AKP Anayasa’yı en çok değiştiren parti olacak

ANKARA (ANKA) - AKP tarafından üzerinde tekrar değişiklik yapılması teklif edilen 1982 Anayasası, şimdiye kadar tam 16 defa değişikliğe uğradı ve Anayasa’nın Başlangıç Metni ile birlikte toplam 83 maddesi değiştirildi. AKP’nin Meclis’e sunduğu 29 maddelik Anayasa değişikliğinin kabul edilmesi durumunda 1982 Anayasası’nın 112 maddesi değiştirilmiş olacak. Değişiklik paketinin kabul edilmesi durumunda AKP, bundan önce yaptığı değişikliklerle birlikte Anayasa’nın 56 maddesini değiştirmiş olacak.

AKP, bir süre önce açıkladığı ve üzerinde yaptığı son değişikliklerle TBMM Başkanlığı’na sunduğu 29 maddelik Anayasa değişikliği teklifiyle Anayasa Mahkemesi, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun değiştirilmesi, kuvvet komutanlarının Yüce Divan’da yargılanmasını da içeren kapsamlı bir değişiklik öneriyor. Bir kez daha değiştirilmek istenen 1982 Anayasası şimdiye kadar tam 16 defa değişikliğe uğradı ve Anayasa’nın başlangıç bölümü ile birlikte toplam 83 maddesi değiştirildi.

-İLK DEĞİŞİKLİK 5 YIL SONRA-

12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından hazırlanan 1982 Anayasası, referandumda yüzde 92 oranında oyla kabul edilmesine rağmen sürekli olarak tartışıldı ve değişikliğe uğradı. Anayasa’daki ilk değişiklik 1987’de siyasi yasaklarla ilgili maddelerin referandumda kabul edilmesiyle yapılırken en kapsamlı değişiklikler ise 23 Temmuz 1995 ve 3 Ekim 2001’de gerçekleşti. ‘Başlangıç’ bölümünün tümü 1995 yılında değiştirilen Anayasa’nın, başlangıç bölümünün beşinci fıkrasının başında geçen ‘Hiçbir düşünce ve mülahazanın’ ibaresi de 2001 yılında ‘Hiçbir faaliyetin’ şeklinde değiştirildi. 2007 yılında ise TBMM’de Cumhurbaşkanlığı seçimi oturumunda 367 milletvekili bulunmaması sebebiyle Anayasa Mahkemesi’nin cumhurbaşkanlığı seçimini iptal etmesinin ardından cumhurbaşkanının 5 yıllık süreyle en fazla 2 defa halk tarafından seçilmesi, seçimlerin 4 yılda bir yapılmasını içeren Anayasa değişikliği Meclis’te kabul edildi. Bu değişiklik, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından halk oylamasına sunuldu. Halk oylamasında bu değişikliğe yüzde 65 oranında ‘evet’ oyu çıkmasıyla değişiklik kabul edilmiş oldu. 16 Ekim 2007’de ise Anayasa’nın geçici 18 ve 19. maddeler kaldırılarak 11. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine ilişkin hükümler 21 Ekim 2007’de yapılacak olan referandum kapsamından çıkartıldı.

1982 Anayasası’nda ANAP döneminde 4 maddede, DYP-SHP döneminde 15 maddede ve Başlangıç Metni’nde, DSP-MHP-ANAP döneminde 37 maddede yine Başlangıç Metni’nde, AKP döneminde ise 27 maddede değişiklik yapıldı.

Son olarak 9 Şubat 2008’de “Türban düzenlemesi” olarak bilinen Anayasa’nın 10. ve 42. maddelerinde yapılan değişiklik ise Anayasa Mahkemesi’nin 5 Haziran 2008 tarihli kararı ile iptal edilmişti.(ANKA)