Adada darbenin yıldönümü
LEFKOŞA (İHA) - Kıbrıs'ın kaderini değiştiren faşist Yunan darbesinin 30. yıldönümü anılıyor. Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlamak isteyen Yunan generaller öncülüğünde Makaryos'a karşı girişilen ve katliama dönüşen, Türkiye'nin garantörlük haklarını kullanarak 20 Temmuz 1974'te adaya asker çıkarmasıyla önlenen askeri darbenin 30. yıldönümü bugün anılıyor.
Adanın Yunanistan'a bağlanmasının (ENOSİS) daha fazla geciktirilmesine karşı olan EOKA'cı Rumlar ile Yunanistan'daki Albaylar Cuntası'nın Kıbrıs'taki subay ve askerleri, 15 Temmuz 1974'te ENOSİS'i daha uzun vadede gerçekleştirme yanlısı olan sözde Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makaryos'a darbe yapmışlardı.
Yunan askeri cuntası, Kıbrıs Türk halkını topyekün soykırımdan geçirerek hayalini kurdukları ENOSİS'i gerçekleştirmek için Kıbrıs'taki EOKA'cılarla birlikte Makaryos'u devirmiş ve EOKA'cı Nikos Sampson'u sözde "Cumhurbaşkanı" ilan etmişti.
Darbe sırasında EOKA karşıtı veya Makaryos yanlısı 2 bin kadar Rum ve Yunan öldürülmüştü. Faşist cunta, Türkler'e karşı tedhiş eylemlerinin yoğunlaşmasına da öncülük etmişti.
İLK DARBE Yunanistan, Kıbrıs'ı kendisine bağlamak amacıyla ilk darbesini 23 Aralık 1963'te gerçekleştirmişti. Dönemin Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makaryos ve diğer işbirlikçileriyle Yunanistan, ENOSİS'in gerçekleşmesine engel olarak gördükleri Kıbrıs Türkleri'ni yok etmek amacıyla hazırladıkları Akritas Planı'nı uygulamaya koymuş, ancak ummadıkları bir direnişle karşılaşmışlardı.
Rum ve Yunanlılar, bu planla birçok Türk'ü katletmiş ve Türkler'i Kıbrıs Cumhuriyeti'nin organlarından dışlamayı başarmışlardı. Geçitkale ve Boğaziçi köylerine 15 kasım 1967'de düzenlenen kanlı saldırıların ardından Türkiye'nin ultimatom vermesi ve müdahale hazırlıkları yapması üzerine Rum ve Yunanlılar politika değişikliğine gitmiş, Kıbrıslı Türkleri ekonomik yönden çökerterek adadan göçe zorlayacak uzun vadeli bir planı uygulamaya koymuşlardı.
Kıbrıslı Türkler'in bu plana da direnmesi üzerine Grivas liderliğindeki EOKA'cılarla ENOSİS'te acele edilmemesini savunan Makaryos yanlıları arasında ihtilaf çıkmıştı. Bu ihtilaf zamanla taraflar arasında silahlı çatışmaya dönüşmüş, 15 Temmuz 1974'ten önce de Makaryos'a karşı birkaç kez başarısız suikast girişiminde bulunulmuştu.
