Akciğer Sönmesi (Pnömotoraks) Hakkında Bilinmeyenler

Pnömotoraks nasıl meydana gelir?

a. Göğüs kafesinin yaralanması

- Düşme, çarpma, veya vurma sonrası; trafik kazası, darbe

- Ateşli veya delici silah yaralanması

- Akciğer biyopsisi sırasında veya sonrasında

- Kırık kaburganın akciğere batması

- Kalp masajı sırasında

- Bronkoskopi ile biyopsi yapılması sırasında (akciğerin endoskopisi)

b. Var olan akciğer hastalığının olması;

- Amfizem (alveollerin bozulması; en küçük hava kesecikleri)

- Pnomoni (zatürre)

- Verem (tüberküloz)

- Sarkoidoz

- Kistik fibroz

- Bül, bleb (hava kesecikleri)

- Akciğer kanseri

ŞİKAYETLER?

- Ani başlayan nefes darlığı

- Göğüs ağrısı (kalp kriziyle karışabilir*)

- Nefes alamamak

- Sırt veya karın ağrısı

- Batma

- Bazen hiç şikayet yoktur!

Kimlerde daha çok RİSK vardır?

- En sık 20 - 40 yaş aralığında; genç ve orta yaş yetişkin, erkeklerde görülür

- Uzun ve zayıf yapılılarda daha sıktır (astenik yapı)

- Altta yatan diğer akciğer hastalığının olması

- Bazılarında genetik yatkınlık var olabilir (Ör. Alfa-1 antitripsin eksikliği)

- Önceden geçirilen “pnömotoraks” varlığı sonraki 1-2 yılda tekrar olma olasılığını (aynı taraf veya diğer akcigerde) arttırır; ikinci ataktan sonra nüks etme olasılığı %80'lere yükselir!

Diğer RİSK altında olanlar?

- Basınç değişikliklerine maruz kalanlar;

# Dalgıçlar

# Uçak yolculuğu yapanlar, pilotlar

# Dağcılar

# Suni solunum cihazina bağlı olanlar (Mekanik Ventilasyon)

TANI nasıl konur?

- Hastanın şikayetleri; daha önceden var olan akciğer hastalığı, önceden geçirilmiş pnömotoraks hikayesi, vb.

- Fizik muayenede solunum seslerinin kaybolması, azalması ve/veya derinden duyulması

- Akciğer filmlerinde (düz grafi, Bilgisayarlı Tomografi) akciğerin kısmi veya tam söndüğünün tespit edilmesi.

*ACİL durumlar?

* Akciğerin tam sönmesi

* Kalbi sıkıştırarak çalışmasını engellemesi; vücuda kan pompalama görevinin aksaması (*Tansiyon Pnömotoraks); ÖNEMLİ NOT: Ölümcül bir durum olabilir. Uyanık olunmalı! -- Kalp durması nedeniyle "Kalp Masaji" gerektirebilir! Acilen hastaneye başvurulmalıdır!*

TEDAVİ?

# Gözlem

# Kateter ile hava aspirasyonu

# Göğüs tüpü uygulaması

# Cerrahi - akciğerdeki hava keseciklerinin kapalı “VATS yöntemi”yle (torakoskopik cerrahi) stapler – zımba kullanılarak çıkarılması

"GÖZLEM" tedavisi kimlere uygulanabilir?

# %10-15'lik sönme varsa ve ilk ataksa

# Belirgin hava keseciğinin veya bülün olmaması

# Mesleksel risk grubunda değilse

"GÖĞÜS TÜPÜ tedavisi" kimlere uygulanabilir?

# Tansiyon pnömotoraksta, zaman kaybetmeden “acil tüp” uygulanmalıdır!*; (her an acil cerrahi müdahale için hazır olunmalıdır!*)

# İlk ataksa

# Belirgin hava keseciği veya bül tespit edilemediyse

"Kapalı VATS - endoskopik stapler (zımba) tedavisi" kimlere uygulanır?

# %15'ten fazla akciğerde sönme varsa

# Ikinci nüks ile gelen hastalarda

# Tespit edilmiş hava kesecikleri veya bül varsa

# Mesleksel risk grubunda olanlarda *“ilk atakta” yapılmalıdır.

Ameliyat sonrası nelere dikkat edilmelidir?

# *Sigara kesinlikle bir daha hiç kullanılmamalı

# Sigara içilen ortamda dahi durulmamalı (sigarada akciğerin ve diğer organların dahil elastin ve kollajen liflerini parçalayan maddeler hızla ciltten nüfuz ederek kana karışırlar)

# Verilen ilaçlar düzenli kullanılmalı

# Düzenli yürüyüş yapılmalı

# Kabız kalınmamalı

# Bol meyve ve sebze tüketilmeli

# Ağır yük kaldırılmamalı; en az 6 ay boyunca efor veya ıkınma gerektirecek fiziksel aktivitelerden ve sportif faaliyetlerden uzak durulmalı

# Aylık doktor kontrolleri ihmal edilmemeli.

Akciğerin Sönme (Pnömotoraks & Bül) Hastalığının Torakoskopik (kapalı) Cerrahi Tedavisinin FAYDALARI*

-Kısa ameliyat süresi

-Daha az ağrı

-Akciğerlerin daha hızlı normal haline ulaşması

-Daha çabuk akciğer fonksiyonlarının normale dönmesi

-Daha hızlı ayağa kalkma

-Daha az hastane yatış süresi

-Daha hızlı taburculuk

-Daha hızlı günlük hayata dönme

-Hasta ve hasta yakınlarının daha az işgücü ve zaman kaybı

Erkan YILDIRIM, MD, TS & TSS (f.e.t.c.s.)

Göğüs Cerrahi & Akciğer Transplant Cerrahi

info@goguscerrahisi.com.tr