ABD'den Çin'e Tiananmen çağrısı

PEKİN (AA) - ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Çin'e, 29 yıl önce Tiananmen Meydanı'nda demokrasi yanlısı göstericilerin bastırılması sırasında ölen, gözaltına alınan veya kaybolan kişilerin sayısını açıklaması çağrısında bulundu.

Pompeo, 4 Haziran 1989'da meydana gelen olayların yıl dönümü vesilesiyle yaptığı açıklamada, "Masum hayatların trajik kaybını hatırlıyoruz. Çin hükümetinin ölen, gözaltına alınan ya da kaybolanların tam sayısını açıklaması çağrısında bulunan uluslararası toplumun diğer üyelerine katılıyoruz. " ifadelerini kullandı.

Açıklamasında, 2010 Nobel Barış Ödülü sahibi Çinli muhalif Liu Ziaobo'nun "4 Haziran'ın ruhları hala huzura kavuşmadı." sözüne atıfta bulunan Pompeo, baskının hafızalardan silinmemesi yönünde çaba gösterdikleri için hapsedilenlerin serbest bırakılması, bu gösterilere katılanlara ve ailelerini tacize son verilmesi çağrısı da yaptı.

- 1989'daki olaylar

Çin'de 1989 yılının nisan ayından başlayarak 4 Haziran'a kadar süren ve başkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda güç kullanılarak bastırılan olaylarda resmi olmayan rakamlara göre, iki binden fazla kişi hayatını kaybetti.

Demokrasi, ifade özgürlüğü, enflasyon, siyasi bozulma ve yozlaşma gibi nedenlerle başlayan protestolara, başta ülkedeki aydın kesim ve öğrenciler olmak üzere yoğun katılım olmuştu.

Çin'in halen uluslararası toplum tarafından kınanmasına sebep olan olaylarda, 1978 yılındaki dışa açılımdan sonra uygulanan ekonomik reformların tetiklediği işsizlik, Çin Komünist Partisinin tutumu ve siyasi bozulma gibi nedenlerin etken olduğu kaydediliyor.

Olayların ilk başladığı zamanlarda hükümet, göstericilere müdahale etmemiş ancak protestocuların dağılmaması üzerine 20 Mayıs'ta ülkede sıkıyönetim ilan edilmişti.

Hükümet, protestocuların taleplerinin karşılanmasının mümkün olmadığı ve gösterilerin bastırılması gerektiği kararına vararak 4 Haziran gecesi tanklar ve askerleri meydana göndermişti. Güvenlik güçlerinin olayları bastırırken gerçek mermi kullanması sonucu Çin Kızılhaçına göre iki bini aşkın kişi yaşamını yitirmişti. Diğer yandan, olayların ardından çok sayıda devlet ve parti yetkilisi gözaltına alınmış ya da ev hapsiyle cezalandırılmıştı.

Çin yakın tarihinde geniş yankı uyandıran "Tiananmen olayları", ülkedeki yeni nesil başta olmak üzere halk tarafından halen tam olarak bilinmiyor.