Açık lise yönetmeliği tartışmaları

ANKARA (İHA) - YÖK, Açık Lise Yönetmeliği'nde yapılan değişikliklerde imam hatiplilere katsayı farkının aşılmasında düzenlemeyle 'kıyak' geçildiği iddiasıyla dava açmaya hazırlanırken, CHP'de eleştirileri oklarını yöneltmeyi sürdürüyor.

Açık Lise Yönetmeliği'nde mesleki ve teknik orta öğretimin, genel orta öğretim içerisindeki oranını yükseltilmesinin amaçlandığı belirtildi. Bu düzenlemeyle anayasanın 10. maddesinde belirtilen 'eşitlik ilkesine' uygunluk gözetilip 'eğitimde fırsat eşitliğinin' sağlandığı ileri sürülüyor. Eğitim uzmanları ise bu konuda, "Mevcut uygulamada Genel Lise öğrencilerinin Mesleki ve Teknik Açık Lise'ye kaydolup fark derslerini vererek iki alanda diploma alma hakkı vardır. Ancak aksi durum yasaklanmıştır. Bu yönetmelikle ve 14.12.2005 tarihli genelge ile bu yasak kaldırılmıştır" ifadelerine yer veriyor. Yönetmelik değişikliğiyle genel liselerin alan değiştirme veya ikinci bir alanı bitirme probleminin ortadan kalkmasıyla birlikte orta öğretim okullarından ayrılanlar ve mezun olanlara ve bir yüksek öğretim kurumundan ayrılan veya mezun olanlara, şartlarını yerine getirdikleri taktirde Açık Öğretim Lisesi'nden mezun olma hakkı elde edecekler. Bu yenilikle mesleki ve teknik eğitim öğrencilerinin iki fark dersi vererek ikinci diploma alacakları yolundaki iddiaların doğru olmadığını kaydeden kaynaklar her alanda asgari 80 kredililik ders alma veya tamamlamanın esas olduğunu belirtiyor. Kişinin daha önce bitirdiği programda aldığı zorunlu veya seçmeli derslerin sayısı ve durumu tamamlamada belirleyici olacağını belirten aynı kaynaklar şu görüşleri dile getiriyor:

"Bu durumda öğrencilerin ayrıca bir diploma sahibi olmak için 6 ders ile 20 ders arasında değişen sayılarda fark dersi almaları söz konusu olabilecek. Düzenlemeyle en avantajlı okul türü iddia edildiği gibi İHL'ler değil, Teknik Lise ve Anadolu Teknik Liseleri olacak. Çünkü bu okullarda uygulanan eğitim programları ile genel liselerin alan ve ortak dersleri örtüşmekte. Bu okullarda okuyan öğrenciler, Açık lise diploması alabilmek için en az fark dersi vermek zorundalar. İHL'lerin tüm orta öğretim içerisindeki payı yüzde 3.36. mesleki ve teknik eğitimdeki öğrencilerin arasındaki payı ise yüzde 5.33. Yüzde 94.67'lik bir dilimi oluşturan diğer mesleki ve teknik eğitim kurumlarındaki öğrenciler sanki hiç yokmuş gibi bir yaklaşım sergilenerek 'imam hatiplilere çifte diploma' şeklinde haberler yapılması iyi niyetle bağdaşmayacaktır."
Eğitim uzmanları, dünyanın gelişmiş ülkelerinde, alanlar arası geçişin serbest olduğuna vurgu yaparak, lise öğrencilerinin meslek lisesi diploması almaya hakları olduğunu, bu düzenlemeyle liselilerin hakkı korunmakla birlikte meslek liselerinde de okuyan öğrencilere de lise diploması alma yolunun açılmakta olduğunu vurguladı. Öte yandan yetkililer, yapılan düzenlemenin tüm öğrenciler için bir mecburiyet getirmediğini, yükseköğretim yapmak isteyen istekli ve başarılı öğrencilere sadece bir imkan verdiğine dikkat çekerek, "Sanki bütün öğrenciler Açık Lise'ye kaydolacakmış gibi bir varsayımdan hareket etmek kişilere yanlış yorumlara ve sonuçlara götürür" ifadelerine yer verdi ve buradaki anlam farkına dikkat çekti.

AB içindeki mevcut durumda Türkiye'deki yeni uygulamayı destekler nitelikte. OECD Ulusal Eğitim İnceleme Raporu'nda mesleki ve teknik öğretim öğrencilerinin sistem içinde dikey ve yatay hareketi önündeki 'negatif çarpan' ve diğer engellerin kaldırılması hususuna dikkat çekiyor. Örneğin Almanya, Avusturya, Hollanda, Belçika, İspanya, Portekiz gibi daha birçok ülkede şartları yerine getirildiği taktirde mesleki ve teknik öğretim mezunlarına üniversitelere geçiş hakkı verildiği göze çarpıyor. Bakanlık kaynakları ayrıca Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Robin Horn'ın Açık Lise Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikleri desteklediklerini ve bu uygulamayı güçlendirmek için MEB'e verecekleri kredinin bir bölümünü bu alana ayırmak istediklerini açıkladığını belirtti.