98 Yıl Boyunca Ağacın Gövdesinde Kalan Savaş Hatırası

ÇANAKKALE (A.A) - Mehmet Bayer - Anzak (Arıburnu) Savaş Alanı Üzerine Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda'nın Ortak Tarihsel ve Arkeolojik Araştırma Projesi çalışmaları kapsamında, Gelibolu Yarımadası'nda, 98 yıl boyunca bir ağacın gövdesine saplanmış halde kalan kasatura bulundu.

Projenin Başkanı ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mithat Atabay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye Cumhuriyeti ve Avustralya başbakanlarının 2005'te üzerinde anlaştığı, Yeni Zelanda başbakanının da sonradan görüş birliğine katıldığı şekliyle, "Anzak (Arıburnu) Savaş Alanı Üzerine Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda'nın Ortak Tarihsel ve Arkeolojik Araştırması Projesi" başlatıldığını hatırlattı.

Atabay, projenin ana amacının, Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'na ilişkin mevcut gelişme planları çerçevesinde, kilit alanların korunması için belirgin bir temel geliştirilmesi olduğunu dile getirdi.

Mithat Atabay, çalışmanın hedefinin ise 1915'teki Çanakkale Savaşları sonrasında Avustralya ve Yeni Zelanda'nın "Anzak (Arıburnu) Muharebe Alanı" olarak da isimlendirdiği bölgede yer alan ve tarihi önemi olan alanlarının tümünün Uzun Devreli Gelişme Planı'na uygun şekilde korumak olduğunu bildirdi.

Adı geçen üç ülke için önem arz eden alanlar ile söz konusu bölgelerde Çanakkale Savaşı'na dair gözle görülebilir tüm kalıntıların, standart yüzey üstü arkeolojik araştırma teknikleri kullanılarak yerlerinin belirlenmesi ve kayıtlarının yapılmasının öngörüldüğünü vurgulayan Atabay, şöyle dedi:

"Tarihi önem arz eden diğer alanların mevcut durumlarının incelenmesi ve kayıtlarının yapılmasını, mezarlar ve anıtların söz konusu alanlara göre konumlarının belirlenmesi, önemli alanların konumlarının bölgedeki alt yapıların konumlarıyla ilişkilendirilmesi, alanların tarihini, konumlarını ve mevcut durumlarını yansıtan rapor ve ilgili malzemelerin hazırlanması, Anzak muharebe alanına gelen ziyaretçilerin deneyimlerinin zenginleştirilebilmesi için yapılabilecekler konusunda fikir paylaşımında bulunulmasını amaçlıyoruz."

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün 23 Temmuz 2010 tarihli izin yazısıyla çalışmanın Lozan Antlaşması'nın 129. maddesinde belirlenen ekli 3 numaralı haritada gösterilen sahada yapılmasının kararlaştırıldığını anlatan Atabay, "Prosedürlerin tamamlanmasından sonra 2010 çalışmaları 15-30 Ekim, 2011 yılı çalışmaları ise 12-27 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir" dedi.

Çalışmaların Lone Pine, Mehmet Çavuş, Cesarettepe ve Keskinsırt bölgelerinde yürütüldüğünü belirten Atabay, şunları kaydetti:

"Araştırma yapılan bölgede, çok sayıda tünel, lağım hattı tespit edilmiştir. Buluntular fotoğraflanmış, GPS ile koordinatları belirlenmiştir. İngilizce ve Türkçe kayıtları tutulmuş ve buluntular Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcisinin nezaretinde Çanakkale Deniz Müzesi'ne teslim edilmiştir. Bu yıl ayrıca Arıburnu bölgesinde askerlerin su ihtiyacının karşılanması amacıyla siperlerdeki su dağıtım sistemi hakkında önemli bulgular elde edilmiştir. 2012 yılında yapılan çalışmalar sırasında 98 yıl evvel kullanılan malzemeler arasında bir kasatura dikkat çekici olup, aradan geçen bunca yıla rağmen ağaç ve toprakta varlığını korumuştur."