Araba aküleri, tıpkı evdeki kullandığımız piller gibi doldur boşalt tekniği ile çalışırlar. Arabanızın marşına ilk bastığınız andan itibaren, içinde bulundurduğu potansiyel enerji ile marş motoruna güç vererek arabanızı çalıştırmanızı sağlar. Ancak bazı sebeplerden dolayı arabanızın aküsü bitebilir. Böyle durumlarda akü takviyesi için bazı önemli ip uçlarını sizlere hatırlatmamız gerekebilir. Yazımızda Akü takviyesi ne kadar sürer, zararlı mıdır yanlış yapılırsa ne olur, kablolar nasıl bağlanır, powerbank bağlantısı nasıl yapılır gibi sorularınızı cevaplayacağız.
Arabanıza akü takviyesi yapmak için bazı malzemelere ihtiyacınız olabilir. Merak etmeyin çok büyük bir listeyi size sunmayacağız. Akü takviyesi için takviye kablosu yeterli olacaktır. Ancak arabanızın aküsünü farklı yollarla da takviye edebilirsiniz. Bunlardan ilki akü şarj üniteleridir. Akü şarj üniteleri, genel olarak oto tamircilerde kullanılan bir yöntemdir. Akünüzün amperine uygun olan bir seviyede, standart prizden alınan güç akünüze gönderir. Bu tarz takviye yöntemleri fazla zaman alabilir. Peki bu tarz bir akü takviyesi ne kadar sürer
Akü takviyesi, gücün alındığı noktaya ve şarj için kullanılan sisteme göre değişir. Herkesin arabasında yer alan 60 Amper aküden örnek vermek gerekirse; Arabanıza ait alternatör sistemi saatlik dilimde 30 ve 50 amper arasında bir güç üretmektedir. Küçük bir hesaplama ile arabanız bu aküyü tamamen boş halde ve maksimum güç üreten 1500-2000 devir aralığında kalarak sürüş sırasında 1.5 ile 2 saat arasında şarj edebilir. Dolum cihazı kullandığınızda bu durum değişim gösterebilir. 4 amper gücünde bir dolum cihazı kullanırsanız 60 amper akü yaklaşık olarak 15 saatte tamamlanacaktır. Akünüzün amper kapasitesi akü takviye süresini uzatıp veya kısaltabilir.
İşte geldik akü takviyesindeki en önemli hususa. Akü takviyesi sırasında kablo bağlantısı çok önem arz etmektedir. Eğer ki kabloyu doğru bağlamazsanız, akünüzü tamamen kaybedebilirsiniz. Akü bağlantısı yapılırken artı yönlü kabloyu artı kutba, eksi yönlü kabloyu eksi kutba bağlamanız gerekiyor. Akü takviye işleminden sonra kabloları sökerken önce eksi kutuptan başlamanız gerekiyor. Eksi ve artı uçları birbirine degdirmemeniz gerekiyor. Eksi ve artı kutupları akünüzde veya akü takviye kablosunda birbiriyle temas ettirirseniz, akünüze veya şarj sisteminize büyük zararlar verebilirsiniz.
"Arabanıza akü takviyesi nasıl yapılır?" yöntemlerinden birisi de, ikinci bir araç ile akü takviyesidir. Arabadan arabaya akü takviyesinde nasıl yapılır adımlarını sizler için tek tek irdeleyelim.
• Aküsü biten aracınızın yeri ikinci araç takviyesi için müsait değilse, arabayı akü takviyesi için müsait olacak olan alana çekmeniz gerekir.
• Arabanızı, akülerin konumuna göre uygun olacak pozisyona getirin.
• Motor kapaklarını açtıktan sonra akülerin üzerinde varsa plastik kapak veya koruyucu malzeme çıkarın.
• Önce takviye yapacak olan arabanın aküsünün artı ve eksi kutupları bağlanır.
• Bu bağlantı sırasında artı ve eksi uçların bağlantı sırası önemli değildir
• Önce akü takviyesi yapacak olan arabadan gelen kablonun artı ucu, aküsü boş olan aracın aküsünün artı ucuna bağlanır.
• Daha sonra yine akü takviyesi yapacak olan arabadan gelen eksi uç, boş akünün olduğu aracın eksi kutbuna veya aracın şasi hattının bir bölümüne bağlanır.
• Aküsü dolu olan araç çalıştırılır ve akü takviye kabloları sökülmeden belli bir süre beklenir.
• Yaklaşık 10 dakika kadar ister rölanti devrinde, istenirse 2500-3000 devir bandında aküsü dolu olan araç çalıştırılır.
• 10 dakikanın ardından aküsü boş olan araç çalıştırılmak için marşa basılır.
• Eğer ki hala aküsü boş olan araç çalışmıyorsa, belli bir süre daha şarj süresi için beklenir.
• Akü takviyesi yapılan araç çalıştığında takviye kablosunun önce eksi ucu sonra artı ucu çıkarılır.
• Takviye kabloları, aküsü bitik araçtan çıkarıldıktan sonra birbirine temas ettirilmemelidir.
• Yanlışlıkla bile temas ettirilirse, akü takviyesi yapan beyinli araçlarda büyük hasara sebep olur.
Akü takviyesi yapmanız gerekiyor ama, ne akü takviye kablonuz ne de ikinci arabanız yok. Peki, arabanızın aküsüne nasıl takviye yapacaksınız? Tüm yokluklar içinde akünüzü nasıl şarj edeceksiniz? Şimdi size eski kurtların bildiği bir yöntemi daha açıklıyoruz. İşte "Takviye aracı ve takviye kablonuz yoksa, aracınızın aküsünü nasıl takviye edeceksiniz?" sorusunun cevabı.
• İlk olarak arabanızın belli bir hıza ulaşacak kadar yokuş bir yerde veya aracınızı o hıza itecek kadar güçlü kuvvetli ve fedakar insana ihtiyacınız olacaktır.
• Aracınız eğer yokuştaysa, aracınızın kontağını tüm ışıkların yandığı seviyeye kadar çevirmeniz gerekiyor.
• Daha sonra aracınızı ikinci vitese almanız ve yokuştan aşağı kontrollü şekilde hızlanması için bırakmanız gerekiyor.
• Bu süreçte aracınız ikinci viteste ve ayağınız debriyajda olması gerekiyor.
• Aracınız düz bir yerde ise bir kişiden yardım alarak aracı itmesini isteyebilirsiniz.
• Arabanız 10 km/s hızı geçtiğinizde debriyajda olan ayağınızı hızlı bir şekilde çekmeniz gerekiyor.
Arabanız eğer bu hızda yeterli gücü alıp çalışırsa, dikkat etmeniz gereken bir durum daha var. Otomobiliniz 2. Viteste olduğu için çalıştıktan sonra yoluna devam edecektir. Aracınız çalışırsa debriyaja ve frene basarak aracınızı durdurup çalışmaya devam etmesini sağlamanız gerek. Yapılan bu yöntem de asıl amaç, marş motorunun krank kasnağına verdiği ilk gücü aracınızın aksından almasını sağlamaktır.
• Aracınız çalıştıktan sonra belli bir süre rölantide veya 2500 devir bandında çalıştırmanız gerekiyor. Bu sayede aracınızdaki alternatör sistemi boş olan akünüzü şarj edecektir.
Gelelim imkansızlıkların olduğu bir başka senaryoya. Aracınızı hızlandırabileceğiniz bir yokuş ve itebilecek bir insan dahi yok ise, bu yöntem ile aracınızın akü takviye işlemini yapabilirsiniz. Hemen aklınıza telefonları şarj edebileceğiniz Powerbank’lar gelebilir. Ancak maalesef bu tarz düşük güçlü sistemler işinize yaramayacaktır. Bunun yerine ilk çıkış gücü 400 A seviyesinde veya yüksek olanra Powerbank sistemler kullanılmalı. Peki, Powerbank ile araç nasıl şarj edilir
• Öncelikle yüksek akım gücüne sahip olan Powerbank, içindeki akü takviye aparatı ile boş olan aküye bağlanır.
• Bu bağlantı sırasında yukarıda anlattığımız "Akü takviyesi işleminde kablo nasıl bağlanır?" başlığımızı yeniden gözden geçirebilirsiniz.
• Daha sonrasında aracınızın içine geçip arabanızı çalıştırmayı yeniden deneyebilirsiniz.
• Eğer ki aracınız çalışmaz ise bir süre daha bekleyip tekrar arabanızı çalıştırmayı deneyebilirsiniz.
• Bu işlemde arabanız çalışırsa, Powerbank sistemini arabanızdan sökebilirsiniz.
Akü takviyesi, sürekli olarak yapılırsa otomobilinize bazı zararlar verebilir. Bunun için aracınızın elektrik sisteminde olan sorunu bir an önce bulmanız gerekiyor. Peki akü takviyesi aracınızda nelere zarar verir.
• Sürekli yapılan akü takviyesi aracınızdaki tüm elektronik akşamlara zarar verebilir.
• Özellikle otomatik şanzımanlı modellerde, voltaj değişimi şanzıman beynine de zarar verebiliyor.
• Akünüzün sürekli takviye edilmesi, ömrünü daha çabuk tamamlamasına sebep olabilir.
• Aracınızı sürekli olarak ikinci viteste vurdurarak çalıştırıyorsanız, arabanızın aktarım organlarında sıkıntıya sebep olabilirsiniz.
•Aks sisteminizde problemler baş gösterebilir.
• Şanzıman problemlerine kadar ulaşan sıkıntılar yaşayabilirsiniz.
Yeni nesil arabalarda da akü takviyesinin zararları olabilir. Yeni nesil araçlarda çok fazlasıyla elektronik aksam olduğu için, şarj sırasında yaşanan voltaj dalgalanmaları büyük sorunlara sebep olabilir. Voltaj dalgalanmaları araba beynine veya otomatik şanzımanlı araçlarda vites beynine zarar verebilir. Tabi ki yeni arabalarda elektronik bir çok sistem de bu voltaj değişimlerinden zarar görebilir. Hatta ilk çalıştırma sırasında marş motorunuzu yakmanız bile mümkün. Arabanızda yer alan ESP,ASR ve benzeri bir çok güvenlik sistemi de akü takviye işlemi sırasında zarar görebilir.
Akü takviyesinin yanlış yapılmasının birçok kötü sonucu olabilir. Çok basit bir konu gibi görünen akü takviye konusu, size büyük maliyetli onarım işlemleri çıkarabilir. Akü takviyesi yanlış yapılırsa, voltaj değişimlerinden kaynaklı yeni arabalarda bir çok problemi de peşinde getiriyor. Özellikle beyinli arabalarda, bu sistemlerin zarar görmesine sebep olabilir. Motor veya şanzıman beyni arabanın marka ve modeline göre değişiklik göstermek suretiyle, büyük maliyetli onarımlara sebep olabilir.
Start&Stop sistemine sahip olan araçlarda akü takviyesi, daha büyük bir titizlik ile yapılması gerekir. Bu araçlar yoğun trafikte daha az egzoz gazı salınımı yapmak için, araba aküsünün doluluk oranına göre aracın motorunu durdurup başlatabilme özelliğine sahiptir. Bu sistemdeki voltaj dalgalanmaları aracın Start&Stop sistemine zarar verebilir. Size bir tüyo daha verelim. Eğer ki akünüz yeteri kadar şarj olmuyor veya ömrünü tamamlamaya yakın ise, arabanızda yer alan Start&Stop sistemi düzgün veya hiç çalışmayacaktır. Bu durumda akünüzün durumunu ve şarj dinamosunu gözden geçirmeniz gerekebilir.
Akü seçme işlemi de oldukça çetrefilli olabilir. Bunun en büyük sebebi, arabalarda yer alan farklı güçteki aküler. Standart olarak her araç 60 Amper gücünde bir aküye ihtiyaç duyar. Ancak özellikle Start&Stop sistemine sahip araçlar, standart olan 60 veya daha güçlü aküler ile düzgün çalışmayabilir. Start&Stop sistemi olan araçlarda belli aralıklarla yapılan motorun durdurulup ve tekrar başlatılması olayı, aküye büyük bir güç bindirmektedir. Sürekli olarak aküden beslenen bu sistem de, ilk çalıştırma gücü oldukça yüksek olması gerekir. İlk marş gücü yüksek olmayan aküleri Start&Stop sisteminde kullanırsanız, arabanızın durdur&başlat özelliği aktif olmayabilir. Bu sisteme uygun olan bir aküyü tercih etmeniz gerekiyor. Doğru akü seçimi, akü takviyesi konusunda daha önemlidir.
Akünüzü, bağlantı aparatıyla kurallara uyarak düzgünce şarj ettikten sonra ilk iş akünüzün durumunu kontrol etmeniz olmalı. Akünüz eğer ki motor çalışır durumda 11.7 Amperin altına iniyorsa, ömrünü tamamlamış demektir. Bir an önce akünüzü yenisiyle değiştirmeniz gerekiyor. Akü takviyesi yaparak aracınızı çalıştırdınız ve gün içinde sorun yaşamadınız. Akşam otoparka geldiniz ve arabanızı park ettiniz. Sabah geldiniz ve arabanızı çalıştırmak istediniz. Eğer ki arabanız yine çalışmaz ise, elektrik sistemini acilen kontrol etmeniz gerekiyor. Arabanızı çalıştırdınız ve akü ölçüm işlemi yaptınız. Bu sırada akünüz şarj olmuyor ise alternatör sistemini de gözden geçirmeniz gerekmektedir.