AB tescilli Malatya kayısısı 115 ülkede damakları tatlandırdı

VOLKAN KAŞİK - Dünya kuru kayısı ihtiyacının yüzde 85'inin karşılandığı Malatya'dan son 10 yılda 115 ülkeye 1 milyon 2 bin 839 ton kuru kayısı ihraç edilerek, ülke ekonomisine 3 milyar 312 milyon 351 bin dolar döviz girdisi sağlandı.

Türkiye'deki 17 milyon kayısı ağacından yaklaşık 8 milyonunun bulunduğu kentte, 50 bin civarında aile geçimini bu üründen sağlıyor.

"Antep baklavası" ve "Aydın inciri"nden sonra Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) nezdinde coğrafi işaret tesciline sahip üçüncü ürünü olan Malatya kayısısı, kentte yaşayan insanların en önemli geçim kaynağı konumunda bulunuyor.

Malatya'da haziran ayında başlayan Temmuz sonunda ise tamamlanan hasat sürecinin ardından kurutulan kayısılar, dünyanın dört bir köşesinde damakları tatlandırıyor.

AA muhabirinin, Malatya Ticaret Borsası verilerinden derlediği bilgiye göre, AB nezdinde coğrafi işaret alan Malatya kayısından son 10 yılda ülke ekonomisine önemli döviz girdisi sağlandı.

Söz konusu dönemde 1 milyon 2 bin 839 ton kuru kayısı ihraç edilerek, 3 milyar 312 milyon 351 bin dolarlık ihracata imza atıldı.

Yıllara göre kuru kayısı ihracatı ve geliri:

YılMiktar (Ton)Fiyat (Dolar)201092,728356 milyon 704 bin201189,935366 milyon2012101,303297 milyon 633 bin2013117,767314 milyon 856 bin201478,867346 milyon 779 bin201565000301 milyon 898 bin201678,988289 milyon 974 bin201794,836266 milyon 774 bin201893,411253 milyon 133 bin201999,687252 milyon 398 bin202090,317266 milyon 202 binBu yılın ocak-haziran döneminde 41 bin 12 ton kuru kayısı ihraç edilerek, 141 milyon 176 bin dolar gelir elde edildi.

ABD başta olmak üzere Fransa, Almanya, Rusya, Birleşik Krallık, Avustralya, Brezilya, Hollanda ve Çin'in de aralarında bulunduğu 115 ülkeye kuru kayısı satıldı.

Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, AA muhabirine, kayısının Malatya için büyük önem taşıdığını söyledi.

Özcan, Malatya ekonomisinin can damarının kayısı olduğunu, her yıl hasat döneminde 40 bin kişinin kentte mevsimlik işçi olarak çalıştığını anlattı.

- "İhracat serüveni bugün 100 bin tonlara ulaştı"

Kayısının ihracat serüveninin 1980'li yıllarda başladığını dile getiren Özcan, şöyle devam etti:

"O dönemlerde ihracatçılarımız daha çok şehirlerarası otobüslerle sandık diye adlandırılan büyük tahta kasalarda ürünü liman olan bölgelere ulaştırarak bugün altına imza attığımız bu rakamların çıktığı dönemi başlattı. 1980'li yıllarda 5 bin tonla başlayan ihracat serüveni bugün 100 bin tonlara ulaştı. Bu arada kayısıyla ilgili çok önemli akademik çalışmalar yapıldı, kamu yatırımları gerçekleştirildi, sigorta kapsamı alanları ciddi desteklendi, bu ürünün dünyada çok kıymetli olduğunun farkında varıldığında da AB coğrafi işaret belgesi müracaatı başladı. AB dünyanın en kaliteli kayısısının Malatya'da yetiştiğinin belgesini Malatya'ya takdim etti."

- "İhracattan ciddi gelir sağlandı"

Kayısının öneminin anlaşılmasından sonra kamu yatırımları ve üretim kapasitesinin artmaya başladığını belirten Özcan, şunları kaydetti:

"Son 10 yılda hem ülkeye hem de Malatya'ya ekonomisine ciddi anlamda gelir sağlandı. Hem bir prestij hem de stratejik ürün olma özelliğini taşıyan kuru kayısı, dünyadaki liderliğini Malatya'nın üretimiyle devam ettiriyor. Bir taraftan üretimde kaliteyi artırma planlarımız, kaliteyi artırırken özellikle ürünün saklama koşulları, sağlıklı depolanma koşulları, elektronik satış sistemleri, lisanslı depoculukla dünyadaki bütün tarım platformlarında gelişmeleri de dikkate alarak o alana kayısıyı yerleştirmek için yoğun gayret gösteriyoruz."

- Yeni pazar arayışı sürüyor

Özcan, kayısıda yeni pazar arayışlarının devam ettiğini de anlatarak, "Uzak Doğu pazarı bizim için önem arz eden pazar. Bu alanda pandeminin hemen ardından bölgedeki bütün fuar etkinlerine katılmayı istiyoruz. Özellikle Avrupa'da gerçekleşen her yıl Almanya bir sonraki yıl Fransa'da gerçekleşen gıda fuarlarını takip ediyoruz." diye konuştu.