BİZE ULAŞIN
Günümüzde renk olarak bildiğimiz al teriminin karşılığı olan eş anlamlı kelimeler mevcuttur. Eski Türkçeden beri dilimizde olan al kelimesinin ilk yazılışı "āl" şeklindedir. Eski Türkçede de "renk, boya, özellikle kızıl renk" anlamında kullanılan kelime aynı zamanda mecazi anlamda göz boyama, hile anlamlarında da kullanılır. Günümüzde de bu anlamlarda kullanılmaya devam etmektedir. Türk Dil Kurumuna göre al kelimesi hem kırmızı rengini ve bu renkte olan şeyleri hem de aldatma, tuzak ve hile anlamlarını taşır.
Al eş anlamlısı bilinen en yaygın terim “kırmızı”dır. Bir renk ismi olan al, kırmızı rengine denk gelir ve birbirleri yerine kullanılabilirler. En çok şiirlerde kullanımına denk gelebileceğimiz al sıfat görevi üstlenir. “Al elmalar” yerine “kırmızı elmalar” örneğindeki gibi cümle içinde al ve kırmızı terimleri yer değiştirdiklerinde bir anlam bozulması yaşatmazlar.
Alın eş anlamlısı olarak yine renge işaret eden kızıl da örnek verilebilir. Kırmızıya çalan anlamı taşıyan kızıl, cümleye uygun görüldüğü anda “al” teriminin yerine geçebilir ve anlamda bir bozulma yaşatmaz. Kırmızının ton olarak daha açığını işaret eden kızıl kelimesinin kullanımına bu bakımdan dikkat etmek önemlidir.
Al kelimesinin daha eski kullanımlarında renk dışında da anlamları mevcuttur. Al eski kullanımda birini kandırma, kandıran kişi gibi anlamları içeren karşılıklara sahiptir. Al teriminin kandırma anlamı, eski kullanım olduğu için, daha çok atasözleri ve deyimler sözlüklerinde karşımıza çıkar. Atasözleri ve deyimlerden kandırma anlamını taşıyan “al”a örnek vermek gerekirse: "Al ile aslan tutulur, güç ile sıçan tutulmaz." Bu anlamı açısından, yani kandırma, kandıran anlamları açısından al kelimesinin eş anlamlısı olan sözcük birden fazladır. Al kelimesinin eş anlamı olan kırmızı kelimesinden farklı olarak sıralanabilecek sözcük "aldatma"dır. Tüm bu anlamlar ışığında al kelimesinin eş anlamlılarını şöyle sıralayabiliriz:
Al kelimesinin eş anlamlıları da farklı anlamları taşıdığı için mutlaka cümle bağlamına bakarak kelime seçmek gerekir. Al kelimesinin hem kandırma hem de renk anlamını taşıyan eş anlamlı kelimeleriyle kurulabilecek cümle örnekleri şunlardır:
