ABD Başkan Yardımcısı adayları kozlarını paylaştı

Sema Emiroğlu

New York

ABD’de gelecek ayki seçimlerde Başkan Barack Obama ile birlikte ikinci kez seçilmek için yarışacak olan yardımcısı Joe Biden ile Cumhuriyetçi rakibi Paul Ryan, dün akşamki ilk ve tek televizyon tartışmasında kozlarını paylaştılar.

6 Kasım’daki seçimlere bir aydan az bir süre kala Kentucky’de yapılan ve 90 dakika süren tartışma, Biden ile Wisconsin milletvekili Ryan’ın dış ve iç politika konularında birbirlerine “keskin” sözlerle karşılık verdikleri bir “düelloya” dönüştü.

ABC televizyonunun deneyimli muhabirlerinden Martha Raddatz tarafından yönetilen tartışmada Biden’ın, rakibine göre çok daha öne çıkması ve sık sık rakibinin sözünü keserek atağa geçmesi dikkat çekti.

Normalde seçmenlerin oylarında fazla etki yaratması beklenmeyen başkan yardımcısı adaylarının bu TV tartışması, geçen hafta ilk kez Başkan Obama ile Cumhuriyetçi rakibi Mitt Romney arasında yapılan tartışmada Obama’nın “zayıf” bir performans sergilemesi ve anketlerde Romney’nin yükselişe geçmesi nedeniyle ayrı bir önem kazandı.

Dün akşamki tartışmada Suriye’deki krizle ilgili sorulan bir soruyu yanıtlayan Biden, Türkiye’ye iki kez, Ryan ise bir kez atıf yaptı. Biden, Libya’ya NATO aracılığıyla müdahaleden yana olan Başkan Obama’nın Suriye konusunda neden aynı politikayı izlemediği sorusu üzerine, iki ülkenin birbirinden çok farklı olduğuna işaret etti.

'Türklerle elele çalışıyoruz'

Suriye’nin yüzölçümünün Libya’nın beşte biri, ancak nüfusunun Libya’ya göre beş kat fazla olduğunu vurgulayan Biden, şöyle konuştu:

“Suriye dünyanın en tehlikeli yerlerinden birinde. Ülke patlayıp kontrol yanlış insanların eline geçerse, bunun bütün bölge üzerinde etkisi olur ve bölgesel savaşlara yol açma potansiyeline sahip. Biz Türkler, Ürdünlüler, Suudiler ve bölgenin tüm halklarıyla elele çalışıyoruz. Esad gittiğinde, ki gidecektir, yerine El Kaide’nin sponsor ettiği bir hükümet değil, meşru bir hükümetin gelmesi için yardım almaya layık kişileri belirlemeye çalışıyoruz” şeklinde konuştu.

Romney ve Ryan’ın Suriye’ye Amerikan askerlerini göndermek dışında yapabilecekleri başka hiçbir şeyleri bulunmadığını belirten Biden, ABD'nin ihtiyacı olan en son şeyin, Ortadoğu’da yeni bir kara savaşına girmek olduğunu söyledi.

"Romney Suriye’ye Amerikan askeri mi gönderecek, Suriye havasahasına Amerikan uçağı mı uçurmayı öneriyor? Öyleyse bunu yüksek sesle söylesin. Ama söyledikleri şey bu değil. Biz Beşar Esad düştüğü zaman yerine Suriye’de istikrarlı bir hükümet kuracak ve bölgesel bir Sünni-Şii savaşına yolaçmayacak kuvvetleri belirlemek için yapmamız gereken en doğru şeyi yapıyoruz. Bizim, Türklerin, Ürdünlülerin ve Suudilerin Suriye’de özgürlük savaşçısı olduklarına inandığımız kuvvetlere sağlık ve insani yardım, diğer yardım ve eğitim gönderilmesini sağlıyoruz” dedi.

'Esad'a zaman kazandırıldı'

Ryan ise Suriye’ye Amerikan askeri göndermeyi önermediklerini vurguladı.

Ancak “biz olsak, Rusların temin ettiği silahlarla kendi sivillerini öldüren Esad’a reformcu adını takmaz, dış politikamızı BM’ye havale edip Vladimir Putin’e bu konuyu çözme girişimlerimize veto yetkisi vermezdik” diyen Ryan, Esad iktidarda kaldıkça daha fazla sivilin ölmeye devam ettiğini ve El Kaide gibi grupların Suriye’ye sızdığını kaydetti.

Ryan, “biz başlangıçta müttefiklerimizle işbirliği yaparak, yani Türklerle, Suudilerle Katarlılarla çalışarak daha iyi bir plan yapar, BM süreci yüzünden Esad’a zaman kazandırmaz ve Putin’e veto yetkisi vermezdik“ dedi.

Biden ve Ryan, Afganistan’dan asker çekme, İran ve Libya konusunda da keskin ifadelerle tartıştılar.

Cumhuriyeti Ryan, Obama yönetiminin Libya’nın Bingazi kentinde Amerikan büyükelçisinin ölümüyle sonuçlanan konsolosluk saldırısının terör saldırısı olduğunu kabul etmesinin iki haftayı bulduğunu söyledi ve büyükelçinin korumalarının yetersiz olduğunu savundu.

Obama’nın politikalarının Amerika’yı daha güvensiz hale getirdiğini ve krizleri tırmandırdığını savunan Ryan, İran’ın dört yıl öncesine göre nükleer silah kapasitesine sahip olmaya çok daha yaklaştığını öne sürdü.

İran’ın nükleer silahlara kavuşması halinde komşularının da bunu takip edeceğini savunan Cumhuriyetçi milletvekili, Obama yönetimini bunu engellemek için yeterince çaba göstermemekle suçladı.

Biden ise, yaptırımların Tahran’ın ekonomisini büyük ölçüde zayıflattığını ve İran’ın nükleer silah kapasitesine sahip olmadığını söyledi.

Biden, yönetimin ve müttefiklerin 2014’de Afganistan’dan çekilmek üzerinde kesin olarak anlaştığını, bu tarihten sonra ülkenin güvenliğinden Afganlıların sorumlu olacağını vurgularken, Ryan bu takvimin açıkça “düşmanlara” duyurulmasına karşı olduklarını söyledi.

Başkan Obama ile rakibi Romney arasında 16 Ekim ve 22 Ekim’de New York ve Florida’da gerçekleşecek ikinci ve üçüncü seçim tartışmalarında da, iç politikanın yanısıra dış politika programları masaya yatırılacak.