Akika kurbanı nedir? Akika kurbanında aranan şartlar nelerdir?

Kurban ibadeti İslam'da önemli bir yer tutmaktadır. Allah'a yakınlaşmayı vesile kılan şey anlamına gelen kurban ibadetinin bazı çeşitleri vardır. Şükür kurbanı, adak kurbanı, udhiyye kurbanı ve akika kurbanı. Peki akika kurbanı nedir, niçin kesilir? Akika kurbanının şartları nelerdir? İşte diyanet tarafından akika kurbanı sorularına verilen cevaplar...

AKİKA KURBANI NEDİR?

Yeni doğan çocuk için şükür amacıyla kesilen kurbana, “akika” adı verilir. Akika kurbanı kesmek müstehaptır. Akika kurbanı olarak kesilecek hayvanda, diğer kurbanlarda aranan şartlar aranır.
Akika kurbanı, çocuğun doğduğu günden bulûğ çağına kadar kesilebilirse de doğumun yedinci günü kesilmesi daha faziletlidir. Vaktiyle akîka kurbanı kesilmemiş olan kimse kendi nâmına bir kurban kesebilir.

Akika kurbanının etinden ve derisinden, kurban sahibi dahil herkes istifade edebilir.

Akîka kurbanı kesmek müstehabdır. Akîka kurbanı çocuğun doğduğu günden itibâren kesilebilir. Yedinci günü kesmek daha faziletlidir.

Kurban olmaya elverişli bir hayvan akîkaya da yeterli olur. Erkek ve kız çocuğu için birer kurban kesilebilir. Erkek çocuk için iki kurban kesilmesi de uygundur.

Akîka kurbanı kesilirken anası yâhut babası “Yâ Rabbi, bu benim çocuğumun akîkasıdır. Onun cehennem ateşinden kurtuluş fidyesi olsun.” diye duâ eder.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Allâhü Teâlâ'nın emri ile peygamberliğini ilân etmesinden sonra kendileri için ve doğduklarında iki torunu için akîka kesmişlerdir.

Akîka kurbanının etinden sâhibi yiyebilir, başkalarına yedirebilir ve etin bir kısmını, tamamını veya kurbanın kendisini bağışlayabilir.

AKİKA KURBANI İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR

Akika kurbanından gerekli olan şartlar, normal kurban için ile ayndır. Yani kurban; koyun, keçi, sığır, manda ve deveden olur. Bunların dışındaki hayvanlar kurban olarak kesilemezler. Söz konusu hayvanların kurban olarak kesilebilmesi için devenin 5; sığır ve mandanın 2; koyun ve keçinin 1 yaşını doldurmuş olması gerekir. Bu sayılan yaş sınırını geçtiği halde süt dişlerini değiştirmeyen hayvanlar da kurban edilir. Bunun yanında, 6 ayını tamamlayan koyun, bir yaşını doldurmuş gibi gösterişli olması halinde kurban edilebilir.

Akika kurbanı olacak hayvanın, sağlıklı, azaları tam ve besili olması, hem ibadet açısından, hem de sağlık bakımından önem arz eder. Bu nedenle, kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bir veya iki gözü kör, boynuzlarının biri veya ikisi kökünden kırık, dili, kuyruğu, kulakları ve memesi kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük hayvanlardan kurban olmaz. Ancak, hayvanın doğuştan boynuzsuz olması, şaşı, topal, hafif hasta, bir kulağı delik veya yırtılmış olması, kurban edilmesine mani teşkil etmez.

Hz. Peygamber bu kurbanın kesilmesi sırasında bir örf olarak başa kan sürülmesi âdetini yasaklamış, (Ebu Dâvud, Edahî, 20) kesilen saçların ağırlığınca altın veya gümüş tasadduk edilmesini emretmiştir. Akîka kelimesi anne-babaya isyân anlamına geldiği için Resulullah bu kurbanın adını 'itaat ve ibadet' anlamına gelen 'Nesike' kelimesi ile değiştirmiştir. (Ibn Hanbel, II, 182)

Bu kurban çocuğun doğduğu günden bâlîğ olacağı güne kadar kesilebilir. Ancak doğumun yedinci gününde kesilmesi daha çok sevap kazanmaya sebeptir. Kesilen kurbanın kemikleri çocuğun sıhhatli olmasına sebep olsun niyetiyle kırılmayıp eklem yerlerinden sıyrılır ve öylece pişirilir. Sonra bu kemikler bir yere gömülür. Akîka kurbanının etinden bunu tasadduk eden kimsenin yiyebileceği gibi ev halkı da bu etten istifâde eder. Bir kısmı da ihtiyaç sahiplerine dağıtılır.

AKİKA KURBANI DUASI

Akika kurbanı çocuğun vücuduna karşı şükür mahiyetinde kesilen bir kurbandır.Bu kurbanı çocuğun babası kesebileceği gibi,onun adına vekil olarak başkasıda kesebilir ancak tekbir getirip niyet ettikten sonra şu duayı okumalıdır.

'Allahümme hazihi akikatü fülanin demüha bidemihi,ve lahmüha bilahmhi,ve azmüha biazmihi,ve cildüha bicildihi,ve şa'ruha bişa'rihi,Allahümme-calha bidaen libni fülanin minennarı.'

Bu duanın Türkçe meali yani anlamı şudur:

Ey Allahım bu fulanın akika kurbanıdır.Bu kurbanın kanına karşı fülancanın kanını ve etine karşı etini san atakdim ediyorum.Kemiklerine karşı kemiklerini,derisine karşı derisini,ve saçlarına karşı yününü takdim ediyorum.Ey Allahım bu kurbanı Fülanca oğlumun cehennemden kurtulması için fidye olarak kabul et!..

DİĞER KURBAN ÇEŞİTLERİ

1) ŞÜKÜR KURBANI NEDİR?

Temettu ve kıran haccı yapan kişilerin, aynı mevsimde hac ve umreyi birlikte ifa ettikleri için, kestikleri kurbanlara şükür kurbanı da denilmektedir. Aynı şekilde kişi, arzu ettiği bir amaca ulaşması veya bir nimete nail olması sebebiyle şükür kurbanı kesebilir. Bu kurbanların etinden sahipleri de yiyebilirler.

2) ADAK KURBANI NEDİR?

Kurban adayan kişinin kurban kesmesi vaciptir. Eğer kişi adağını bir şartın gerçekleşmesine bağlamışsa, bu şart gerçekleşince kesmesi gerekir. Adak kurbanının etinden adak sahibi, usul ve furûu (neslinden geldiği ana, baba, dede ve nineleri…ile kendi neslinden gelen çocukları ve torunları..) yiyemeyeceği gibi, zengine de yediremez. Eğer kendisi yemek ister veya bu sayılanlardan birisine yedirmek isterse, o eti tartıp rayiç bedelini yoksullara vermesi gerekir.

3) UDHİYYE KURBANI NEDİR?

Udhiyye, Kurban bayramı günlerinde, Cenab-ı Hakk’a yaklaşmak (tekarrub) için kurban niyetiyle kesilen belirli vasıflara sahip hayvana denir. Aslında mutlak olarak kurban denildiğinde de anlaşılan udhiyye kurbanıdır. Udhiyyenin çoğulu “edâhi”dir. Udhiyyenin bir diğer ismi de “dahiyye”dir ki, onun da çoğulu dahâyâ şeklinde gelir.