Adalet Bakanlığı: Anayasa Mahkemesi'ne başvurma yetkisi yok

Adalet Bakanlığı, 6526 sayılı Kanunla kaldırılan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinin, özel yetkili mahkemelerin kaldırılmasına ilişkin Kanun ile ilgili Anayasa Mahkemesine başvurma konusunda herhangi görev ve yetkisinin bulunmadığını açıkladı.

Adalet Bakanlığı, özel yetkili mahkemeleri kaldıran ve tutukluluk süresini 5 yıla indiren 6526 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinin ardından Ergenekon Davası kapsamında tahliye taleplerini reddederek,Meclis'in mahkeme kaldırmaya yetkisinin bulunmadığı ve söz konusu kanunla ilgili Anayasa Mahkemesi'ne iptal başvurusunda bulunulduğu yönünde açıklamalarda bulunan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nin, değerlendirmelerine ilişkin yazılı açıklamada bulundu. 6526 sayılı Kanunla kaldırılan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinin, özel yetkili mahkemelerin kaldırılmasına ilişkin Kanun ile ilgili Anayasa Mahkemesine başvurma konusunda herhangi görev ve yetkisinin bulunmadığını belirten Adalet Bakanlığı, kaldırılan mahkemenin gerekçeli kararı belirtilen süre içinde yazmak dışında konuya ilişkin bir yetkisinden söz edilemeyeceğini kaydetti.

Anayasanın "Mahkemelerin bağımsızlığı" başlıklı 138. maddesinin ikinci fıkrasında; "Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremez; genelge gönderemez; tavsiye ve telkinde bulunamaz" hükmünün yer aldığının anımsatıldığı açıklamada, Anayasa'da yer alan "mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri" yer aldı. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun görevlerinin de sıralandığı açıklamada,6526 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinin ardından Terörle Mücadele Kanununun 10. maddesi uyarınca görevlendirilen ağır ceza mahkemelerinin kaldırıldığı anımsatıldı.

KORUMA TEDBİRLERİ DİĞER MAHKEMELER TARAFINDAN VERİLEBİLİR

Açıklamada, mahkemelerin ancak kanunla kurulabileceği, yetki ve usulde paralellik ilkesi gereği kurulan mahkemelerin yine kanunla kaldırılabileceği, Devlet Güvenlik Mahkemelerinin 5190 sayılı Kanunla, Ceza Muhakemesi Kanununun 250. maddesi gereğince kurulan mahkemelerin de 6352 sayılı Kanunla kaldırıldığı belirtildi. Açıklamada, 6087 sayılı Kanun ve 5235 sayılı Kanunda Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna verilen mahkeme kaldırma yetkisinin, münferit olarak bir mahkemenin veya dairesinin (örneğin Hopa Mahkemelerinin kapatılması veya Hopa 2. Sulh Ceza Mahkemesinin kapatılması gibi) iş yoğunluğu ve coğrafi durum gözetilerek kaldırmaya ilişkin olduğu vurgulandı.

6526 sayılı Kanun'un 6 Mart 2014 tarihinde yürürlüğe girmesiyle özel yetkili mahkemelerin tümünün kaldırıldığının, kanunda kaldırılan mahkemelerdeki dosyaların devir işlemleri sonuçlanıncaya kadar koruma tedbirleri hakkında karar vermeye kaldırılan mahkemelerin bulunduğu yer hâkim veya mahkemelerinin yetkili olacağının açıkça düzenlendiğinin belirtildiği açıklamada, bu dosyalarla ilgili kaldırılan mahkemelerin karar veremeyeceği, bu tür talepleri değerlendirme yetkisinin o yerdeki diğer hâkim veya mahkemelere ait olduğu kaydedildi. 6526 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 6 Mart 2014 tarihi itibarıyla 6352 sayılı Kanunun geçici 2. maddesi uyarınca görevine devam eden İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi kaldırıldığı için bu mahkemenin koruma tedbirleri de dâhil olmak üzere hiçbir konuda karar verme yetkisinin kalmadığının vurgulandığı açıklamada, "Geçici madde uyarınca, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinin sadece elinde bulunan dosyalar bakımından 15 gün içinde henüz gerekçesi yazılmamış hükümlerin gerekçelerini yazmak yetkisine sahiptir. Bunun dışında herhangi bir görev ve yetkisinin yoktur ve anılan mahkemeye ait olup da, devredilmesi gereken dosyalarla ilgili koruma tedbirlerine ilişkin kararların, ancak İstanbul Adliyesinde bulunan diğer hâkim veya mahkemeler tarafından verilebilecektir" denildi.

GEREKÇELİ KARARI YAZMAK DIŞINDA YETKİSİ YOK

Açıklamada, Anayasanın 152. maddesinin "Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak olan bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasaya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesinin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakır" hükmü gereğince yargılama yapmakta olan mahkemenin somut norm denetimi yoluyla Anayasa Mahkemesine başvurabilmesi için görülmekte olan derdest bir dava bulunması ve aykırılığı ileri sürülen hükmün olaya uygulanacak nitelikte olması gerektiği vurgulandı. Adalet Bakanlığı, İstanbul 13 üncü Ağır Ceza Mahkemesinin önünde görülmekte olan bir dava bulunmadığı gibi iptali istenen kanun hükümlerinin söz konusu olaya uygulanacak nitelikte olmadığını belirtti. 6526 sayılı Kanunla kaldırılan mahkemenin gerekçeli kararı belirtilen süre içinde yazmak dışında konuya ilişkin bir yetkisinden söz edilemeyeceğinin ifade edildiği açıklamada, mahkemenin Anayasa Mahkemesine başvurma konusunda herhangi görev ve yetkisinin de bulunmadığı belirtildi. (ANKA)