AFP (Alpha Fetoprotein) nedir? AFP yaptırmak neden önemlidir?

Anne adaylarının merak edip araştırdığı AFP testi, tam olarak anne karnındaki bebeğin, sağlığı ile alakalı bir testtir. Bu yazımızda da; AFP Nedir? AFP Testinin Zararları Var mı? AFP Aç Karnına Mı Yapılır?Gibi soruları detaylandırarak açıklayacağız. İşte detaylar…

AFP Testi Nedir?

Her anne adayı, bebeğinin sağlıklı gelişmesi için elinden gelen bütün fedakârlığı gösterir. Sağlıklı bir şekilde bebeğini kucağına almak için kendilerine daha çok bakarlar. Doktor muayenelerini aksatmazlar ve gereken testleri yaptırırlar. Bebeğin, anne karnındaki gelişimini doktor kontrolünde takip ettirmek çok önemlidir. Bebekte, anne karnında oluşabilecek komplikasyonlara karşı erken müdahale edebilmek adına gerekli olan bütün testleri yaptırırlar. Yapılması önerilen bu testlerden bir tanesi de AFP testidir. Alfa fetoprotein sayesinde anne karnındaki fetüsün karaciğeri tarafından üretilen bir protein türüdür. Yetişkin bireylerin kanında görülen albümin sıvısının karşılığı olarak görülür. Fetüsün ürettiği alfa fetoprotein, amniyon sıvısına, oradan da anne karnına geçmektedir. AFP gebeliğin sonlarına doğru artarak, kan testlerinde net değerleri saptanmış olur. AFP testini, her anne adayının mutlaka yaptırması gerekir. Anne ve bebek sağlığı için oldukça önemli bir test sayılmaktadır. Yapılan test, tek olarak da yapılabileceği gibi üçlü ve dörtlü olarak da yapılabilir. Bu test ile bebeğin sağlıklı olup olmadığı ve bağırsakların düzgün çalışıp çalışmadığı konusunda bilgi sahibi olunmasını sağlar. Gebe olmayanlarda da yapılabilen bu testte, AFP değeri çok düşüktür. Eğer; AFP test değerleri çok yüksek ise beraberinde birçok hastalığın oluştuğu da gözlemlenir. Kısacası, afp testi sayesinde hamilelerde bebeğin sağlıklı gelişiminde önemli rol oynar. Hamile olmayan kadınlarda ve erkeklerde yapılan afp testi kanser belirtisinin olup olmaması hakkında bilgi vermesi için yaptırılmalıdır.. Oluşabilecek kanser türleri ise; testis, yumurtalık, karaciğer, mide, tiroid, pankreas, lenfoma, böbrek kanserleridir. Doktorlar, yetişkinlerde tümör tanısı için AFP testi yaptırılması gerektiğini önemle vurguluyorlar.

AFP Testi Nasıl Değerlendirilir?

Afp testinin yüksek veya düşük olması, tanı için tam yeterli olmayabilir. Sadece risklerin arttığına ve gerekli tetkiklerin yapılması gerektiğine işaret eder. Testi yapılan kişilerin bir kısmında anormal sonuçlar çıkabiliyor iken bazılarında ise bu bulgulara rastlanmamaktadır. AFP değerleri ile gebelik ilişkili olduğundan dolayı anneye ait bilgilerin tam ve doğru saptanması gerekmektedir.

• Annenin yaşı
• Annenin kilosu
• Gebelik haftası
• Çoğul gebelik durumu
• Irk
• Şeker hastalığı
• Belli olan kanama veya gizli kanama
• AFP Test Değerleri Kaç Olmalıdır?
• AFP testi hamilelik aralığı; 10- 150 ng /ml
• Hamile olmayan kadınlardaki aralık; 0 – 40 ng /ml
• AFP testi erkeklerde aralık; ; 0 – 40 ng /ml

Hamilelerde AFP Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?

Hamilelerde görülen AFP yüksekliği, riskli doğum oluşturabilir. AFP testi yüksek çıkan hamilelerde şu problemler meydana gelir.

• Spina Bifida
• Böbrek hastalıkları
• İlerleyen cilt sorunları
• Kromozom anomalileri
• Anensefali (beynin bir kısmının ya da tümünün oluşmaması)
• Yutak problemleri
• Ailesinde kusurlu doğum geçmişi olanlar
• 35 yaş ve üzeri kişilerde
• Diyabet hastalarında
• Bifid spine ( omurganın normal olarak kapalı olmadığı hastalık)
• Gebelikten sonra ise; bebeğin ölümü, prematüre bebek, gebelik tansiyonu, rahim ile plasenta ayrılığı gibi ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.

Hamile Olmayan Kadınlarda ve Erkeklerde AFP Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?

• Karaciğer kanseri
• Testis kanseri
• Germ hücreli kanser (kadınlarda yumurtalık, erkeklerde de testis üreme hücrelerinde ki kanser türü )
• Göğüs kanseri
• Tiroid kanseri
• Kolon kanseri
• Akciğer kanseri
• Ataksi telenjiektazi ( çocukluk döneminde başlayan ileri düzeyde denge bozuklukları ve zeka geriliği ile oluşan genetik geçişli bir hastalık )
• Lenf kanseri ( lenfoma )
• Siroz
• Hepatit
• Akciğer rahatsızlığı olan kişilerde orta veya hafif derecede AFP yüksekliği görülebilir.

Hamilelerde AFP Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?

AFP testi, gebelerde olması gerekenden daha düşük değerlerde görülür ise bebek sağlığı için ters giden bişeylerin sinyali verilmiş olur. Çünkü düşük seviyeli AFP; bebeğin beyin gelişimi için genetik bir sorun oluştuğunu ve down sendromu riski taşıdığını gösterir. Hamilelikte oluşan afp düşüklüğü sonuçları ise,

• Erken doğum
• Spida bifida
• Kromozom anomalileri
• İkiz bebekler
• Çoklu doğum
• Bebeğin beyin gelişiminde ve sinirlerinde oluşabilecek olumsuz etkiler
• Bebeğin karın duvarındaki kusurlar gibi sonuçlara neden olabilir.

AFP Testinin Avantajları Nelerdir?

• AFP testi yaptıranlar, sonuçların normal çıkması ile birlikte, bebeği ile ilgili endişelerinden arınmış olur ve gönlü rahat bir şekilde bebeğini kucağına alacağı günü sabırsızlıkla beklemeye başlar.
• Spida bifida olan bebekler, uygun koşullar altında yoğun bakım odalarında tutulabilir. Spida bifina bebeklerin sezaryen ile dünyaya gelmeleri durumunda felç geçirme ihtimallerinin azalabileceği öngörülmektedir. Planlı sezeryan yapılan bu bebekler, özel bakım şartlarına uygun olarak dünyaya getirilir ve sürekli gözlem altında tutulur.
• AFP testini yaptıran gebe olmayan bayanlar ve erkekler de herhangi bir kanser bulgusuna rastlanıp rastlanmadığını öğrenmiş olurlar. Test normal değerlerde değil ise, erken teşhis ile tedavi süreçlerine bir an önce başlanabilir.
• Down sendromu tespiti için de ikili tarama , üçlü ve dörtlü tarama yaptırmak faydalı olacaktır.

AFP Testinin Riskleri Var mıdır?

AFP testi damar yolundan alınan kan örneği ile yapılacağından herhangi bir risk taşımamaktadır. Fakat kanın durmaması gibi durumlarda tehlike oluşabilir. Kan aldırmadan önce kan sulandırıcı ilaç kullanmadan önce muhakkak doktorunuza danışmanızda sizin için yarar olacaktır.