9 bin yıllık kafatası bulundu
KONYA (İHA) - Bilinen en eski ve en büyük Neolitik şehirlerden Çatalhöyük'te yapılan arkeolojik kazılarda, 9 bin yıllık bir insan kafatası ile 8 bin 500 yaşında bir mermer "Ana Tanrıça" heykelciği bulundu.
Kazıların 11. yılını tamamlaması nedeniyle, Konya'nın Çumra İlçesi Belediye Başkanı Nasir Ersöz'ün ev sahipliğinde yapılan kutlama töreninde bir konuşma yapan Kazı Başkanı ve Stanford Üniversitesi Arkeoloji Profesörü Ian Hodder, bu yılki kazıların, ilk kez İstanbul Üniversitesi'nden bir Türk ekibinin katılımıyla, toplam 21 ülkeden 120 kişilik uluslararası bir ekip tarafından gerçekleştirildiğini açıkladı. Kafatası buluntularının türlerine şimdiye kadar İsrail'deki 10 "Akeramik" Neolitik Çağ'a ait arkeolojik kazı bölgesinde rastlandığını belirten Hodder, "29 Temmuz sabahı Türk arkeolog Başak Boz tarafından yapılan kazıda, yetişkin bir insanın sıvalı kafatasına rastlandı. Türkiye'de türünün 2. örneği olan kafatasının burun kısmı açıkça seçilebiliyor. İlk örneğine Köşkhöyük'teki kazılarda rastlanan kafatasıyla, ilk kez 9 bin yıl önce yaşayan bir insanın yüzünü inceleme ve temizledikten sonra da modelleme fırsatı bulacağız" dedi.
8 BİN 500 YILLIK HEYKELCİK
Hodder, "Ana Tanrıça" heykelciğinin Neolitik Çağ'da kadın sembolünün önemini bir kez daha vurguladığını belirtirken, "Mermer türü kazılarda ilk kez rastlanan 'Ana Tanrıça' olarak adlandırdığımız heykelciğin yüksekliği yaklaşık 10 cm. Türünün klasik bir örneği olan 8 bin 500 yıllık heykelcik, yaşı itibariyle de aşınmış durumda. Heykelcik, 1960'lı yıllarda James Mellaart tarafından bulunan büyük kil Ana Tanrıça heykelleriyle birçok benzerlik gösteriyor. Diğer tanrıça heykelleri gibi bolluk ve bereketi temsil eden heybetli bir yapıya sahip heykelcik, çıplak ve kollarını göğsünde birleştirmiş kadın figüründen oluşuyor. Benzer birçok örneğinde baş kısmı bulunmazken, yüz kısmı aşınmış olmasına rağmen mermer heykelciğin başı var ve saç şekli açıkça fark ediliyor" şeklinde konuştu. Hodder, heykelciğin, kadınların o dönemde erkeklerle eşit olabileceğini veya kadınların bugüne göre daha fazla etkili olduklarını anlatıyor olabileceğini kaydederek, "Böyle bir heykelcikle ilk defa karşılaştık. Böyle bir heykelcik, bundan sonra çok az bulunabilir" diye konuştu.
Hodder, bulgular arasında, avlanan ve vahşi hayvanları kızdıran insan figürleri, boğa boynuz ve kafatasları, geometrik tablolar, sokaklar ve yaban domuzu dişinden yapılmış kolyelerin de bulunduğunu söyledi. Proje kapsamında bu yıl 12 tarihi evin ortaya çıkarıldığını, 30 heykelcik ve çok sayıda duvar resmi bulunduğunu ifade eden Hodder, 9 bin yıllık 12 binanın ortaya çıkarıldığı bu seneki kazılarda, sokaklara ilk kez rastlandığını, evlerin kazılmasıyla 9 bin yıl önce toplumun yaşayış biçimine dair daha büyük bir resim elde ettiklerini açıkladı.
ÇATALHÖYÜK, ALTERNATİF TURİZM MERKEZİ HALİNE GELİYOR
Çatalhöyük kazılarında ortaya çıkarılan evlerin korunması amacıyla, geçen sene koruyucu "çatı/ örtü" inşa edildiği ve bu sayede, Neolitik Çağ'a ait 20 evin ziyaret edilebilir hale getirildiği belirtildi. Sadece 2004 yılının Mayıs ayında 3 bini bulan ziyaretçi sayısındaki artışla, Çatalhöyük'ün Türkiye'deki arkeoloji turizmine katkısı artarken, yeni koruyucu örtülerle 40 evin daha ziyarete açılması amaçlanıyor. Kazıların 15 yıl daha devam etmesi ve bölgenin bir araştırma, eğitim ve turizm merkezi haline getirilmesi planlanıyor. Çeşitli yaş gruplarına yaz kursları düzenlenen Çatalhöyük'teki yakın dönem planlar arasında, ziyaretçi merkezi ve laboratuarların geliştirilmesi, araştırma çalışmalarının yeni kazı alanlarıyla genişletilmesi yer alıyor.
Konya Ovası'nda yer alan Çatalhöyük, tarih öncesi arkeolojik alanların en önemlilerinden biri kabul ediliyor. Kazı alanı, Dünya Anıtlar Vakfı tarafından korunması gereken ilk 100, parasal destek verilmesi gereken en değerli 30 anıt arasında gösteriliyor. Çatalhöyük arkeolojik kazılarına, Boeing ve Koçbank ana sponsor, Shell uzun dönemli sponsor, Thames Water ve IBM ise sponsor olarak destek veriyor. Ömer Koç bireysel, Reşit Ergener tarafından kurulan Çatalhöyük Dostları ise grup olarak, Çatalhöyük Araştırma Projesi'ne önemli katkı sağlıyor.
