ABD’den Türk şirketlere tehdit!
Türkiye’nin Çinli firmayla çalışmasının ‘sonuçları’ olacağını söyleyen ABD’li bir diplomat, ‘Anlaşma gerçekleşirse projedeki Türk şirketlere yaptırım gelir’ dedi.
Türkiye’nin Çinli firmayla çalışmasının ‘sonuçları’ olacağını söyleyen ABD’li bir diplomat, ‘Anlaşma gerçekleşirse projedeki Türk şirketlere yaptırım gelir’ dedi.
NATO’nun en büyük askeri güçlerinden olan Türkiye’nin, Çinli bir firmayla yaptığı 3.44 milyar dolarlık ‘uzun menzilli füze savunma sistemi’ anlaşmasına ABD ve Avrupa’dan gelen tepkiler artıyor. Hatta ABD tepkiyle kalmadı, ‘yaptırım’ kozunu da kullandı. Ankara’da bulunan üst düzey bir ABD’li diplomat, Çinli firmayla bu proje kapsamında ortak iş yapacak olan Türk savunma şirketlerini ABD yaptırımlarının beklediğini söyledi. Türk şirketlerin ABD teknolojisi ürünleri kullanma şansının ortadan kalkacağını da ekledi.
Çinli şirket kara listede
Defense News sitesine konuşan diplomat, Türkiye’nin anlaşma yaptığı Çinli şirketin ABD’nin kara listesinde olduğunu da söyledi. China Precision Machinery (CPMIEC)adlı şirketin kara listeye alınmasının nedeni ise 5 Şubat’ta; İran, Kuzey Kore ve Suriye silahsızlandırma anlaşmasını deldiği iddiası.
ABD teknolojisi yasak
Diplomat, bu şirketle çalışan Türk firmalarının da çeşitli ambargolarla karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu. Ayrıca ABD teknolojisinin bu programda kullanılmasına izin vermeyeceklerini de net bir dille ifade eden üst düzey diplomat, bu anlamda kararın gözden geçirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
NATO olmadan çalışmaz
Uzmanlar Türkiye’nin muhtemel füze tehditlerine karşı koyabilmesi için NATO tarafından geçen yıl Kürecik’e yerleştirilen, uydu ve balistik füze takip sistemlerine ihtiyacı olduğunu da belirtiyor. Uzmanlar, bu sistemler olmadan Çin’in kurulumunu yapacağı uzun menzilli füze sisteminin çalışamayacağını söylüyor. Bu anlamda NATO’ya bağımlı olan Türkiye, Çin’le ihaleyi iptal etmesi durumunda, sözleşmenin Avrupalı firma Eurosam ile yapılması bekleniyor.
Avrupa ve ABD fiyat değiştirmedi!
Füze ihalesinde Çin’in gerisinde kalan ülkelere, 31 Ocak’a kadar tekliflerini uzatmaları istenmişti. Edinilen bilgilere göre firmalar, teklif süresini bir fiyat değişikliğine gitmeden uzattı. Böylece Çin’le görüşmeler sürerken, tekliflerin geçerliliğini koruması amaçlandı. Türkiye, NATO ve ABD’nin iddialarının aksine, Çin’den temin edilmesi planlanan sistemin, NATO standartlarına uygun olacağını ve NATO sistemleri ile entegre olabileceğini savunuyor. Türkiye sistemi kendi hava savunma ağına entegre edebilecek. Ayrıca Çin’in dışında ihaleye teklif veren firmalar Türkiye’nin 4 milyar dolar olan bütçesini aşmış bulunuyor.
Çin’le hiçbir pürüz yok!
Çin Halk Cumhuriyeti’nin CPMIEC firmasıyla yapılan ihale görüşmelerindeki farklı açıklamalara SSM (Savunma Sanayii Müsteşarlığı) kaynakları noktayı koydu. Kaynaklar, görüşmelerdeki son durumu ve izlenecek yol haritasına ilişkin kritik bilgileri VATAN’la paylaştı. Buna göre Çin’den sonra 2. sıradaki Fransa-İtalya ortaklığı olan Eurosam ve 3. sıradaki ABD ile, Türkiye’ye yeni tekliflerle gelseler bile masaya oturulmayacak. Ancak Çin ile sözleşme imzalanmaması durumunda bu firmalarla görüşülecek.
‘Yazılım çalışmaları başladı’
Fransa-İtalya ortaklığı ve ABD geçtiğimiz günlerde yeni teklif hazırlığı içerisinde olduğu sinyalini vermişti. Çin ile yapılan görüşmelerde hiçbir teknik problemin yaşanmadığı, hatta sözleşmenin öngörülen 6-12 ay aralığından çok daha önce imzalanması bekleniyor. Türkiye, Çin’den temin edilmesi planlanan sistemin NATO standartlarına uygun olmayacağı ve NATO sistemleri ile entegre edilmeyeceği iddialarını çürütmek için de kritik bir adım attı.
‘Yüzde 90 imzalanır’
Çin’le sözleşme görüşmelerinin olumlu seyretmesi nedeniyle füzelerin NATO sistemlerine entegrasyonunu sağlayacak yazılım çalışmasının başlatıldığı ve büyük yol katedildiği belirtildi. Yazılımla Türkiye, sistemi kendi hava savunma ağına entegre edebilecek ve Çin ile NATO’nun teknolojilerinin her iki kesim tarafından da görülebilmesinin önüne geçilmiş olacak. Görüşmelerin seyri nedeniyle Çin ile sözleşme imzalanmasının yüzde 90 olasılıkla gerçekleşeceği, teknik olarak hiçbir pürüzün olmadığı belirtildi. Bu aşamadan sonra şayet Çin ile sözleşme imzalanmazsa, bunun ancak siyasi bir kararla olabileceği ifade ediliyor. NATO ve ABD’den ihaleyle ilgili son dönemde yapılan eleştiriler ise SSM kaynakları tarafından, “Türkiye’nin de üyesi olduğu NATO adına son sözü NATO Konseyi söyler. Şu ana kadar eleştirileri ise NATO’nun memurları yaptı. Türkiye kaynaklarını çeşitlendirmek ve alternatif yaratmak zorunda. Yani sadece Batı sistemi içinde olmak zorunda değil” diye değerlendirildi.
KERRY, DAVUTOĞLU’NU UYARDI
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun, ABD’li meslektaşı John Kerry ile yaptığı görüşmede de füze konusu gündeme geldi. Kerry’nin sözcüsü Jen Psaki, görüşmede Kerry’nin ‘kaygılarını’ dile getirdiğini ve ‘NATO sistemiyle uyumlu bir sistemi tedarik etmenin önemini’ tekrarladığını söyledi. Psaki, Davutoğlu’nun ‘görüşmelerin 2009’da başladığını ve 4 yıl boyunca kimsenin bu konuda kaygı dile getirmediğini’ söylediği hatırlatılınca da Psaki şu yanıtı verdi: “ABD’nin yaptırımlarının olduğu bir şirketle anlaşmaya dair kaygılar dile getirmediğimize inanmak zor.”
