ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, Suriye'deki çatışmaların durdurulması anlaşması kapsamındaki son duruma ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.
Kirby, "ABD, çatışmaların durdurulması anlaşmasının sürdürülmesi için Rusya ile kurulan ikili temaslara katılımını durduruyor." ifadelerini kullandı.
Alınan kararın kolay olmadığını vurgulayan Kirby, Washington yönetiminin; Suriye'de şiddetin azaltılması, insani yardımların yerine ulaştırılması ve DAEŞ ile el-Kaide gibi terör örgütlerinin geriletilmesi için elinden geleni yaptığını kaydetti.
- Rusya taahhütlerini yerine getiremedi
Rusya'nın, uluslararası insani yardım hukuku ve BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı da dahil, taahhütlerini yerine getirmede başarısız olduğu ifade edilen açıklamada, Moskova yönetiminin, isteksiz olması veya gücünün yetmemesi sebebiyle Suriye rejiminin, ateşkes anlaşmasına bağlı kalmasını sağlayamadığı kaydedildi. Bununla birlikte Rusya ile Esed rejiminin, 19 Eylül'deki insani yardım konvoyuna saldırı da dahil sivilleri, hastaneleri ve altyapı tesislerini bombalamak suretiyle askeri yöntemi kullanmaya devam ettiği belirtildi. ABD yönetimi, ayrıca, (Rusya ile uygulanması) muhtemel Ortak Uygulama Merkezi kapsamında görevlendirilen tüm personelin de geri çekildiğini bildirdi. Bununla birlikte bölgede görev yapan Amerikalı personelin güvenliği ve Suriye'de iki ülke arasında çatışmanın yaşanmaması için Rusya ile iletişim kanallarının sürdürüleceği de ifade edildi.
Sabah saatlerinde Rusya Dışişleri Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD ile yaptıkları Suriye anlaşmalarının "Washington yönetiminin tutumundaki belirsizlik" nedeniyle askıda olduğunu söylemişti.
RUSYA'DAN YANIT
Washington’ın Suriye konusunda Moskova’ya ikili ilişkileri askıya alma kararını değerlendiren Rusya Dışişleri Bakanlığı, Suriye’deki taahhütlerini yerine getirmekte başarısız olan ABD’nin kabahati Rusya’ya yıkmaya çalıştığını belirtti.
Rusya ABD ile plütonyum anlaşmasını askıya aldı
Öte yandan iki ülke arasında bir kriz daha yaşandı. Rusya, ABD ile nükleer silah yapımında kullanılabilen zenginleştirilmiş plütonyumun imha edilmesine ilişkin anlaşmayı askıya aldı.
Kremlin, ABD ile zenginleştirilmiş plütonyumun imha edilmesine ilişkin anlaşmanın askıya alınmasına gerekçe olarak, ABD yönetiminin 'dostane olmayan tutumunu' gösterdi.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, ABD'nin anlaşmanın koşullarını yerine getirmediğini ve Rusya'nın uzun dönemde bu koşulları tek başına karşılayamayacağını ifade etti. 2000 yılında imzalanan anlaşma 2010 yılında yürürlüğe girmişti.
Anlaşmanın askıya alınmasına ilişkin kararda, "ABD'nin Rusya'ya karşı dostane olmayan hamlelerle stratejik istikrarı tehdit eden bir ortam oluşturduğuna" dikkat çekildi. Rusya parlamentosunun onayına sunulan karar, anlaşmaya geri dönülmesinin koşulu olarak 2000 yılından sonra NATO üyesi olan ülkelerdeki askeri birliklerin geri çekilmesini ve Moskova'ya uygulanan yaptırımların kaldırılmasını, ayrıca yaptırımlardan doğan maliyetin karşılanmasını öngörüyor.
Anlaşma Rusya ve ABD'yi 34 ton dolayındaki zenginleştirilmiş plütonyumun reaktörlerde yakılarak yok edilmesini şart koşuyordu. Dönemin Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, söz konusu materyal ile 17 bin adet nükleer başlıklı füze inşa edilebileceğini söylemişti. Plütonyumun imha edilmesinin maliyeti 5 milyar 700 milyon dolar olarak tahmin edilmişti. Ancak bugün bu meblağın çok daha yüksek olabileceğine dikkat çekiliyor.
İki ülke arasındaki ilişkiler özellikle Suriye ve Ukrayna'daki pozisyon farklılıkları nedeniyle gergin bir dönemden geçiyor.
AA