ABD heyetinin Türkiye'deki "İran yaptırımları" görüşmeleri

ABD'nin terörizmin finansmanıyla mücadeleden sorumlu Hazine Bakan Yardımcısı Marshall Billingslea, İran nükleer anlaşmasının askıya alınmasının ardından ABD'nin yaptırımları yeniden başlatma kararının, Türk ekonomisine yansımaları konusunda hassas olduklarını ve bugün Ankara'daki görüşmelerin olumlu bir havada geçtiğini bildirdi.

Billingslea, beraberindeki heyetle birlikte Türkiye'de çeşitli kurumların yetkilileriyle yaptığı görüşmelere ilişkin gazetecilere değerlendirmelerde bulundu.

Ziyaretine ilişkin, "NATO müttefiki ve güvenlik konularına dair yakın ortaklığımızdan dolayı Türkiye’ye geldim. Bugün bir çok konuyu ele aldık. Hazine Bakanlıklarımız arasında ve terörün finansmanı ile mücadele konularına dair yetkililerle yakın ve iyi işbirliği yürüttük." dedi.

Temaslarının büyük bölümünün terörün finansmanıyla mücadele konuları, terörle mücadelede istihbarat paylaşımı ve PKK, DEAŞ ve diğer terör örgütlerine karşı ortaya konan çabalar olduğunu söyleyen Billingslea, "Ziyaretimizin ana amacını, dünyanın en büyük terör sponsorunu, İran'ı konuştuk. İran rejiminin ABD'ye, Türkiye'ye ve diğer NATO müttefiklerine doğrudan tehdit oluşturan çeşitli faaliyetlerine karşı ABD'nin aldığı kararları değerlendirdik. İran'ın Hizbullah'a, Taliban'a, El Kaide'ye diğer terör gruplarına verdiği destekten söz ediyorum." ifadelerini kullandı.

İran'ın Yemen, Suudi Arabistan, Irak'a yönelik faaliyetlerinin de tüm bu konularla birlikte değerlendirildiğini söyleyen Billingslea, ABD'nin nükleer anlaşma konusunda duyduğu endişeleri ve neden İran'a yaptırım uygulama kararı aldığını Türk yetkilerle yaptığı görüşmelerde anlattıklarını aktardı.

Billingslea, "Türkiye İran'ın komşusu ve İran ile ticaret konusu konuşmamız gereken bir konu. Bunun Türk ekonomisine yansımaları konusunda hassasız. Bu nedenle her iki ülkenin de endişelerini çok çok detaylı bir şekilde görüşüyoruz." diye konuştu.

Türkiye ziyaretinin dostluk ve işbirliği çerçevesinde gerçekleştiğini vurgulayan Billingslea, "Her şeyi NATO müttefikliği çerçevesinde değerlendiriyoruz. Bu çok önemli. Çünkü İran Türkiye'nin komşusu olabilir ama birliğin dostu değil. ABD Türkiye'yi dost ve müttefik olarak görüyor ve iki ülkenin derin ekonomik bağları ve önemli bankacılık ilişkileri var." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'ye gelmeden önce Hindistan'ı da ziyaret eden ABD heyetinin temaslarında bazı ülkelerin "yaptırımlardan muaf tutulmasının" değerlendirilip değerlendirilmediğine ilişkin bir soruya Billingslea, "Şu an yaptırımlardan muafiyet gibi konuları dile getirmek için çok erken. Şimdi durumu anlamalıyız ki, Washington'da bu konuyu değerlendirip mümkün olan en iyi tavsiyelerde bulunabilelim." dedi.

Ankara-Washington arasında bu konuya ilişkin temasların devam edeceğini söyleyen Billingslea, İran'a Ağustos ve Kasım aylarında iki yaptırım yapılacağını hatırlatarak, "Önümüzde çok az zaman var. Bu yüzden Türk şirketlerin ve Türk bankaların, yaptırımlar başlamadan önce işlerin ayarlamasına zaman kalması için 180 gün tanıdığımızı anlaması gerek. Bu noktada somut adımlar görmeliyiz, kararımızı bu adımlar etkileyecek." ifadelerini kullandı.

- "Görüşmeler olumluydu"

Billingslea, Türk tarafının İran'a yönelik yaptırımları uygulamayacağını belirtmesi halinde nasıl bir yol izleneceği ve Türk yetkililerin görüşmelerdeki tutumlarının nasıl olduğu yönündeki bir soruya, "Çok olumlu bir görüşme gerçekleştirdik. Herhangi bir anlaşmazlık ya da uyuşmazlık olmadı." yanıtını verdi.

ABD'nin neden bu yaptırım kararını aldığını yetkililere anlattıklarını söyleyen Billingslea, "Müttefikler olarak, bu konunun üzerinde çalışmamız gerektiğinde mutabık kaldık. Detayları paylaştık." dedi.

- "Yaptırımlar çok daha agresif ve kapsamlı uygulanacak"

Billingslea, İran'a yönelik yaptırımların öncekilerden farklı olacağını vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Hazine yaptırımları, öncekilerden çok daha agresif ve kapsamlı bir şekilde uygulanacak. Bunun sebebi de, İran'ın tutumunun Ortadoğu'da bir krizi tetikleme riski taşımasına ilişkin endişelerimiz. Bu füzelerden biri Riyad'ı hedef alırsa ne olacak? İran destekli milisler Suriye ile Suriye'de yanlış hesaplanan bir şey yaparsa ne olacak? İran'ın ortaya koyduğu tehlikeli bir durumun içindeyiz. Bu yüzden, ekonomik yaptırımların bu problemle başa çıkmakta en uygun yol olduğu kanaatindeyiz. Bu nedenle, geçmişten çok daha aktif olacağız. Türk hükümetinin bu duruşumuzu anladığını düşünüyorum."

Ağustos ayındaki yaptırımlara dahil olan, İran ile altın alışverişi konularını da yakından takip ettiklerini belirten Billingslea, "Birilerinin İran'la altın ticareti yapacağını ve böylece ABD yaptırımlarından kaçacağını düşünmesi kesinlikle çok kötü bir fikir olurdu. Bu aşamada ticarette esnekliğe işaret edebilecek konumda değiliz ancak, böyle bir sinyal vermeden önce daha fazla bilgiye ve detaya ihtiyacımız var." ifadelerini kullandı.

Billingslea, Kasım ayında yaptırımların devreye gireceğini hatırlatarak, şirketlerin İran ile işlerini peyder pey azaltması gerektiğini savundu. Billingslea, "Şirketlerin ne karar alacağı kendilerine bağlı. Türk şirketlere ne yapacağını dikte etmiyoruz ancak, yaptırımların uygulanacağı alanlarda bilinçli karar vermeleri gerek. Şunu bilmeliler ki, İran ile iş yapmaya devam ederlerse ABD pazarında ve finansal sisteminde bir daha iş yapamayacaklar." şeklinde konuştu.

-"Soruşturmalara dair bulguları paylaştım"

Terörle mücadele konusunda son dönemde yakın çalışıldığını söyleyen Billingslea, "PKK’yı çok önceden terör grubu olarak tanımladık ve Türk yetkililerle bu konudaki işbirliğimizi geçtiğimiz bir kaç ayda yoğunlaştırdık. Soruşturduğumuz konulara ilişkin bir dizi talep vardı, ben de burada bulguları paylaştım." yorumunda bulundu.

Billingslea, son dönemde PKK’ya yönelik soruşturmaların artmasının nedenini ise, "ABD'de yeni bir hükümetimiz var. Bunun nedeni Başkan Trump, onun konuya bakışı ve bu konuda Türk hükümetiyle çok yakından çalışma isteği." diye konuştu.