40 gün at sırtında gezdi, Evliya Çelebi’nin Hac yolculuğunu yazdı

Osmanlı Tarihçisi Dr. Caroline Finkel, kütüphanede Evliya Çelebi’nin eserini incelerken tanıştığı iki arkadaşıyla ünlü seyyahın ilk Hac yolculuğu güzergahını 40 gün at sırtında 7 gün de yürüyerek geçti, izlenimlerini kitaplaştırıldı. Yalova’nın Hersek köyünden başladıkları gezi kapsamında İznik, Bursa, Kütahya, Afyonkarahisar, Uşak ve Simav’dan geçtiklerini belirten Finkel, 2013 yılında da Evliya Çelebi’nin Çanakkale ile Bursa arasında yaptığı yolculuğu at sırtında geçmeyi planlıyor.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO), 2011 yılını, Evliya Çelebi'nin 400'üncü doğum yılı olması sebebiyle Evliya Çelebi yılı olarak ilan etmişti. Gezi ve anlatı sanatının ustası Evliya Çelebi’nin hayatından etkilenen İskoçya'da bulunan Edinburg Üniversitesi öğretim üyesi Türk tarihi araştırmacısı Dr. Caroline Finkel, ünlü seyyahın 1. hac yolculuğu olarak bilinen güzergâhı ‘Evliya Çelebi Kültür Yolu’ adıyla kültür yolu rotaları arasına katmak için 2009’da iki arkadaşıyla birlikte harekete geçti.

Evliya Çelebi’nin hac yol güzergahını geçmek isteyen Osmanlı tarihçisi Caroline Finkel öncülüğünde Kate Clow ve Donna Landry at çiftliği sahibi Ercihan Dilari ile birlikte 21 Eylül 2009’da Yalova’nın Hersek köyünden harekete geçti. Güzergahda Evliya Çelebi'nin gezdiği her yeri karış karış inceleyen heyet, 40 gün boyunca at sırtında yol aldı. Proje kapsamında 7 gün boyunca da yürüyen ekibin, gezi notları UNESCO Türkiye Milli Komitesi’nce 'The Evliya Celebi Way' adıyla İngilizce olarak yayımlandı. Kitabın Türkçesi ise Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından 'Evliya Çelebi Yolu' adıyla yayımlandı.

TATİL SADECE DENİZ KIYISI DEĞİL

Kitabın tanıtım toplantısında konuşan Dr. Caroline Finkel, ‘tatil’ denilince Türk insanının aklına deniz kıyısının geldiğini; ancak kültür gezilerinin de turistik bir faaliyet olduğunu söyledi. Öncelikli amaçları arasında geçtikleri köy halkına gelen turistler arasında para bırakmak olduğunu belirten Finkel, "Bu bir kültür gezisidir. Ekip olarak çok etkilendik. İstanbul'da at bulmakta zorlanıyorduk; ama Ercihan Dilari bu işimizi çözdü. Özellikle çocukların ilgisiyle karşılaştık. 40 gün boyunca at sırtında mesafe aldık. Bu projeyi 1995'te düşünüyorduk; ancak olmadı. 2009 yılında Yalova'nın Hersek köyünden yolu koyulduk. Geçtiğimiz güzergah kültür yolu olabilir. Zaten bu amaçla geçtik." diye konuştu.

Evliya Çelebi’nin hac yolculuğu sırasında geçtiği Yalova - Kütahya rotasının “The Evliya Celebi Way” (Evliye Çelebi Yolu’ adıyla kitaplaştırıldığını belirten Finkel, geçtikleri güzergahlarda Türk insanının sıcaklığını bir kez daha yaşadıklarını kaydetti.

Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe de Evliye Çelebi’nin 1. Hac yolculuğunda geçtiği güzergahın tarihçiler tarafından geçilmesinin önemli bir kültür hizmeti olduğunu dile getirdi. Başkan Altepe, “Söz konusu güzergâhtaki rotaları, güzergâh üzerindeki yerleşimleri ve tarihi eserleri gösteren kitabı da bu zirveye yetiştirdik. UNESCO'nun da tanıdığı bu rota önümüzdeki dönemlerde Türkiye'nin önemli kültür yollarından olacaktır.” dedi.