AİHM'deki çocuk hakları davaları izlenebilecek

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde Türkiye'nin taraf olduğu çocuk hakları davalarının izlenebilmesi amacıyla oluşturulan veri tabanının tanıtım toplantısı yapıldı.

Uluslararası Çocuk Merkezi tarafından, Hollanda Büyükelçiliğinin katkılarıyla "Çocuk Hakları Davalarının Veri Tabanının Oluşturulması Projesi" kapsamında "www.cocukgozlemevi.org/aihm" adresli veri tabanı oluşturuldu.

Proje sorumlusu Mustafa Uygur, toplantıda yaptığı konuşmada, projenin bir önceki ayağının, "Çocuk Gözlemevi" projesi olduğunu söyledi.

Çocuk Gözlemevi projesiyle hem cinsel istismar ve sömürü mağduru çocukların hem de bu alanda çalışan bütün uzmanların faydalanabileceği bir veri tabanı oluşturduklarını hatırlatan Uygur, "Bu veri tabanında tezlerden akademik makalelere, Yargıtay kararlarından kitaplara çok farklı alanlarda kaynaklar bulunabilmekte." dedi.

Uygur, Çocuk Gözlemevi bünyesinde farklı bir proje geliştirme ihtiyacı duyduklarını anlatarak, bunun AİHM'deki çocuk hakları davalarının bulunabileceği, bu alanda çalışan uzmanların faydalanabileceği bir veri tabanı olduğunu ifade etti.

Projeyle Türkiye'de çocuk haklarının korunmasında önemli bir adım attıklarını dile getiren Uygur, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Veri tabanında aslında temel olarak Türkiye'nin taraf olduğu çocuk hakları davalarının hepsi var. Çeşitli filtreleme kriterleriyle bunlara ulaşabiliyorsunuz. Daha önce Türkçeye çevirisi yapılmamış olan kararların hepsini de uzmanlarımız veri tabanlarına çevirisini yaparak eklediler. Bazı kararların sadece İngilizce ve Fransızcaları mevcuttu. Bunları da veri tabanında Türkçe olarak erişilebilir hale getirdik."

- "AİHM'in çocuk hakları içtihadını yansıtabileceği veri tabanı oluşturduk"

Uygur, diğer konsey üyesi ülkelerin taraf olduğu davalardaki önem derecesi yüksek, AİHM içtihadının oluşmasında ve gelişmesinde önemi bulunan davaların da veri tabanında yer aldığını bildirdi.

Türkiye'nin taraf olduğu davalardaki kararların uygulanma durumlarına yönelik Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin değerlendirmesini de eklediklerini belirten Uygur, "AİHM'in çocuk hakları içtihadını yansıtabileceğini düşündüğümüz bir veri tabanı oluşturduk." diye konuştu.

- "Çok ciddi somut çıktılar elde etmiş durumdayız"

Hollanda Büyükelçiliği Temsilcisi Deniz Bezirgan da bu projeye destek vermekten mutluluk duyduklarını dile getirdi.

Projenin, elçiliğin Matra Programı kapsamında desteklendiğini söyleyen Bezirgan, şu ifadeleri kullandı:

"Bu proje kapsamında çok ciddi somut çıktılar elde etmiş durumdayız. Türkiye'de ilk defa aslında olmayan bir şey yaratmış oluyoruz ve Çocuk Gözlem Evi'ndeki veri tabanından bahsediyorum. Ayrıca Türkçeye çevrilmiş birçok davanın özeti de söz konusu. Hollanda Büyükelçiliği olarak bu projeyi, somut çıktıları olduğu için çok önemsiyoruz."

- "AHİM'de dava açmak için kolaylaştırıcı rehber"

Eski AİHM Hakimi Rıza Türmen de "AİHM'in Çocuk Haklarına Yaklaşımı" konulu oturumda konuştu.

Proje için çok büyük emek verildiğine dikkati çeken Türmen, "Bundan sonra hukukçularımız AİHM'de dava açmak için çok daha yol gösterici, kolaylaştırıcı bir rehbere sahipler." dedi.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve AİHM'in devleti terbiye edici bir role sahip olduğunu aktaran Türmen, şunları kaydetti:

"AİHM bireylerin devletlerini şikayet edebildiği, devletlerine karşı dava açabildiği dünyadaki tek mahkeme. Başka insan hakları mahkemeleri de var. Amerika'daki insan hakları mahkemesi de var mesela ama bireysel başvuru hakkı zorunlu değil, beyana tabi. Oysa burada bireysel başvuru hakkı bütün sözleşmeye taraf devletler bakımından zorunlu."

Sözleşmeye taraf 47 devletin vatandaşlarının kendi devletlerini Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine şikayet ederek, dava açabildiğini ve AİHM'in verdiği kararın bağlayıcı, uygulanması zorunlu ve yaptırım gücü olduğunu hatırlatan Türmen, "AİHM ile ilgili bir yığın eleştiri vardır doğrudur ama böyle bir fonksiyonu var. Bu fonksiyonunu ihmal etmemek lazım." şeklinde konuştu.

Toplantıya çeşitli barolarda ve sivil toplum kuruluşlarında çocuk koruma alanında çalışan birçok avukat katıldı.