42 yıl önce bugün...
Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın idam edilişinden bugüne tam 42 yıl geçti...
Devrimci Gençlik Hareketi'nin liderlerinden Deniz Gezmiş ile arkadaşları Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın asılarak idam edilişlerinin üzerinden 42 yıl geçti.
Deniz Gezmiş, 27 Şubat 1947'de Ankara'nın Ayaş ilçesinde doğdu.
1965'ten sonra, Türkiye'de gelişen gençlik hareketinin en önemli önderlerinden ve Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO)'nun kurucu ve yöneticilerinden Deniz Gezmiş, 1965'te Türkiye İşçi Partisi (TİP)'nin Üsküdar ilçe başkanlığına üye oldu.
İlk kez 31 Ağustos 1966'da Ankara'dan İstanbul'a yürüyen Çorum Belediyesi temizlik işçilerinin Taksim Anıtı'na çelenk koymaları sırasında işçileri destekleyen ve Türk-İş yöneticilerini protesto eden gösteri sırasında gözaltına alındı.
Deniz Gezmiş, 12 Haziran 1968'de İstanbul Üniversitesi'nin işgal edilmesinde önderlik etti.
İşgalden kısa bir süre sonra İstanbul'a gelen 6. Filo'yu protesto eylemlerinde yer alan Gezmiş, 30 Temmuz'da bu eylemlerden dolayı tutuklandı ve 20 Eylül'de serbest bırakıldı.
Bütün bu olaylardan sonra öğrenci hareketinin efsanevi lideri haline geldi.
Hüseyin İnan 1949'da Sivas, Gürün ilçesine bağlı Bozhüyük köyünde doğdu.
1966'da ODTÜ İdari Bilimler Bölümü'ne kayıt oldu. Sosyalist Fikir Kulubü (SFK) ve bu derneğin bağlı olduğu Dev-Genç'e üye oldu. Aynı dönemde, TİP'e de üye oldu.
Gerek İstanbul ve Ankara, gerek İzmir ve diğer illerdeki anti-emperyalist eylemlerde aktif rol aldı; ABD 6. Filo'suna yönelik eylemin düzenleyicilerinden oldu.
1966-1967 öğretim yılında gerçekleşen ODTÜ Hazırlık boykotunun örgütlenmesine önderlik etti.
Yusuf Aslan 1966'da ODTÜ'ye girdi. ODTÜ Sosyalist Fikir Kulübü'nün üyesi oldu, Dev-Genç içinde çalışmaya başladı.
Bu dönemden itibaren önce hazırlık okulunda, sonra da mühendislik fakültesinde patlak veren boykotların ve hemen ardından ODTÜ işgalinin önde gelen örgütleyicilerinden oldu.
12 Mart Muhtırası'ndan sonra Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan'la birlikte Sivas'a giderken motosikletleri bozuldu.
Bir ihbar sonucu polislerin gelmesi üzerine çıkan çatışmada 2 arkadaş birbirlerini kaybetti. Aslan o esnada, Gezmiş ise 16 Mart 1971'de Gemerek'te yakalanıp Kayseri'ye götürüldü.
Yargılamaları, 16 Temmuz 1971'de Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığında, Baki Tuğ savcılığında Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 No'lu Mahkemesi'nde başladı, 9 Ekim'de bitti.
Karar idamdı ama senatodan da geçmesi gerekiyordu.
İsmet İnönü ‘siyasi suçlar idamla cezalandırılmamalıdır' diyerek Bülent Ecevit'le ret oyu kullandı.
Dönemin Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel, idamdan yana oy kullandı.
Cumhuriyet Senatosu, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararını 16 Mart 1972 tarihinde onayladı.
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan 6 Mayıs 1972'de 01.00 ile 03.00 saatleri arasında Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde asılarak idam edildi...
O günden bu yana geçen süre içinde, unutulmak bir yana; Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının isimleri bir kuşağın simgesi haline geldi.
Zira 6 Mayıs artık bu kuşak için onların ölüm değil, doğum günü...
Deniz Gezmiş'in o gün üzerinden alınan parası, not defteri, sigarası ile Hüseyin İnan'ın üzerindeki fanila bugün Ankara Ulucanlar Müzesi'nde sergileniyor.
İdamlar kadar, darağacına gönderilen 3 ismin son sözleri de unutulmadı...
İşte Gezmiş, Aslan ve İnan'ın idam edilmeden önceki son sözleri...
İşte Gezmiş, Aslan ve İnan'ın idam edilmeden önceki son sözleri... Yusuf Aslan: "Ben ülkemin bağımsızlığı ve halkımın mutluluğu için bir defa ölüyorum...''
Hüseyin İnan: "Ben şahsî hiçbir çıkar gözetmeden halkımın mutluluğu ve bağımsızlığı için savaştım...''
Deniz Gezmiş: "Yaşasın tam bağımsız Türkiye...''
