Adli yardım nedir? Baro tarafından avukat desteği ücretsiz mi sağlanıyor?

Pek çok vatandaşın ömrü boyunca adli süreçlerle asgari düzeyde bir ilişkisi vardır. Bu nedenle vatandaşların adli konular hakkındaki detayları bilmemesi son derece doğaldır. Adli yardım, yargılama sürecinde mali açıdan gücü yetmeyen vatandaşlara verilen bir kamu hizmetidir. İşte “Adli yardım nedir, baro tarafından avukat desteği ücretsiz mi sağlanıyor?” soruları hakkında merak edilen tüm detaylar.

Adli Yardım Nedir?

Adli yardım nedir diye merak ediyor olabilirsiniz, hemen açıklayalım. Adli yardım, adli yargılamanın adil ve eşit bir biçimde gerçekleşebilmesi için sağlanan bir destektir. Mali gücü yetmeyen vatandaşlar için avukat tutmanın son derece pahalı bir işlem olacağı açıktır. Ancak mali gücü yetmeyen vatandaşların savunma hakkından mahrum kalması, hukukun eşit ve adil olmak gibi prensipleriyle çelişkili bir durum gösterir. Bu doğrultuda devlet, mali gücü yetersiz olan vatandaşlara adli yardım desteği verir. Adli yardım desteği kapsamında vatandaşların avukat ücreti ödemeden savunma hizmetlerinden faydalanması sağlanır. Adli yardımın çerçevesi, adli yardım yönetmeliği ile bellidir. Bu kapsamda vatandaşların adli yardım desteği için baroya başvurmasının önü her zaman açıktır.

Adli Yardım Başvurusu Nereye Yapılır?

Adli yardım talebi için başvuru, baroya ve yargılamanın gerçekleştirileceği mahkemeye yapılır. Eğer dava hali hazırda açılmış ise aynı şekilde başvurunun önce baroya sonra da davayı gören mahkemeye yapılması gerekir. İcra ya da iflas gibi durumlarda ise başvuru baro ile birlikte işlemi takip edecek olan icra mahkemesine yapılmalıdır.
Adli Yardım Talebi Nasıl Yapılır?

Adli yardım talebinde bulunacak kişinin öncelikle başvurusunu baro kapsamındaki adli yardım bürosu ve temsilciliklerine iletmesi gerekir. Adli yardım bürosu ise talebi gerçekleştiren kişiden gelir durumunu anlayabilmek için bazı evraklar ister. Başvuran kişi gerekli evrakları teslim ettikten bir süre sonra adli yardım bürosu talebi baroya iletir ve baro talep hakkında kararını verir.

Adli Yardım İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Gelelim adli yardım için gerekli belgelere. Adli yardım talebinde bulunacak kişi, öncelikle iddiasının özetini içeren bir adli yardım dilekçesi yazmalıdır. Bununla birlikte iddiasını dayandırdığı delilleri, yargılama için gereken masrafları karşılayamayacak durumda olduğunu kanıtlamak üzere taşınır ve taşınmaz mal bilgilerini, ailevi durumunu, bakmakla yükümlü olduğu kişileri ve aylık kazancını gerekli belgelerle beraber mahkemeye ibraz eder. Mahkeme karar vermek için duruşma yapmak zorunda değildir; ancak talep halinde duruşma da yapılabilir.

Adli Yardım Talebi Dilekçesi Nasıl Yazılır?

Adli yardım talebi dilekçesinde öncelikle ilgili mahkemenin ismi belirtilir. Ardında talepte bulunan kişinin kimlik bilgileri yazılır. Karşı taraf olmadığı için bu kısma hasımsız ibaresi yazılır. Talep konusu belirtildikten sonra durumun kısa bir özeti yazılır. Yönetmelikteki ilgili maddelere atıf yapılarak kanıtlarla birlikte davayı gören ya da görecek olan mahkemeye teslim edilir.
Adli Yardımdan Kimler Yararlanabilir?
Adli yardım hizmetinden faydalanmak kamu tarafından yoksul kişiler hakkında eşit yargılamanın sağlanabilmesi amacıyla verilir. Adli yardımdan yararlanabilmek için, adli yardım olmaksızın dava sürecinin talep edeni ve bakmakta yükümlü olduğu kişileri maddi açıdan zor durumda bırakması gerekir. Bu doğrultuda mahkeme tarafından talep eden tarafın aylık geliri ve üzerine kayıtlı olan mal varlığı incelenir. Eğer mahkeme kişinin durumu avukat ve mahkeme masrafları için yetersiz görürse adli yardım talebini onaylar. Ayrıca kamuya yararlı dernek ve vakıf statüsündeki kurumlar da adli yardımdan yararlanma hakkına sahiptir.

Baro Tarafından Avukat Desteği Ücretsiz mi Sağlanıyor?

Adli yardımın adli yardım talep eden kişi üzerindeki tüm masrafları ortadan kaldırdığını düşünmek doğru değildir. Ancak avukat desteği vatandaş açısından ücretsizdir. Elbette avukat ücretini alır fakat bu ücreti sağlayan vatandaş değil hazine olur. Ancak adli yardım talebi diğer mahkeme masraflarını ortadan kaldırmaz. Adli yardım kararı sebebiyle ertelenen tüm yargılama sürecindeki giderler, dava sonucunda haksız çıkan taraftan tahsil edilir. Haksız çıkan taraf adli yardım talebinde bulunan kişi ise çeşitli taksitlendirmelerin sağlanması mümkündür. Adli yardım kararı sırasında devlet tarafından ödenen giderler de aynı şekilde esas davada haksız bulunan tarafın üzerine yüklenir. Ancak adli yardım alan taraf haksız bulunmuşsa ve bu ücretler dahi adli yardım alanın mağdur olmasına sebep olacağı kesin bir biçimde açıksa; mahkeme kişinin ödemeden kısmen ya da tamamen muaf tutulmasına da karar verebilir.

Adli Yardım Talebi Hangi Davalarda Yapılabilir?

Adli yardım talebi, yargılama, muafiyet ve takip giderlerinin tamamı için yapılabilir. Bu doğrultuda adli yardım ceza davaları hariç tüm davalar için kullanılabilecek bir haktır. Ceza davalarında ise bu süreç daha farklı bir yapıya sahiptir. Ceza davaları dışında bütün davalarda lehte ya da aleyhte olması farketmeksizin adli yardım talebinde bulunabilirsiniz.
Ceza Davalarında Adli Yardım
Adli yardım yalnız özel ve idari davalara mahsustur. Dolayısıyla ceza davalarında şüpheli ya da mağdur durumda olanlar için farklı belirlenen farklı usuller vardır. Eğer şüpheli 5 yıldan fazla bir ceza ile yargılanıyorsa ya da 18 yaşından küçük yahut kendini savunamayacak derecede malul ise şüpheliye zorunlu avukat atanır. Mağdurlar için ise yine sanık tarafı 5 yıldan fazla bir ceza ile yargılanıyorsa ya da mağdur kendini savunamayacak derecede malul ise isteğe bağlı bir biçimde avukat görevlendirilir.