ABD’nin İran’a ambargo uygulaması

Van Ticaret ve Sanayi Odası ve Van Esnaf Sanatkarlar Odalar Birliği, İran’a yönelik ambargonun fırsata çevrilmesini isteyerek, ülkemizin yeraltı ve yerüstü kaynaklarını değerlendirme çalışmalarında ise Van’a öncelik verilmesini talep ettiler.
Van Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva ve Van Esnaf Sanatkarlar Odalar Birliği Başkanı İsa Berge tarafından ortak yapılan açıklamada, ABD’nin İran’a uyguladığı ambargonun bugün itibarıyla başladığı hatırlatıldı. Öncelikle uluslararası ticaret bakımından dünyada hiçbir ülkenin bir başka ülke üzerinde ambargo uygulamasının doğru olmadığı ifade edilen açıklamada, “Türkiye ambargodan muaf tutulan 8 ülkeden birisi olarak ilan edilmiştir. Akaryakıt çerçevesindeki ham petrol ve petrol ürünlerinin ithali konusunda şu anda bir sorun görünmemektedir. Ancak doğalgazın yaptırıma dahil edilmesi durumunda, ülkemiz bundan zarar görecektir. ABD, İran’a başta petrol ve petrol ürünlerinin satın alımına uluslararası kısıtlamalar getirerek ambargoyu bugün başlatıyor. İran’ın finans ve enerji sektörlerinin yanı sıra, liman operatörleri, gemicilik ve gemi inşaatı sektörleri ile aracılık ve sigorta şirketlerine de kısıtlama getiriliyor. Hiç şüphesiz İran ile 280 kilometre sınırı olan ilimiz Van, her durumdan etkilenecektir. Hem ülkemiz hem de Van’ımız için bu ambargoyu fırsata çevirmeliyiz. Ülkemizin İran ile olan dış ticaret hacmimi daha da yükseltmeliyiz. İnsani ilişkilerimizin daha da müreffeh bir seviyeye yükselmesi için kardeş ülke İran’ın, Türkiye’ye özel yurtdışına çıkış harcında indirime gitmesini talep ediyoruz. Böylece iki ülke arasındaki dostluğumuz daha da pekişecektir” denildi.
1997-1999 yılları arasında Van’da mazot, ithali ve ihracı müsaadeye tabi olan mallar arasına alındığı ve sınır ticaretine konu edildiği dile getirilen açıklamada, şöyle denildi:
“Yaklaşık 7 bin kamyonun satın alındığı o dönemde, Van’da adeta bir şahlanma yaşandı ve Van ekonomisine büyük katkılar sağlandı. Sınır ticareti yapan esnaf ve tüccarlardan alınan fon ile Van Valiliğinde önemli bir finans kaynağı elde edildi. Dolayısıyla mazotun sınır ticaretine konu edildiği o kısa dönemde, il ekonomisi için büyük faydalar sağlandı. Bakan Yardımcımız Fatih Çiftçi’nin ve Valimiz Murat Zorluoğlu’nun çabaları sonucu Kapıköy Sınır Kapısı’nın modernizasyonunda sona yaklaşılmaktadır. Van’ımıza yakışır bir gümrük kapısına kavuşacağız. Bu nedenle akaryakıtın, yanı sıra sınır ticareti kapsamındaki ürünlerin yelpazesi daha da genişletilmelidir. Böylece Van’ımızın en önemli sorunlarından biri olan işsizliğe de bir nebze olsun çözüm bulunacaktır. Esnafımızın, sanatkarımızın ve tüccarımızın ticaret potansiyeli ile birlikte istihdam sayısı da artacaktır.”
Akaryakıt talebi günde 1 milyon varile yaklaşmış olan Türkiye’nin, geçtiğimiz yıl günde ortalama 515 bin varil ile tarihinin en yüksek ham petrol ithalatını yaptığı hatırlatılan açıklamada, “İran’ın Türkiye’nin ham petrol ithalinde 2011’de yüzde 51 iken, 2012’de yaptırımların yürürlüğe girmesinden itibaren düştü. Geçtiğimiz yıl Türkiye ham petrol ithalinin neredeyse yarısını İran’dan karşıladı. Bu gerçekler ortadayken, ülkemizin mevcut petrol kaynakları da mutlaka değerlendirilmelidir. Örneğin 1886’dan 1948’e kadar, Rusların Muradiye’de günde 2 ton akaryakıt (mazot) çıkardığı ve Tiflis’e gönderdiği söyleniyor. Erek Dağı ve Gürpınar’da açılan petrol kuyularının betonla kapatıldığı belirtiliyor.
20 Ocak 1909’da Muradiye’de Fuat Paşa’ya ve Van Belediyesine petrol ve neft madeni işletme ruhsatı verildiği biliniyor. Ayrıca 1914’te Hereşik, Amik Kalesi, Haydar Mahallesi, Mürüvaz Mahallesi, Surp Gevork Manastırı arasında kalan 5 bin dönümlük arazide petrol çalışmaları başladı, ancak Ermeni savaşı nedeniyle ilerleme sağlanamadı. Fransız iş adamı Emil Mayen, 27 Ağustos 1924’te Beşparmak ve Gürzüt köylerindeki petrolü işletmeye başlamıştı. Tüm bu iddiaların üzerine gidilerek, varsa Van’daki petrol yatakları ülke ekonomisine kazandırılmalıdır” ifadeleri kullanıldı.
Ambargonun temel ürünü olan akaryakıtın dünya ekonomisindeki yerinin tartışılmaz olduğu kaydedilen açıklamada, şöyle denildi:
“Bu kapsamda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan öncülüğünde, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının başlatacağı, ülkemizin yeraltı ve yerüstü kaynaklarını değerlendirme çalışmalarında Van’ımıza öncelik verilmesini talep ediyoruz.”