Adıyaman'ın yerli ve arıları tespit ediliyor

Adıyaman'da Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Sert kabuklu Meyveler Araştırma Enstitüsünce yürütülen proje kapsamında il genelinde yerli arıların tespiti için çalışma başlatıldı.

Projeyle, kovan sayısı bakımından bölgenin ve Türkiye'nin önde gelen illerinden Adıyaman'a özgü yerli arıların tespit edilerek, tescil edilmesi hedefleniyor.

Proje yöneticisi ve Sert Kabuklu Meyveler Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Atilla Öztokmak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2017'de kurulan enstitüde kabuklu meyveler ve arıcılıkla ilgili çalışmalar yaptıklarını söyledi.

Enstitünün bademde ülkesel, arıcılıkta da bölgesel sorumluğa sahip olduğunu ifade eden Öztokmak, "Adıyaman, şu anda bademde alan bakımından Türkiye'de birincisi. Üretim bakımından da 11 bin tonla birinci sıradayız. Badem üretiminin yanı sıra Adıyaman arıcılıkta da önemli bir yere sahiptir. Adıyaman'da 2018 TÜİK verilerine göre, 67 bin 950 adet arı kovanı bulunmaktadır. Güneydoğu illeri içerisinde Adıyaman, arı kovanı sayısı ile 3'üncü sırada yer almaktadır." dedi.

Öztokmak, arıcılıkta verimliği artırmanın, kovan içerisindeki arıların genetik ve fizyolojik özelliklerini belirleyen ana arılara bağlı olduğunu dile getirerek, Türkiye'de Ege Bölgesi'nde yaşayan "Efe" ile soğuk iklimde yaşayan "Kafkas" arı cinslerinin tescil edildiğini belirterek, hedeflerinin Güneydoğu Anadolu Bölgesi için de bir ırkı tescil ettirmek olduğunu vurguladı.

- "Son dönemler arı kayıpları fazla

Adıyaman'ın yaz aylarında sıcaklıkların 40 dereceye çıktığını anımsatan Öztokmak, şöyle konuştu:

"Her arı ırkı, sıcaktan dolayı hem il hem de bölgemizde yaşama şansı bulamamaktadır. Arılar da genetik olarak kendi doğal bölgelerinde daha verimli çalışmaktadır. Adıyaman'da uzun yıllardan beri 'kılıç, kalkan arı' dediğimiz yerli arıları bulunmaktadır. Bu arılarımız bu bölgeye adapte olmuş ve yüksek yaşama gücüne sahip arılardır. Son dönemlerdeki kış döneminde arı kayıpları artmaya başladı. Normalde yüzde 20 civarında arı ölümü normal kabul edilir. Son yıllarda yüzde 80 dolaylarında arı kayıpları gerçekleşiyor. Bunun başlıca sebebi ise dışarıdan getirtilen ana arıların bölgenin iklim ve coğrafi şartlarına adapte olmamasıdır. "

- "Adıyaman'ı temsil eden arılardan yeni koloniler oluşturacağız

Öztokmak, Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne (TAGEM) sundukları projenin geçen yıl kabul edildiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Projemizin adı, 'Adıyaman yerli bal arılarının morfolojik, fizyolojik ve davranış özellikleri bakımından tanımlanlanması'. Adıyaman'ın il ve ilçelerindeki bütün arıcıları dolaşarak yerli arıları bulup tespit edeceğiz. Bulduğumuz yerli arılardan örneklerler toplayacağız. Bu örnekleri proje ortağımız Harran Üniversitesine göndereceğiz. Adıyaman'daki arılar, laboratuvarlarda morfolojik olarak değerlendirilip, incelenecek."

Adıyaman'ın her ilçesinden arılı kovan satın alacaklarını aktaran Öztomak, "Kkovanları Adıyaman'da Atatürk Barajı'na kapalı izole bir bölgeye taşıyacağız. Burada Adıyaman'ı temsil eden arılardan yeni koloniler oluşturacağız. Bu oluşturulan kolonilerle iki yıl içerisinde arıların fizyolojik ve davranış özellikleri bakımından çalışmalar yürüteceğiz. Bütün bu çalışmaları yaptıktan sonra Adıyaman'ın yerli bal arıları eko tipini tespit etmiş ve tanımlamış olacağız. Hedefimiz, Adıyaman'ın yerli arılarını tanımlama işleminden sonra tescillemek. Tabii tescillendikten sonra da arıların üretip yaygınlaştırılmasını sağlayacağız." dedi.