50 yılda 41 seçim! İşte Türkiye'nin hükümetleri ve tek başına iktidar olan partiler

Devlet İstatistik Enstitüsü ve siyasi partilerin Web sayfalarında yer alan bilgilere göre, Eylül 2002 itibariyle 51 siyasi partinin bulunduğu Türkiye'de 1950'den 2002 yılına kadar, 13 Milletvekili Genel Seçimi, 8 Milletvekili Ara Seçimi, 11 Yerel Yönetimler Seçimi, 8 Cumhuriyet Senatosu Kısmi Seçimi olmak üzere 41 seçim yaşandı. 3 Kasım 2002'de yapılacak 14. kez Milletvekili Genel Seçimleri ile Türkiye'de seçim sayısı 42 olacak. Türkiye'de 1950'den bugüne kadar (1957, 1977,1987, 1991,1995, 1999) 6 kez erken genel seçime gidildi.

Seçim tarihlerine bakıldığında 1957 yılında ilk kez yapılan erken genel seçimler, aradan 20 yıl geçtikten sonra ikinci kez yapıldı. 10. ve 15. dönemlerde yapılan bu iki seçimin ardından erken seçim adeta gelenek haline geldi. 18, 19, 20 ve 2. dönemler hep erken seçimle geçti. 18. dönemden itibaren yapılan erken seçimler ise yaklaşık 4'er yıl arayla geldi. 3 Kasım 2002 tarihinde gerçekleştirilecek seçimle, 7. erken seçim yapılmış olacak. Seçimler sonunda illerin TBMM'de temsil sayısı ise 1961'den 1995 yılına kadar 450, 1995 yılından sonra ise 550 milletvekili ile gerçekleşti. Türkiye'nin çok partili hayata geçişinden günümüze kadar yapılan seçimlerde seçmen sayısı yaklaşık 9 milyondan 42 milyona yükseldi.

TEK BAŞINA İKTİDARLAR

Seçim sonrası ortaya çıkan tabloya göre Türkiye'de çok partili hayatın başladığı 1950 seçimlerinde Demokrat Parti (DP) yüzde 53.3 oy oranı ve 408 milletvekiliyle ,1954 seçimlerinde yine Demokrat Parti (DP) yüzde 56.6 oy oranı ve 490 milletvekiliyle, 1957 seçimlerinde Demokrat Parti (DP) yüzde 47.3 oy oranı ve 419 milletvekiliyle tek başına 3 kez üst üste iktidar oldu. Adalet Partisi de (AP) 1965 yüzde 52.9 oy oranı 240 milletvekiliyle , 1969'da yüzde 46.5 oy oranı ve 256 milletvekiliyle tek başına iktidara geldi. 1983 yılında Anavatan Partisi (ANAP) yüzde 45.1 oy oranı 212 millletvekiliyle, yine 1987'de Anavatan Partisi (ANAP) yüzde 36.3 oy oranı ve 292 milletvekiliyle iktidar oldu. 1987 yılı seçimlerden sonra Türkiye'de tek başına iktidar çıkmadı. Türkiye'de Cumhuriyet'in ilanından 3 Kasım 2002 seçimlerine kadar kurulan 57 hükümetten 7'si tek başına iktidar, geri kalanı ise koalisyon hükümeti oldu.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETLERİ

Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra geçen 79 yıllık sürede en çok başbakanlık yapan ve hükümet kuran siyasi parti genel başkanı (10 kez başbakan) 1924-1937 yılları arasındaki üst üste 7 dönem (1,2,4,5,6, 7, ve 8. hükümet ) ayrıca 1962-1965 yılları arasında da 3 dönem (26,27,28. hükümet) hükümet kuran İsmet İnönü oldu. İsmet İnönü'yü 7 dönem (30,31,32, 39,41, 49. hükümet) hükümet kuran AP ve DYP Genel Başkanı 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel (7 kez başbakan), 5'er dönem hükümet kuran DSP Genel Başkanı ve Başbakan Bülent Ecevit (37,40,42, 56, 57. hükümet) ile DP Genel Başkanı Adnan Menderes 5 dönem peş peşe ve 10 yıl aralıksız (10,20, 21, 22, 23. hükümet) takip etti. Diğer parti liderlerinden Tansu Çiller 3 (50, 51, 52), Mesut Yılmaz 3 (48, 53, 55), Turgut Özal (45,46) , Nihat Erim(33, 34) ,Cemal Gürsel (24, 25), Hasan Saka (16,17), Şükrü Şaraçoğlu (13, 14), Refik Saydam (11,12), Celal Bayar (9,10) 2'şer kez, Necmettin Erbakan Hükümeti (28.06.1996-30.06.1997-54. hükümet), Yıldırım Akbulut (09.11.1989-23.06.1991-47. hükümet) , Bülend Ulusu (20.09.1980-13.12.1983-44. hükümet, Sadi Irmak Hükümeti (17.11.1974-31.03.1975-38. hükümet), Naim Talu Hükümeti (15.04.1973-26.01.1974-36. hükümet), Ferit Melen Hükümeti (22.05.1972-15.04.1973-35. hükümet) , Suat Hayri Ürgüplü Hükümeti (20.02.1965-7.10.1965-29'uncu hükümet), Şemsettin Günaltay Hükümeti (16.01.1949-22.05.1950-18. hükümet),Recep Peker Hükümeti (07.08.1946-10.09.1947-15. hükümet) , Fethi Okyar Hükümeti (22.11.1924-03.03.1925-3. hükümet) birer kez hükümet kurdu.