Ağız kokusu neden olur, nasıl önlenir ve tedavi edilir?

Ağızdan hoş olmayan bir kokunun yayılması olarak tanımlayabileceğimiz bir sağlık problemi olan ağız kokusu, tıp dilinde halitosis olarak adlandırılır. Çok sık rastlanan bir problem olmakla birlikte, çevredeki insanlarla iletişim kurmaktan kaçınmaya sebep olarak özgüvensizliğe yol açar. Genelde dişlerin arasında kalan yemek artıklarından ya da bakteri enfeksiyonuna bağlı olarak meydana gelir. Ağız temizliğine dikkat etmek ve dişleri düzenli olarak fırçalamak sorunun çözümüne yardımcı olabilir. Fakat bu durum bazen herhangi bir hastalığın belirtisi olarak da kendini gösterebilir. Bu durumda ağız kokusunun giderilmesi için söz konusu hastalığın tedavisinin gerçekleştirilmesi gerekir.

Ağız Kokusu Nedenleri Nelerdir?

Ağız kokusu genellikle diş ve diş eti hastalıklarına bağlı olarak ortaya çıkar. Bazen mide ve geniz arkası akıntısıyla bağlantılı olabilir. Problemli ve eski dolgular, protezler ve hatalı yapılan birtakım işlemler ağızda kötü bir koku oluşmasına neden olabilir.

Ağız kokusuna yol açan asıl neden, ağız içinde bulunan bakterilerdir. Bu bakteriler ağzın nemli ve sıcak bir bölge olması dolayısıyla rahatlıkla ürerler. Bu da ağız kokusunun daha da baskın bir hal almasına yol açar.

Ramazan ayında oruçluyken ağız kokusu uzun süren açlık ve susuzluğa bağlı olarak artabilir.

1. Ağız kuruluğu

Bazı hastalıklar ağızda kurumaya yol açar. Bu da ağızda koku oluşmasına neden olabilir. Bunun nedeni, tükürük oluşumundaki azalmadır. Ağızda oluşan bu kokuyu önleyebilmek için tükürük salgısının artırılması gerekir.

2. Enfeksiyon

Özellikle kış mevsiminde görülen nezle, grip gibi hastalıklar vücuda bulaşan virüs sayısının artmasına neden olur. Ağız kokusu; burun, akciğer ve diğer solunum yolu enfeksiyonları, kronik sinüzit, kronik bronşit ya da geniz akıntısı hastalıklarının sonucunda ortaya çıkabilir.

3. Beslenme biçimi

Pastırma, soğan, balık, sarımsak ve çeşitli baharatlar ağız temizliğine dikkat edilse de koku oluşumuna yol açar. Bunun nedeni, bazı yiyeceklerdeki keskin kokulu yağlar, kan yolu ile akciğerlere ulaşmasıdır. Akciğere ulaşan gazlar ağız yoluyla dışarı çıkarak ağızda birikir ve bu da ağızda neden olur. Naneli diş macunları ve gargaralar ile dişlerin ve ağzın güzelce temizlenmesi sonucunda ağız kokusunda azalma olur.

4. Sigara ve alkol kullanımı

Alkol ve sigara karaciğerde parçalanır, kokusu diğer besinlerde olduğu gibi akciğerden ağza gelir. Sigaranın içerisindeki nikotin ve katran tüm solunum yolunu etkilediğinden koku oluşumu engellenemez. Sigara kullananların diş eti hastalıkları ve kötü kokuya yol açabilecek diğer rahatsızlıklardan korunma şansları daha azdır.

5. İlaçlar

Alerji ve sinüzit ilaçları ağızda kurumaya yol açar. Buna bağlı olarak da ağızda koku meydana gelebilir. Bazı ilaçlar ağız kokusu oluşumuna sebep olabilecek kimyasallar içerir.

Ağız Kokusuna Yol Açan Hastalıklar Nelerdir?

Ağızda koku oluşumuna neden olan pek çok hastalık bulunur. Bunların başlıcaları aşağıdaki gibidir:

• Boğaz enfeksiyonu
• Diş eti enfeksiyonu
• Kronik sinüzitve geniz akıntısı
• Çürük diş
• Reflü
• Kronik bronşit
• Laktoz toleransı
• Diyabet
• Karaciğer veya böbrek hastalığı
• Ağız yaralarıdır.

Ağız Kokusu İçin Hangi Doktora Gidilir?

Ağız kokusu şikayeti olanların ilk olarak bir diş hekimine gitmeleri gerekir. Diş doktoru, ağız kokusunun ağız boşluğu, diş eti ve dişlerden kaynaklı olup olmadığına bakar. Bunlara yönelik bir sıkıntı varsa tedavisi yapılır. Eğer diş ve diş etlerinden kaynaklı bir sorun yoksa o zaman bir dahiliye uzmanına gidilmesi gerekir. Ağızda koku oluşumuna yol açan bir hastalık söz konusu ise bu hastalığa yönelik tedavi planlanır.

Ağız Kokusu Nasıl Anlaşılır?

Ağzınızın kokup kokmadığını şu yöntemleri uygulayarak rahatlıkla tespit edebilirsiniz:

• Öncelikle bileğinize hafifçe tükürün ve kuruması için biraz bekleyin. Sonra kurumuş olan tükürüğü koklayın. Çünkü bilekte koku daha kalıcı olur. Eğer ağır bir koku gelirse ağzınız kokuyor demektir.
• Elinizi çukurlaştırarak ağzınızdan avucunuza hohlayarak nefes verin. Sonra elinizi koklamaya çalışın. Eğer burnunuza koku gelirse ağız kokusu probleminiz var demektir.
• Bir çay ya da yemek kaşığını alıp hafifçe dilinizin üzerini kazımaya çalışın. Kazıma işlemi için kaşığı 2 veya 3 kez çekmeniz yeterli olur. Kazıma sonrasında kaşığa çıkan tortularda koku varsa, bu ağzınızın koktuğunu gösterir.

Ağız Kokusu Ölçümü Nasıl Yapılır?

Ağız kokusu, patolojik ve fizyolojik nedenlere bağlı olarak oluşabilir. Sabah kalkınca ağız kokusu ile karşılaşılması fizyolojik olarak tanımlanır ve herhangi bir hastalık belirtisi olarak görülmez. Fakat diş çürükleri, diş eti hastalıkları, diyabet, karaciğer ve

**[böbrek yetmezliği gibi hastalıklar sebebiyle oluşan ağız kokusu ise patolojik kaynaklıdır. Bu durumda bir diş hekimine gidilmesi gerekir. Ağız kokusunun nedeninin doğru tespiti için öncelikle ağız kokusu ölçümü yapılır. Ağız kokusu ölçümü yaptıracakların dikkat edecekleri bazı hususlar vardır.

• Son 48 saat içerisinde pırasa, soğan, sarımsak gibi kokuya sebep olabilecek yiyeceklerin tüketiminden kaçınılması gerekir.
• Son 12 saat içinde sigara ve alkol kullanılmamalıdır.
• Ölçüme 8 saat kala yemek yenilmemesi gerekir. Fakat son 3 saat kalana dek su içilebilir.
• Ölçüm yapılacağı sabah gargara yapılmamalı ve dişler fırçalanmamalıdır.
• Ölçüm yapılacağı gün kolonya ve parfüm gibi ürünlerin kullanımından kaçınılmalıdır.

Ağız Kokusu Nasıl Önlenir?

Ağız kokusunu kalıcı olarak önlemek için bazı hususlara dikkat edilmesi gerekir. Bunlar:

• Diş ipi kullanmaya çalışın. Diş ipi, dişler arasında kalan besinleri temizlediğinden ağızda oluşan kokuyu en aza indirir.
• Günde en az iki kez, özellikle de yemeklerden sonra ve yatarken dişlerinizi fırçalayın. Nane aromalı bakım suları kullanabilirsiniz.
• 3 ayda bir diş fırçanızı değiştirin.
• Bol bol su içerek sağlıklı bir şekilde beslenmeye çalışın.
• Sakız çiğneyin. Sakız, tükürük salgısının oluşumunu artırdığından ağızda oluşan kuruluğu önler.
• Sigara kullanımına son verin. Sigara bağımlısıysanız ağız kuruluğunu önlemeniz bir süre sonra olanaksız hale gelir. Bu durumda da ağız kokusundan kurtulmanız daha da zorlaşır.
• Gece ağız kokusu nasıl önlenir? Akşam yemeklerinde soğan, sarımsak, pırasa ve baharatlı yemekler tüketilmemesi geceleri ağızda kötü koku oluşmasını önler.

Ağız Kokusu Nasıl Tedavi Edilir?

Ağız kokusunun tedavisi altta yatan nedene göre değişiklik gösterir.

1. Fizyolojik ağız kokusu tedavisi

Dilin ve dişlerin iyi temizlenmesi sağlanır. Ayrıca gargara kullanımı da ağız temizliğinin tamamlanmasında etkili olur. Sakız çiğnemek dil üzerindeki bakteri oluşumunu engeller. Alkol içeren ürünler ağız kokusunu artırdığından bunlardan uzak durulması gerekir.

2. Patolojik ağız kokusu tedavisi

Ağız kokusunun kaynağı ağız içi sebeplere bağlıysa öncelikle ağız hijyenine özen gösterilmelidir. Bir diş hekimine diş taşları temizletilip diş çürükleri tedavi ettirilebilir. Yapılan tüm bu işlemlere rağmen ağız kokusu geçmiyorsa kokunun nedeni dış nedenlere bağlı olabileceğinden uzman bir doktora gidilmesi gerekir. Böylece ağız kokusu herhangi bir hastalığa bağlı oluşmuşsa tedavisi yaptırılır.

3. Psikolojik ağız kokusu tedavisi

Hastanın ağız kokusu sorunu olmadığına dair ikna edilmesi amaçlanan psikolojik tedavi sürecidir.

4. Halitofobi tedavisi

Tedavi olmasına rağmen hasta halen ağzının koktuğunu düşünebilir. Böyle durumlarda mutlaka bir psikiyatristten yardım alınması gerekir.