Kadınların %80'i adet ve adet öncesi dönemde yaşadıkları PMS (premenstrüel semptomlar) şikâyetlerinden yakınıyor.Kadınların %34'ü PMS(adet öncesi sendrom) şikayetlerini günlük hayatlarını olumsuz etkileyecek şiddette, %37'si ise orta şiddette yaşıyor. Adet sırasında rahimden salgılanan prostaglandin hormonuna bağlı olarak görülen çok şiddetli ağrıları (dismenore) her zaman yaşayan kadınların oranı ise %61'e kadar çıkabiliyor. Ağrılara ek olarak bulantı, kusma, ishalimsi bağırsak hareketleri, titreme, ateş, çarpıntı gibi bazı şikayetler de görülebiliyor. Kadınların 1-3 gün boyunca çoğu durumda kendini iş göremeyecek kadar kötü hissetmesine neden olur.
Adet öncesi yani premenstrüel dönemde salgılanan progesteron; kişide iştah açılması, şeker yemeye eğilim, ödem, kilo alma, bağırsak hareketlerinde tembellik, göğüslerde ağrı ve sızıya sebep olabilir. Ruhi sıkıntılar oluşabilir. Depresyon, çevreyle uyumsuzluk, konsantrasyon güçlüğü, iş performansının düşmesi gibi bir takım olumsuz etkiler görülebilir.
Adetten vazgeçebilirsiniz
En etkin korunma yöntemlerinden biri olan rahim içi sistem ile kadınlar, korunmanın yanı sıra adetlerini azaltabilecek ve adetin neden olduğu şikayetlerini de ortadan kaldırabilecekler. Kadının doğurganlığının devam
ettiğini bildiğimiz sürece adet olmaması bir avantaj. Ayrıca adet olmamanın kansızlığın önlenmesi, ağrı çekilmemesi, baş ağrısı, stres, sıkıntının daha az yaşanması, pedlerle uğraşılmaması gibi faydaları var.
Kirli kan inancı doğru mu?
Adet kadınlığın göstergesi gibi kabul edilip hayattaki en önemli şeylerden biri oluyor ve gerektiğinden çok önem veriliyor. Medeniyet arttıkça verilen önem azalıyor. Hatta pek çok kadın ‘adetim olmasa daha rahat olmaz mıyım' gibi isteklerle doktora başvurmaya başladı. Değişik yöntemlerle örneğin bazı spirallerde olduğu gibi rahmin zarına hormon vererek bu zarı inceltebilirsek, rahim zarı adet döküntüsü yapamayacak kadar ince bir hale gelir. Dolayısıyla kan ne ürer ne de dökülür. Bu geriye dönüşü olan bir olay, hormonu kestiğiniz anda tekrar adet görebilirsiniz.
Gebeliği önleyen ve kanamayı azaltıcı özelliği ile uzun vadeli kullanım kolaylığını tek bir yöntemde birleştiren Rahim İçi Sistem (RİS) yüzde 99,8 koruyuculuk sağlıyor. Gestagen salan küçük bir silindir ve buna bağlı T biçimli bir plastik kısımdan oluşan RİS, her gün aynı miktarda gestageni rahim boşluğuna salarak rahim ağzındaki salgının kıvamı koyulaştırıyor ve spermlerin rahim boşluğuna ulaşması güçleştiriyor. Doktor tarafından rahime yerleştirildiği ilk günden itibaren 5 yıllık süre boyunca güvenli ve etkin bir koruma sunan RİS, her gün hatırlanması gereken bir yöntem olmadığı için özellikle unutkan kadınlar için ideal. Tamamen geri dönüşlü olan RİS, rahimden çıkarıldığı ilk aydan itibaren gebe kalma imkanı sunuyor. En etkin doğum kontrol yöntemlerinden biri olan rahim içi sistemde, rahime yerleştirilen T şeklindeki özel plastik bir cisim içinde bulunan çok düşük dozdaki Gestagen hormonu, rahim zarına etki ederek zarı inceltiyor. Zar inceldikçe adet azalıyor ve bir süre sonra yumurtalıkların faaliyeti aynen devam etmesine rağmen, rahim zarı kalınlaşamadığı için adet üretemiyor. Bu şekilde hem gebelikten korunuluyor, hem de adet kanamasında ciddi bir azalma söz konusu oluyor. Rahim İçi Sistem çıkarıldıktan sonra 3 ile 6 hafta içinde adetler tekrar başlıyor. RİS, aynı zamanda adet kanamasını azalttığı için aşırı kanamanın sebep olduğu halsizlik, yorgunluk ve kansızlığı önlüyor. Ayrıca miyomu olan hastalarda rahim içi sistem tedavi amaçlı da kullanılıyor. Salgıladığı hormonla miyomların büyümesi azalıyor. RİS, düzensiz adet kanaması yüzünden rahim ameliyatı olması gereken kişileri bu ameliyatlardan kurtarabiliyor.Rahim İçi Sistemler Vücudun Hormon Dengesini Etkilemiyor
RİS rahim içinde lokal etki ediyor, bu nedenle tüm vücudu etkileyebilen diğer yöntemlere kıyasla daha az hormon içeriyor. Ayrıca diğer yöntemlerden farklı olarak kullanıcının yumurtalık fonksiyonları etkilenmiyor, vücut kendi hormonlarını üretmeye ve her ay yumurtlamaya devam ediyor.
RİS Tedavi Amaçlı da Kullanılıyor
RİS, doğum kontrol yöntemi olmasının yanı sıra bazı hastalıklarda tedavi amaçlı da kullanılıyor. RİS rahim iç zarının oluşumu zayıflattığı ve kullanıma bağlı olarak adet kanamalarını zamanla daha zayıf, kısa süreli ve az ağrılı hale getirdiği için özellikle yoğun ve ağrılı adet kanamalarının (dismenore) tedavisinde tercih ediliyor. Menopoz sonrası hormon destek tedavisi amacıyla kullanılabiliyor. Rahim ağzındaki salgının kıvamı koyulaştırdığı için genital enfeksiyon riskini azaltıyor. Ayrıca dış gebelikten ve rahim kanserinden de koruma sağlıyor.
Prof. Dr. Umur Çolgar