5 Yılda 31 Bin Tarihi Eser Gün Yüzüne Çıkartıldı

Türkiye'de son 5 yılda gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucunda yaklaşık 31 bin adet tarihi eser gün yüzüne çıkartıldı. Yasadışı yollarla yurtdışına çıkarılmış tarihi eserleri ülkeye kazandırma çalışmaları çerçevesinde de son 14 yılda 4 bin 583 tarihi eserin iadesi sağlandı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, hem yer altındaki eserleri büyük bir hızla gün yüzüne çıkarmak için büyük gayret veriyor, hem de geçmiş yıllarda haksız biçimde ülke dışına çıkan eserleri geri getirmeye çalışıyor. Bakanlık, özellikle kazı ve araştırma çalışmalarına ciddi ödenek sağlıyor. Sadece geçen yıl kazı ve araştırmaları için 48 milyon liranın üzerinde ödenek sağlandı. Destekler sayesinde son 5 yılda gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucunda yaklaşık 31 bin adet tarihi eser gün yüzüne çıkartıldı.

Son yapılan kazı çalışmalarında Çanakkale Savaşları sırasında boğaz savunmasında kullanılan 9 top, Adana'nın Yüreğir ilçesinde Misis Antik Şehri'ni Kurtarma Projesi'nde Roma dönemine ait tapınak ile Yatahan'da Stratonikeia Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarında 2 bin 300 yıllık olduğu tahmin edilen 15 mask gün yüzüne çıkarıldı. Çeşitli yerlerde bakanlık izinleri ile 116’sı Türk, 39’u yabancı bilim heyetlerince yapılan 155 kazı çalışması da halen devam ediyor.

YURT DIŞINA KAÇIRILAN ESERLER

Yurtdışına kaçırılan tarihi eserlerin iadesi için de çalışmalar da devam ediyor. Bakanlığın girişimleriyle Türkiye’ye pek çok önemli tarihi eserin iadesi sağlandı. 1998-2012 yılları arasında 4 bin 583 tarihi eser ülkeye geri döndürüldü. Geçen yıl bin 885 adet, bu yıl içinde de 64 eser ülkeye geri kazandırıldı. Son olarak Bursa Yenişehir'deki Sinanpaşa Camii'nin kapı üstü süslemesi olan 16. yüzyıldan kalma bir çini pano, bakanlığın çalışmasıyla İngiltere'den Türkiye'ye getirildi.

Kültür Bakanlığı, halen bazı tarihi eserlerin iadesiyle ilgili Almanya, Amerika, Danimarka, İngiltere, Bulgaristan, Fransa, İrlanda, Portekiz, İtalya, İskoçya, Rusya ve Ukrayna ile çalışmalarını sürdürüyor. Çalışmalar sadece yurt dışına kaçırılan eserleri kapsamıyor. Tarihi eser kaçakçılığının önlenmesi için ciddi faaliyetler yürütülüyor. Bu sayede çalınan çok sayıda eser yurt dışına çıkartılmadan bulundu.

İadesi sağlanan bazı eserler ve getirildiği ülkeler şunlar;
Kurşun Mühür (ABD-1998)
Atatürk'ün Gümüş Sigara Tabakası (ABD-1998)
Herakles Lahdine ait Henkel Koleksiyonunda bulunan eserler (Almanya-1998)
Divriği Ulu Camii'ne ait ahşap pano (ABD-İngiltere-1999)
Manş Denizi Batığı'ndaki eserler (İngiltere-1999)
Topkapı Sarayı Müzesi'nden çalınan Kur'an-ı Kerim (Kıbrıs-2001)
Bronz Dionysos Heykeli (İngiltere-2002)
II.