Ağız ülseri ne demektir?

Ağız içi ülseri ya da aftöz ülser en sık rastlanılan ağız sağlığı problemlerinden biridir. Özellikle ergenlik ve genç erişkinlik döneminde sıklıkla görülen ağız ülseri ile diğer yaş gruplarında da karşılaşmak mümkündür. Kişinin yaşam standartlarını oldukça etkileyen rahatsızlık, oral yolla giderilen pek çok ihtiyaç ve etkileşime engel olabilir. Yazımızın devamında ağız ülseri nedir, nasıl geçer gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

Ağız Ülseri Nedir?

Ağız ülseri, ağız içerisinde ve diş etlerinde meydana gelebilen ağrılı yaralardır. Yuvarlak bir şekle sahip olan yaralar şeklinde beliren ağız ülserinin ucu genellikle beyaz ya da sarı bir renge, kenarları ise kızarmış bir görünüme sahiptir. Ağız içi ülseri ile oluşan yaralar genellikle yüzeyseldir, ancak ortaya çıkardıkları acı bakımından gündelik hayatın konforunu oldukça düşürebilecek bir potansiyele sahiptir. Özellikle yemek yerken, sıvı bir şeyler tüketirken, konuşurken ve hatta yutkunurken bile ağzınızın belli bölgelerinde acı duymanıza sebep olabilir. Yine de çoğunlukla sebep olduğu ağrının dışında başka zararları yoktur.

Ağız ülseri bakteri ya da virüs kaynaklı bir rahatsızlık değildir. Dolayısıyla gerek ağız içinde farklı bölgelere sıçraması gerekse de başka birisine bulaşması söz konusu değildir. Genellikle ergenlik ve genç erişkinlik döneminde ortaya çıkan bu rahatsızlık farklı yaş gruplarında da görülebilir. Ayrıca istatiksel bakımdan ağız ülserinin kadınlarda daha fazla meydana geldiği de gözlemlenmiştir.

Ağız Ülseri Belirtileri Nelerdir?

Ağız ülserinin en belirgin semptomu hiç kuşkusuz hissedilen ağrıdır. Ancak yara tam olarak meydana çıkmadan önce ağrıdan çok bir karıncalanma ya da yanma hissi mevcuttur. Sonra birkaç gün içerisinde ağız içi ülseri oluşur. Genellikle oluşan yaraların üst kısımları beyaz ya da sarı renklerdedir, kenarlarında ise fark edilebilir bir kızarıklık mevcuttur. Bu yaralar, ağzın herhangi bir bölümünde ortaya çıkabilir. Örneğin diş etleri, yanakların ya da dudakların ağız içindeki kısımları, damak ve hatta dil üzerinde bile görebilmek mümkündür.

Ağız ülseri gösterdikleri semptomlar ve sonuçlar itibarı ile 3 kategoride ele alınır:

• Minör ağız ülserleri en yaygın görülen aftöz ülser tipidir. Çapı bir santimetreden küçük olan bu yaralar genellikle iz bırakmadan bir haftalık bir zaman zarfında iyileşir.
• Majör ağız ülserleri ise daha şiddetli aftöz yaralardır. Minör ülserlere göre daha büyük olan bu tip son derece acı verici olabilir. İyileşmesi çoğu zaman 2 aydan daha fazla sürebilen majör ülserler aynı zamanda ağzınızda geniş yaralar oluşturabilir.

Son olarak herpetiform ülserlerden de bahsedilebilir. Çok nadiren rastlanan herpetiform ülserler vücudun başka bölgelerinde oluşan ülser yaraları ile birlikte meydana gelir. Genellikle bir hafta içinde iyileşme gösteren bu ülser türü farklı hastalıklara bağlı olabilir.

Ağız Ülseri Neden Olur?

Ağız ülserinin ortaya çıkmasının altında yatan neden tam olarak saptanamamıştır. Teorik olarak ağız içi ülseri kaynakları yaralar, vücutta bulunan beyaz kan hücrelerinin bağışıklık sisteminde meydana gelen bir bozukluk sonucunda sağlıklı olan ağız içi hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkar. Ama buna pratikte sebep olan kesin bir faktör tespit edilememiştir. Özellikle tekrar eden ağız ülseri vakalarında sebebin kalıtsal olduğu düşünülür. Genetik bağlantının yanı sıra çevresel unsurların da etkili olabileceğini gözden kaçırmamak gerekir. Çocuklarda ise ağız içi ülserinin beslenme eksikliğiyle ilgili olduğu düşüncesi hakimdir. Özellikle B12 eksikliğinin ağız ülserine sebep olabileceği yönünde görüşler mevcuttur. Bunun yanı sıra kalsiyum, çinko ya da folik asit gibi besin unsurları da ülserin altında yatan faktörler olabilir.

Ağız içi ülserinin sebepleri tam olarak tespit edilmemiş olsa da hızlandırıcı ya da hastalığın daha kötü seyretmesine neden olacak bazı faktörlerden bahsedebilmek mümkündür. Uzmanlara göre; özellikle sigara içmek ya da asitli besinler tüketmek gibi alışkanlıklar ağız ülserine sebep olabilir. Aynı zamanda ağız ve diş bakımı hususuna yeteri kadar önem vermemek de hastalığı kötüleştiren faktörler arasında sayılabilir. Bunun yanı sıra ağız içinde meydana gelen başka yaralanmalar da muhtemel tetikleyicilerdendir.

Ağız Ülseri Nasıl İyileşir?

Ağız ülseri nasıl geçer diye endişe edenler rahat bir nefes alabilir, çünkü bu ülser genellikle bir ya da iki hafta içerisinde kendiliğinden geçer. Özellikle minör ülserleri, gerek yarattıkları ağrının azlığı gerekse de iyileşme süresinin kısalığı nedeniyle kolayca atlatmak mümkündür. Belli noktalara dikkat ederek iyileşme sürecini hızlandırabilirsiniz:

• Bu süreçte cips ya da tost gibi gevrek yiyeceklerin tüketiminden uzak durulmalıdır. Bunlara ek olarak baharatlı ya da acılı gıdalar ve fazla tuzlu besinlerden de kaçınmak faydalı olacaktır.
• Çay ve kahve gibi çok sıcak içecekler de ağız ülserinin daha ağrılı geçmesine sebep olacak ve iyileşmesini zorlaştıracaktır.
• Asitli içeceklerin yanı sıra turunçgiller ya da domates gibi fazla asit içeren meyvelerden de uzak durulmalıdır.

Ağız içi ülseriyle ilgili yapabileceğiniz tek şey beslenme alışkanlıklarınızı değiştirmek değildir. Bunlara ek olarak bazı faydalı uygulamalardan da bahsedilebilir:

• Ağrıyı hafifletmek için yara üzerine buz parçaları konabilir.
• Ağzı tuzlu su ya da sodyum bikarbonatla çalkalamak da yaranın iyileşmesini hızlandırır.
• Daha inatçı ağız içi ülseri problemleri için doktorunuz ya da diş hekiminizle iletişime geçmeniz daha doğru bir karar olacaktır.

Ağız Ülseri Koku Yapar mı?

Ülser ağız kokusu yapar mı sorusu hep merak edilir. Altta yatan bakteri ya da başka bir faktör olduğunda ülserler koku yapabilir. Özellikle mide ülserlerinde bu durum sıklıkla görülür. Ancak tedavi sırasında kullanılan ilaçların çoğunluğu bu semptomu ortadan kaldırır.