açıklamada, dosyalardan 216'sının "terör suçları" işlendiği iddiasıyla hazırlandığını söylemişti.

Cumhuriyet gazetesine konuşan HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, "Dokunulmazlık kalkarsa hemen bir tutuklamaya yönelik bir girişim bekliyor musunuz?" sorusuna şu yanıtı verdi:

"Hayır, zannetmiyorum. Normal prosedür şudur: Dosyalarımız mahkemelere verilecek. Mahkemeler de 'Gelin ifade verin' diye celp kâğıdı çıkaracaklar. Biz mahkemelere gitmeyince belki, zorla götürme, yakalama, tutuklama kararları çıkacak."

4- Milletvekillikleri düşerse ara seçim mi yapılacak?Anayasa'nın 78. maddesine göre, ancak Meclis'teki milletvekili sayısının yüzde 5'i kadar koltuk (28) boşalırsa 3 ay içinde ara seçime gidiliyor.

Ara seçim, her seçim döneminde bir defa yapılabiliyor, genel seçimlere 1 yıl kala ise yapılamıyor.

2002'de dönemin AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın milletvekili seçilebilmesi için maddeye, "Yukarıda yazılı hallerden ayrı olarak, bir ilin veya seçim çevresinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde üyesinin kalmaması halinde, boşalmayı takip eden 90 günden sonraki ilk pazar günü ara seçim yapılır” fıkrası eklenmişti.

Bu hükme dayanarak, Siirt'te seçime itiraz edilmiş, 3 Kasım 2002 seçimlerinin üzerinden 30 ay geçmeden 9 Mart 2003'te ara seçim yapılmıştı.

78. maddede yer alan "Genel seçimden otuz ay geçmedikçe ara seçime gidilemez” ifadesi sebebiyle, 1 Kasım seçimlerinin üzerinden 30 ay geçmeden ara seçim yapılamayacağı görüşünü dile getirenler var.

Fakat devamında gelen "Ancak, boşalan üyeliklerin sayısı, üye tamsayısının yüzde beşini bulduğu hallerde, ara seçimlerinin üç ay içinde yapılmasına karar verilir” ifadesinin bu şartı ortadan kaldırdığını ve 28 kişinin milletvekilliğinin düşmesi halinde 30 ay beklenmeden ara seçime gidilebileceğini savunanlar da bulunuyor.