ABD bankacılık devlerine 'batık kredi' davası

Amerikan New York Times gazetesine göre, Washington yönetimi bir düzine kadar banka aleyhinde milyarlarca dolar tazminat talebiyle dava açmaya hazırlanıyor.

Aralarında Bank of America, Goldman Sachs Deutsche Bank ve JP Morgan Chase gibi dünya liderlerinin yer aldığı bankalara yöneltilen suçlamalar, emlak fiyatlarının iyice şiştiği dönemde sattıkları değerli kağıtların kalitesine odaklanıyor.

Gazetenin haberine göre bankalar, teminatı konut kredileri olan menkul kıymetlerin ne derece sağlam olduğu konusunda, yükümlü oldukları detaylı incelemeleri yapmamakla suçlanıyor.

Ancak bu doğrudan bir 'yanlış yönlendirme' suçlaması değil.

İddialara göre kredi borçlularının gelirinin olduğundan çok gösterildiği ya da yalan beyanda bulunulduğu yönündeki kanıtlar gözden kaçırıldı, krediler geri ödenmeyince bunlara bağlanan kağıtlar hızla değer kaybederek yatırımcıları zarara uğrattı.

ABD'nin en büyük konut kredisi kurumları olan Fannie Mae ve Freddie Mac, bu nedenle 30 milyar doları aşkın zarara uğramış, ekonominin kilit dayanakları olan bu şirketlerin batmaması için zararın büyük bölümünü hazine, vergi mükelleflerinin parasıyla kapatmak zorunda kalmıştı.

Bankaların bu şekilde 2008 yılındaki mali krizin derinleşmesinde önemli rol oynadığı öne sürülüyor.

Devlet destekli konut kredi kuruluşlarının bağlı olduğu Federal Konut Finansmanı Kurumu, bankaların bu kağıtların risklerinin bilincinde olması gerektiğine inanıyor.

İlk dava olmayacak

Konut kredilerine dayanan menkullerin risklerinin yatırımcıya tam olarak izah edilmediği suçlamalarıyla daha önce de bir dizi dava açıldı.

Kurum, Temmuz ayında da UBS bankası aleyhinde benzer gerekçelerle 900 milyon dolar talebiyle dava açmıştı.

Ellerinde konut kredisi kağıtları bulunan bazı özel yatırımcılar yargı yoluna giderek bankaları bunları geri satın almaya zorlama peşinde.

Bugün ya da en geç Salı günü açılması beklenen bu davada ise, kağıtların geri alınması değil, devlet destekli Fannie Mae ve Freddie Mac şirketlerinin zararının karşılanması hedefleniyor.

Finans sektöründen bazı yöneticiler kayıpların kağıtların teknik olarak iyi hazırlanmamasından değil, ekonominin genelindeki sıkıntılardan kaynaklandığını savunuyor. Bazıları ise bankaların milyarlarca dolar ödeme ihtimali ile karşı karşıya kalmasının onları yeni bir darboğaza sokup Amerikan ekonomisinin toparlanmasına zarar vereceği endişesini dile getiriyor.

New York Times gazetesi, Bank of America, Goldman Sachs ve JPMorgan'ın konu hakkında konuşmaya yanaşmadığını; Deutsche Bank sözcülerinden Frank Kelly'nin ise "Henüz açılmamış bir dava konusunda yorum yapamayız" dediğini aktarıyor.

Dava başvurusunda bulunması beklenen Federal Konut Finansmanı Kurumu, 2008 yılında krize giren federal konut kredisi kurumları Fannie Mae ve Freddie Mac'e destek vermek üzere, çatı örgütlenme olarak yaratılmıştı.

Bu şekilde devlet, ABD'deki konut kredilerinin yüzde 90'ının sahibi ya da teminatçısı konumunda.