ABD planında Türkiye var
ANKARA(ANKA)- ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Türkiye'den sorumlu Müsteşar Yardımcısı Matthew Bryza, Irak'taki çatışmalara karşı "Artık bir planımız olduğunu söyleyebilirim" dedi. Plana göre, ABD, Irak'ta ortak hareket edeceği Türkiye'nin "deneyimlerinden" yararlanacak.
Bryza, Irak'ta şiddet olaylarının azalması durumunda yeni seçeneklerin devreye gireceğini söyledi ve "Bu seçenekler arasında Türkiye ve ABD'nin Irak sorunuyla ilgili olarak ortaklaşa hareket etmesi ve ABD'nin, Türkiye'nin bu konudaki deneyimlerinden yararlanması da yer alıyor" diye konuştu.
Bryza, NTV'de yayınlanan Dünyayı Yönetenler programına katıldı. Sözde soykırım tasarısı, Irak ve PKK sorunu üzerine konuşan Bryza, bölünme tehlikesiyle karşı karşıya olan Irak'ta güvenlik sorunun çözümü için ABD'nin bir planı olduğunu söyledi. "Bu sorun, Amerika'nın ve sanırım Türk Dışişlerinin de canını epey sıkıyor" diyen Bryza, Irak'ın toprak bütünlüğünün korumasını desteklediklerinin altını çizdi.
PLANI BİZZAT BUSH GELİŞTİRDİ VE UYGULUYOR Bryza, Türkiye'yle yürüttükleri ortak çalışmalarda Irak'ın toprak bütünlüğünün sağlanması için neler yapılabileceğini sürekli tartıştıklarını kaydetti. Hayatın gerçeklerinden biri olarak ifade ettiği Sünni-Şii çatışmalarının basit bir çözümü bulunmadığını ifade eden Bryza, "Ama artık bir planımız olduğunu söyleyebilirim" dedi. Planı bizzat Başkan Bush'un geliştirdiğini ve uygulamaya koyduğunu vurgulayan Bryza, planla ilgili şunları söyledi:
"Şiddet olaylarının azalmasında önemli bir etkisi olacak. Şiddet olaylarının azalması durumunda yeni seçeneklere şans tanınacak. Bu seçenekler arasında Türkiye ve ABD'nin Irak sorunuyla ilgili olarak ortaklaşa hareket etmesi ve ABD'nin, Türkiye'nin bu konudaki deneyimlerinden yararlanması da yer alıyor. Türkiye sadece Sünnilerin değil, diğer grupların da Irak yönetiminde söz sahibi olmalarını sağlamak için önemli çabalar harcadı ve biz de bu yönde ilerlemek istiyoruz."
TÜRKİYE'NİN KATKILARINA ÇOK İHTİYACIMIZ VAR PKK sorunuyla ilgili olarak "Türkiye'ye bu konuda destek olmak bizim için bir borçtur" yönündeki sözleri hatırlatılan Müsteşar Yardımcısı Bryza, sözlerinin arkasında durdu ve "PKK'ya karşı Türkiye'ye taahhütlerimiz var" dedi. Bryza konunun, Irak'ın bütünlüğü ve güvenliğiyle de ilgili olduğunu belirterek, "Türkiye'nin katkılarına çok ihtiyacımız var" ifadesini kullandı.
Bryza, PKK konusunda Türkiye-ABD-Irak olarak yürütülen çalışmaların Irak hükümeti açısından da önemli olduğunu belirterek, "Çünkü Bağdat, bağımsız Irak devletinin başkenti ve ülke güvenliğinde başlıca söz sahibi mevki. Sonuçta Irak'taki güvenliğin sağlanması için de özen gösteriyoruz ve bu konuda somut adımlar atılabilmesi için Türkiye'nin katkılarına çok ihtiyacımız var" dedi.
PKK SORUNUNUN ASKERİ ÖNLEMLE ÇÖZÜLMESİ İMKANSIZ Matt Bryza bir soru üzerine, PKK sorunun güvenlik sorunu olmaktan çıktığını, sosyal, siyasi ve ekonomik boyutlar kazandığını belirterek, "PKK sorununun yalnızca askeri önlemlerle çözülmesinin çok zor, hatta imkansız olduğu da bilinen bir gerçek" diye konuştu. Bryza, çözüm için Türkiye ve Irak'la temaslarının sürdüğünü kaydetti ve "PKK'ya bütün cephelerden topyekün bir saldırı başlatmalıyız" dedi.
Bunun için zaman belirlemenin zor olduğunu kaydeden Bryza, "Bundan önce meseleyi çözmenin başka yollarını bulmaya çalışıyoruz. Doğru zamanda doğru adımı atmak için elimizde çok sayıda doğru bilginin olması gerekiyor" dedi.
Bryza, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt'ın ABD ziyareti ve terörle mücadele özel temsilcilerin çalışmalarını örnek göstererek, "Bir sonraki adımın ne zaman ve nerede atılacağını söyleyemem. Ama görüyorsunuz ki, önemli gelişmeler yaşanıyor" dedi.
KONGREDEN ÇIKACAK SONUÇ BAĞLAYICI OLMAYACAK Bryza, ABD Kongresi'nde Ermeni soykırımı iddialarıyla ilgili tasarının kabul edilme olasılığıyla ilgili soruya ise, kararın bağlayıcı olmayacağına vurgu yaparak yanıt verdi. Bryza şunları söyledi:
"Çıkacak sonucun bağlayıcı olmayacağı gerçeğini unutmamak çok önemli. Yani Amerikan hükümeti buradan çıkacak karara göre hareket etmeyecek. Bu yalnızca, bir fikrin dile getirilmesi, o kadar.
Amacımız, olup bitenleri halının altına süpürüp unutmak değil. 1915'te yaşananlar korkunç bir trajediydi. Hem de o dönemde Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşayan herkes için. Türkler, Ermeniler ve diğerleri için. Ama şimdi o dönemde yaşananları siyasi terimlerle ifade edecek birtakım açıklamaların kimseye bir yararı olmayacaktır. Önemli olan, Türkiye'deki ve başka yerlerdeki insanların bir araya gelip yaşananların acısını yüreklerinde hissederek tartışmaları, araştırmalar yapmalarıdır."
Tasarının Kongre'den geçmesi durumunda Türk-Amerikan ilişkilerinin zarar görüp görmeyeceği yönünde düşünceleri de sorulan Bryza, iki ülke ilişkilerinin özellikle son iki yılda güçlendiğini belirterek, "Ama Tasarı kabul edilirse her şeyin eskisi gibi süreceğine inanacak kadar da saf değilim. Ufukta, bizleri bekleyen önemli bir sorun belirmiş durumda" diye konuştu.
Bryza, Türkiye ve ABD'nin hoşgörü kavramı üzerine kurulduğunu söyleyerek, bu hoşgörünün hiçbir zaman ortadan kalkmayacağı ve Türk-Amerikan ilişkilerinde en önemli rolü oynayacağı görüşünü savundu.
CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ Bryza, İpek Cem'in "Türkiye'deki, Cumhurbaşkanlığı seçimlerini ve genel seçimler sonrası döneme ilişkin beklentileriniz nedir?" sorusuna ise şöyle yanıt verdi:
"Beklentilerimiz, Türk demokrasisinin, seçimlerden sonra da gerek Avrupa'da gerek Ortadoğu'da demokrasi özlemiyle yaşayan halklara örnek olmaya devam edeceği yönünde.
Sonuçta seçimler Türkiye'deki demokrasi mekanizmalarının işleyişinin bir parçasıdır ve birtakım senaryolar hazırlamak, hükümet olarak üzerimize vazife olmayan bir şeydir. Seçimlerin sonucunu tahmin etmemiz olanaksız."
İSTANBUL'A BAYILIYORUM Bryza, İstanbul'a geliş nedeninin, Türkiye'yle kurdukları enerji ortaklığı ve Avrupa'ya enerji ulaştırılmasında bölge ülkelerinin nasıl katkıda bulunacağıyla ilgili çalışmalar olduğunu söyledi.
"Türkiye'de bulunmak başlı başına güzel. Türkiye'yle çok yakın ilişkilerimiz var" diye konuşan Bryza, "Ayrıca İstanbul'a bayılıyorum. Dünyada en sevdiğim şehir diyebilirim" dedi.
