Aile Hekimlerinden 'kişilerin Alkol Tercihi' Uygulamasına Tepki

Mersin Aile Hekimleri Derneği Başkanı Gürbüz Şen, hasta-hekim ilişkisinde kişilerin alkol tercihinin sorgulanarak paylaşılmasının etik olmadığını savundu.

Şen, yaptığı açıklamada, 24 Mayıs 2013 tarihinden itibaren aile hekimlerine kayıtlı kişilerin özlük bilgileri arasında yer alan sigara-alkol-madde kullanımı sorularının arasına, 'alkol kullanıyor ise ne sıklıkta ve hangi alkolü kullanıyor; bira, viski, rom, votka, rakı, likör, köpüklü şarap, konyak' gibi bir bölüm eklendiğini söyledi. Türk Tabipler Birliği (TBB) Etik Bildirgesi'nin, başta Dünya Tabipler Birliği’nin bildirgeleri ile altında Türkiye'nin de imzası olduğu 'Hasta Hakları Bildirgesi, Lizbon Bildirgesi', uluslararası sözleşmeler, bildirgeler ve tavsiye kararları göz önüne alınarak oluşturulduğunu kaydeden Şen, “TTB Hekimlik ve Hasta Hakları Bildirgesine göre; hekime başvuran tüm bireylerin, sağlık gereksiniminin sağlanması amacıyla verdiği her türlü kişisel bilginin korunması esastır. Kişisel bilgiler, hastanın sağlık durumu, tanı ve tedavi bilgileri ile sağlık harcaması bilgilerinin yanı sıra, hastanın özel yaşamına ilişkin bilgileri kapsar. Hekimlik mesleğinin değerleri çerçevesinde mesleki gizliliğin korunması yükümlülüğü, hastaların hiçbir endişeye kapılmadan tedavi için başvurmalarını sağlamaya yöneliktir” dedi.

Hekimin, mesleği dolayısıyla öğrendiği sırları açıklamaması gerektiğini, hekimin, hasta-hekim ilişkisinde edindiği her türlü bilginin, 'mesleki sır' kapsamına girdiğini vurgulayan Şen, şöyle devam etti: “Hekimin bu yükümlülüğü hastanın ölmesi ya da hekimle ilişkisinin sona ermesi durumunda da devam eder. Hekim; ancak, hastanın açık izni olması veya bu konuda yasal zorunluluk bulunması durumunda hastanın kişilik haklarını zedelememeye özen göstermek koşuluyla mesleki gizliliği korumayabilir. Diğer yandan anayasanın 17. ve Medeni Kanun’un 24. maddesi de sır saklama yükümlülüğünde hukuki bir temel olarak görülebilir. Yine Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi’nin 4. maddesinin ilk fıkrasında; ‘tabip ve diş tabibi, meslek ve sanatının icrası vesilesiyle muttali olduğu sırları kanuni mecburiyet olmadıkça ifşa edemez’ denmektedir. Hasta Hakları Yönetmeliği’nin 23. maddesinde de ‘sağlık hizmetlerinin verilmesi sebebiyle edinilen bilgiler, kanun ile müsaade edilen haller dışında hiçbir şekilde açıklanamaz’ denilmiştir. Kişisel bilgilerin elektronik ortamda tutulması nedeniyle doğabilecek sakıncaların önlenebilmesi için gerekli her türlü önlem alınmalı ve hasta bilgilerinin gizliliği korunmalıdır.”

Hasta-hekim ilişkisinin, karşılıklı destek, saygı ve güven gerektirdiğini ifade eden Şen, “Sağlık alanında yapılan sık değişiklikler ve sistemden kaynaklanan sorunlar hasta-hekim ilişkisini etkileyen önemli sebepler arasındadır. Bu nedenle Bakanlığımızın kimin hangi alkolü ne sıklıkta kullandığını sorgulamamızı istemesi ve bunu kullanmış olduğumuz yazılımlara veri seti olarak eklemesini etik-deontolojik bulmuyor ve kişilerin özlük haklarının ihlali olarak görüyoruz. Kişilerin varsa madde kullanımı, bağımlılıkları ve tedavisi yukarıda belirttiğim etik ilkeler gereği sır niteliğindedir. Bu nedenle Bakanlığımızın veri setine eklediği ve bakanlık sunucularıyla paylaşmamızı istediği bu verileri bizler kesinlikle paylaşmayacağız” diye konuştu.