"Akraba evlilikleri koruyucu hekimlik kapsamında önlenmeli"

GAZİANTEP (AA) - Uzmanlara göre, Türkiye'de yüksek oranda görülen akraba evliliklerinin önlenmesi, genetik hastalıkların ortadan kaldırılmasında en ucuz ve faydalı tedavi olarak değerlendiriliyor.

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıbbı Genetik Ana Bilim Dalı ve Çocuk Genetik Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Murat Derya Erçal, SANKO Üniversitesince düzenlenen bir toplantıya katılmak üzere geldiği kentte, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bugün bilimin çareler aradığı toplum sağlığını etkileyen pek çok genetik hastalığın temelinde, akraba evililiklerinin bulunduğunu söyledi.

Genetik hastalıkların, "kromozom hastalıkları", "baskın gen ve çekinik gen" hastalıkları olarak gruplandırılabileceğini ifade eden Erçal, "Çekinik gen ile geçen hastalıklarda, sıklıkla ebeveynlerin taşıyıcı olduğu görülmektedir. İki taşıyıcı ebeveynin hastalıklı genleri, akraba evliliğiyle bir araya geldiğinde de iki gen birden çocuğa bozuk olarak geçerek çeşitli genetik hastalıklar ortaya çıkmaktadır." dedi.

Prof. Dr. Erçal, çekinik genle geçen hastalıkların dışa vuran belirtilerinin son derece hafif olduğunu, kolay fark edilmediğini dile getirerek, şunları kaydetti:

"Hastada tablo genellikle bir hastadan diğerine benzerlik gösterir. Benim kardeşimin çocuğunda aynı belirtiler vardır, benim çocuğumda aynı belirtiler vardır, aynı kuşakta başka hasta bir çocukta aynı belirtiler vardır. Oysaki baskın genle geçen hastalıklarda aynı klinik tablo yoktur çoğunlukla. Hastalığın çok hafif belirtileri olabildiği gibi çok ağıra kadar giden bulguları da olabilir. Özellikle akraba evliliklerinin çok yüksek olduğu toplumumuzda en ucuz, en faydalı tedavilerden biri, koruyucu hekimlik olarak kabul edilebilecek akraba evliliklerinin önlenmesine dönük çalışmalardır. Akraba evliliği önlenirse toplumda çekinik genle geçen hastalıklar rahatlıkla ortadan kaldırılabilir."

- "Her 5 evlilikten biri akraba evliliği"

Türkiye'de her 5 evlilikten birinin akraba evliliği olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Erçal, Türkiye'nin, dünyanın en yüksek akraba evliliği yapılan ülkelerinden biri olduğuna işaret etti.

Erçal, bunun da boy kısalığı, Akdeniz anemisi, ailevi Akdeniz ateşi, hemofili gibi belirli genetik hastalıkların daha sık görülmesine sebep olduğunu belirterek, şu bilgileri aktardı:

"Bu hastalıkları önemli oranda azaltarak biz de sağlıklı nesillerle daha sağlıklı bir toplum haline gelebiliriz. Türkiye'de akraba evliliği oranının yüzde 21 civarında olduğunu biliyoruz. Bununla baş etmeye çalışarak, çok hızlı bir şekilde toplumda bu bilinci yayarak akraba evliliğinin önlenmesine dönük faaliyetler yaparsak, en ucuz koruyucu hekimlik hizmetlerinden bir tanesini vermiş oluruz. Bu şekilde de belirtileri çok az ve hafif olan, dışa vurumu çok az olan hastalıkaları ve hastalık tablosu çok ağır olanları rahatlıkla ortadan kaldırabiliriz."