ABD'den Türkiye'ye bir girişimci kadın hikayesi

MURAT ÇOBAN - ABD'de bir üniversitede öğretim üyesiyken dedesinin vefatı üzerine memleketi Burdur'a gelen 37 yaşındaki Aynur Onur, "miras kalan araziler boş kalmasın" düşüncesiyle uzun süre kafa yorduğu susuz tarım projesini hayata geçirerek örnek bir başarı hikayesi yazdı.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünden 2006'da mezun olan Aynur Onur, akademik kariyer için gittiği ABD'de yüksek lisansını yaptığı Indiana Üniversitesine doktora öğrencisi olarak kabul edildi. Burada Askeri ve Medikal Antropoloji alanında doktorasını tamamlayan Onur, aynı üniversitede öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı.

Dedesinin vefat ettiği haberi üzerine 2011 yılında Burdur'un Karamanlı ilçesine bağlı Kayalı köyüne gelen Onur, miras kalan tarlaları değerlendirmek için proje arayışına girdi. Bu süreçte köydeki nüfusun gün geçtikçe azalmasına da üzülen Onur, aynı zamanda istihdam sağlayacak bir yatırım planı yaptı.

- Hayalini kurduğu tarım projesi için akademisyenliği bıraktı

Bir süre daha ABD'de akademisyenliğine devam eden Onur, hayalini kurduğu tarım projelerini gerçekleştirmek için evini ve arabasını da satarak iki yıl önce memleketine döndü.

Dedesinden kalan tarlalarda lavanta, altın otu (ölmezçiçek), tıbbi papatya, adaçayı, kekik ve biberiye gibi tıbbi aromatik bitkiler yetiştirmeye başlayan Onur, traktör satın aldı, bu bitkilerin yağlarını çıkaracak bir de tesis kurdu.

Kardeşini de yanına alarak üretime ağırlık veren Onur, hayata geçirdiği susuz tarım projesine köydeki kadınları da dahil etti. Böylece istihdam sağlamaya da başlayan Onur, aromatik bitkilerin yağının çıkarıldığı tesiste ara ürün imal etmeye başladı. Aynur Onur'un yeni hedefi ise kozmetik sektörüne girmek.

- Köyüne yatırım için ABD'deki evini ve arabasını sattı

Aynur Onur, AA muhabirine, ABD'deki akademik kariyerini bırakarak memleketine faydalı olmak için doğup büyüdüğü topraklara geldiğini söyledi. Bilginin peşine düşerek yurt dışına açıldığını ancak gerçek bilgi hazinesinin memleketinde olduğunu anladığını dile getiren Onur, ABD'den Burdur'a uzanan "başarılı girişimci kadın" hikayesinin 2011 yılında dedesinin vefatıyla başladığını aktardı.

Dedesinin sağlığında ilgilendiği tarlaların vefatının ardından bir daha ekilmeyeceği düşüncesinin kendisini üzdüğünü ifade eden Onur, bunun üzerine köydeki nüfusun ve okuldaki öğrenci sayısının azaldığını görmenin de ABD'den dönüşünde etkili olduğunu belirtti.

"Amerika'daki evimi ve arabamı satarak köye geldim. Burada bir traktör alıp dedemin tarlalarında aromatik bitki yetiştirmeye başladım. Bu bitkilerin yağının çıkarıldığı bir de tesis kurdum" diyen Onur, köydeki kadınlara istihdam kapısı aralamanın da mutluluğunu yaşadığını dile getirdi.

- "Geliri geleneksel ürünlere göre çok daha yüksek"

En büyük amacının kadınların öncülüğünde susuz tarım kooperatifi kurmak olduğunun altını çizen Onur, "Kooperatifle yeni nesil çiftçiler yetiştirmek, tarımı yeni akım bir moda haline getirmek istiyoruz. Susuz tarımla üretilen tıbbı aromatik bitkilerinden hem çok verim alınabiliyor hem de geliri geleneksel ürünlere göre çok daha yüksek." ifadesini kullandı.

Su kaynaklarının dünya nüfusunun artış hızından 2 kat hızlı tükendiğine işaret eden Onur, şöyle konuştu:

"Böyle olunca çölleşmeyle muhtemel gıda kıtlığı ve açlıkla karşılaşacağız. Bu nedenle geleneksel tarım yöntemlerimizi çok hızlı bir şekilde değiştirmek zorundayız. Biz burada susuz tarım, gübre ve zirai ilaç kullanmadan elde ettiğimiz ürünlerimizin fabrikada yağını çıkarıp, toptan ve perakende cam şişelerde yurt içine ve yurt dışına pazarlayacağız. Hızlı bir şekilde şirketleşmeyi ve aynı zamanda kooperatifleşmeyi planlıyoruz. Susuz tarım projemizde çalışan 6 devamlı, 15 gündelikçi kadın işçilerimiz var. Bu kadınlarımız susuz tarımın her aşamasını en iyi şekilde anlayıp, öğrendiler, deneyim kazandılar. Bu çalışmayı ve alınan verimi gören kadın çalışanlarımız, cesaretlenerek kendi tarlalarında ekim dikim yapmayı planlıyor."

- Köydeki kadınlar istihdam ediliyor

Tesiste çalışan işçilerden Gülay Şener de lavanta ve altın otunun gelirinin iyi olduğunu, ileride kendisinin de bu bitkileri yetiştirmeyi planladığını aktardı.

Ece Nur Ercan ise Onur'un kurduğu tesisin kendilerine iş kapısı olduğunu dile getirdi. Kadınların tarımda sürekliliği sağlayabileceğine inandığını vurgulayan Ercan, "Tarımın Türkiye'de çok önemli bir yeri var. Biz, tarımı geliştirip, çeşitlendirmek istiyoruz." dedi.